Emtia piyasasında, geçen hafta merkez bankalarının faiz kararlarının etkisi hissedildi.
Fed, politika faizini beklentiler dahilinde değiştirmeyerek 23 yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 5,25-5,50 aralığında bırakırken, bankanın projeksiyonunda, senenin geri kalanında 3 faiz indirimi yapılabileceğine yönelik tahmin korundu.
İsviçre Merkez Bankası ise "sürpriz" şekilde politika faizini yüzde 1,50'ye indirdi.
Fed'in faizi sabit bırakmasının ardından sert düşen dolar endeksi, SNB'nin "sürpriz" faiz indirimine gitmesinin ardından, Fed'in diğer büyük merkez bankalarından daha geç faiz indirimlerine başlayabileceği endişesiyle yükselişe geçti.
Analistler, doların diğer para birimleri karşısında değer kazanmasının emtia fiyatlarında aşağı yönlü baskı oluşturduğunu belirtti.
Geçen hafta değerli metallerde altın haricinde düşüşler görüldü.
Geçen hafta ons bazında altın yüzde 0,4 değer kazanırken, gümüş yüzde 1,9, platin yüzde 4,4, paladyum yüzde 8,5 değer kaybetti. Fed'in yıl sonuna kadar 3 faiz indirimi yapabileceğine dair tahminini korumasıyla altının onsu 2 bin 222,8 dolarla zirve tazeledi.
Japonya Merkez Bankası'nın (BoJ) 17 yılın ardından faiz artırması ise değerli metal fiyatlarını genel olarak olumsuz etkiledi. BoJ, geçen hafta kısa vadeli faiz oranlarının yüzde eksi 0,1'den yüzde 0 ila yüzde 0,1 aralığına yükseltti.
ABD'de açıklanan verilerin ülke ekonomisindeki aktivitenin güçlü kaldığına dair işaret etmeyi sürdürmesiyle gümüş fiyatları düştü. Ülkede Philadelphia Fed İmalat Endeksi, martta 3,2'ye gerilemesine rağmen art arda ikinci ayda pozitif değer alarak sektörde genişlemenin sürdüğünü gösterdi. Ülkede, cari işlemler açığı ise geçen yıl yüzde 15,7 azalışla 818,8 milyar dolara geriledi.
Ülkede imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), martta aylık 0,3 puan artarak 52,5 ile 21 ayın en yüksek seviyesine çıktı. Piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşen endeks, imalat sektöründeki genişlemeye işaret etti. ABD'de hizmet sektörü PMI ise martta geçen aya göre 0,6 puan azalışla 51,7 değerine indi.
ABD'de ikinci el konut satışları ise şubatta yüzde 9,5 yükselişle beklentilerin üzerinde gerçekleşirken son bir yılın en yüksek artışı kaydedildi.
Elektrikli araçlara artan talepten dolayı, geleneksel araçlarda kullanılan katalitik konvartörlere talebin azalmasıyla platin ve paladyum fiyatları da düştü.
Geçen hafta baz metallerde de satış baskısı hakimdi.
Tezgah üstü piyasada fiyatlar libre bazında alüminyumda yüzde 1,6 artarken, nikelde yüzde 3,1, çinkoda yüzde 3, kurşunda yüzde 4,8 düştü. 4,14 dolarla Şubat 2023'ten bu yana en yüksek seviyeyi gören bakırın libresi ise bu seviyeden gerileyerek haftayı yüzde 3 değer kaybıyla tamamladı.
ENERJİ GRUBUNDA İSE GEÇEN HAFTA YÜKSELİŞLER GÖRÜLDÜ
Haftayı Brent petrolün varil fiyatı yüzde 0,2, New York Ticaret Borsasında işlem gören doğal gazın İngiliz Termal Birimi (MMBtu) cinsinden fiyatı da yüzde 2,2 artışla tamamladı.
