Yeni bir araştırma, evrenin genişlemesinin daha önce düşünüldüğü gibi giderek artan bir oranda hızlanmak yerine aslında yavaşlamaya başlamış olabileceğini öne sürüyor. Güney Kore'deki Yonsei Üniversitesi'nden araştırmacılar, 'karanlık enerji' olarak bilinen gizemli bir kuvvetin uzak galaksileri giderek daha hızlı uzaklaştırdığı yönündeki uzun süredir devam eden teoriye şüphe düşürdü. Araştırma, evrenin hızlandığına dair hiçbir kanıt göstermiyor.
Sonuçlar doğrulanırsa, bilim insanlarının karanlık enerjinin gerçek doğasını ortaya çıkarma, 'Hubble gerilimini' çözme ve evrenin geçmişini ve geleceğini anlama arayışlarında yepyeni bir sayfa açılabilir. Yonsei Üniversitesi'nden baş araştırmacı Profesör Young-Wook Lee, çalışmalarının evrenin şu anda zaten yavaşlamış bir genişleme evresine girdiğini ve karanlık enerjinin daha önce düşünülenden çok daha hızlı bir şekilde evrimleştiğini gösterdiğini belirtti. Lee, bu sonuçlar doğrulanırsa, karanlık enerjinin 27 yıl önce keşfedilmesinden bu yana kozmolojide büyük bir paradigma değişimi yaşanacağını ifade etti.
SÜPERNOVALAR YANILTICI MI?
Son otuz yıldır gökbilimciler, evrenin, karanlık enerji adı verilen ve bir tür anti-yerçekimi gibi davranan görünmez bir olgunun etkisiyle giderek artan bir hızla genişlediğine inanıyorlardı. Bu sonuç, 2011 Nobel Fizik Ödülü'nü kazandıran Ia tipi süpernovalar kullanılarak uzak galaksilere olan mesafe ölçümlerine dayanıyordu.
Ancak Yonsei Üniversitesi'ndeki gökbilimciler ekibi, uzun zamandır evrenin 'standart mumları' olarak kabul edilen tip Ia süpernovalarının, aslında ata yıldızlarının yaşından güçlü bir şekilde etkilendiğine dair yeni kanıtlar ortaya koydu. Parlaklık standardizasyonundan sonra bile, daha genç yıldız popülasyonlarından gelen süpernovaların sistematik olarak daha sönük, daha yaşlı popülasyonlardan gelenlerin ise daha parlak göründüğü tespit edildi.
KARANLIK ENERJİ EVRİMİ
300 galaksiden oluşan çok daha büyük bir ana galaksi örneğine dayanan yeni çalışma, bu etkiyi son derece yüksek bir güvenilirlikle (yüzde 99,999) doğruladı ve uzak süpernovaların sönükleşmesinin yalnızca kozmolojik değil, aynı zamanda yıldız astrofiziği etkilerinden de kaynaklandığını öne sürdü.
Araştırmacılar, bu sistematik yanlılık düzeltildiğinde, süpernova verilerinin artık standart ΛCDM kozmolojik modeliyle eşleşmediğini söyledi. Bunun yerine, baryonik akustik salınımlardan (BAO) ve kozmik mikrodalga arka plan (CMB) verilerinden türetilen yeni bir modelle çok daha iyi uyum sağladığı görüldü. Düzeltilmiş süpernova verileri, karanlık enerjinin zamanla önemli ölçüde zayıfladığını ve evrimleştiğini gösteriyor.
En şaşırtıcı olanı ise, bu birleşik analizin, evrenin daha önce düşünüldüğü gibi bugün hızlanmadığını, aksine zaten yavaşlamış bir genişleme durumuna geçtiğini göstermesidir.
DESI VERİLERİYLE UYUM
Profesör Lee, DESI projesinde, düzeltilmemiş süpernova verileriyle BAO ölçümlerinin birleştirilmesiyle evrenin gelecekte yavaşlayacağı, ancak şu anda hala hızlandığı sonucuna varıldığını hatırlattı. Ancak yaş yanlılığı düzeltmesini uygulayan kendi analizlerinin, evrenin bugün zaten yavaşlama evresine girdiğini gösterdiğini belirtti.