Brent petrol fiyatlarındaki yükselişte, jeopolitik gerilimler ve arz endişeleri etkili oldu.
Ukrayna'nın Rusya'nın petrol rafinerilerine yönelik saldırıları, Asya ve Avrupa'nın bazı bölgelerine yakıt tedarikini kesintiye uğratabileceği endişelerine yol açtı.
Öte yandan, küresel petrol kaynaklarının çoğunun bulunduğu Orta Doğu'da gerginliğin artması fiyatlar üzerinde yukarı yönlü baskı kurmaya devam ediyor. Çatışmaların petrol arzını sekteye uğratabileceğinden endişe ediliyor.
Yemen Başbakanı Avad bin Mübarek, İran destekli Husilerin Kızıldeniz'de gerilimi yükseltmesi nedeniyle, Birleşmiş Milletler (BM) Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg tarafından Husilerle ateşkes için açıklanan yol haritası sürecinin durdurulduğunu açıkladı.
Yemen'deki İran destekli Husiler Kızıldeniz'den geçen Batılı ve İsrail yanlısı gemileri hedef almayı sürdürüyor. Bölgede karşılıklı çatışmalar devam ederken, Husiler Kızıldeniz'de ABD'ye ait bir destroyere insansız hava araçlarıyla (İHA) saldırı düzenlediklerini açıkladı.
Birkaç gün sonra Husiler, ABD ve İngiliz güçlerinin ülkenin batısındaki Hudeyde kentine 10 saldırı gerçekleştirdiğini duyurdu.
Dünyanın en büyük petrol tüketicisi ABD'nin ticari ham petrol stoklarındaki düşüş öngörüsünün ülkede talebin güçlü seyrettiği algısını güçlendirmesi de Brent petrol fiyatlarındaki yükselişi destekledi.
Amerikan Petrol Enstitüsü, ABD'nin ticari ham petrol stoklarının bir önceki hafta göre 1 milyon 519 bin varille beklentilerin aksine azaldığını öngördü. Piyasa beklentisi stokların 77 bin varil artacağı yönündeydi.
ABD Enerji Enformasyon İdaresinin (EIA) açıkladığı verilere göre ise ülkedeki ticari ham petrol stokları geçen hafta beklentileri aşarak yaklaşık 2 milyon varil azaldı. Piyasalar, stokların 900 bin varil azalmasını bekliyordu.
ABD’de hava sıcaklığının azalabileceğine yönelik öngörülerle doğal gaz talebi arttı.
Geçen hafta Chicago Ticaret Borsasında kile başına fiyatlar buğdayda yüzde 5,3, mısırda yüzde 0,6 artarken, soya fasulyesinde yüzde 0,5, pirinçte yüzde 2,7 azaldı.
AB’nin Rusya ve Belarus'tan ithal edilecek tahıla vergi alacağına dair haberlerle buğday ve mısır fiyatları yükseldi.
Öte yandan Tayland'ın tarım arazilerini yakarak hava kirliliğine neden olan komşularından mısır ithalatını yasaklamayı planladığına dair haberler ve Buenos Aires Tahıl Borsası'nın, Arjantin'in mısır üretim tahminini 2023/24 sezonu için 56,5 milyon tondan 54 milyon tona düşürmesi de mısır fiyatlarında artışa neden oldu.
Intercontinental Exchange'te libre bazında fiyatlar, pamukta yüzde 1,8, şekerde yüzde 0,7 düşerken, kahvede yüzde 1,2 yükseldi. 8 bin 960 dolarla zirve tazeleyen kakaonun ton fiyatı ise geçen hafta yüzde 10,7 artış kaydetti.
Brezilya'da yağış miktarında düşüşlerin görülmesi kahve üretimine ilişkin endişe yarattı.
Brezilya’da üretimin yükselmesi, şeker fiyatlarının düşmesine neden olurken, Brezilya realinin dolar karşısında değer kaybetmesi de şeker fiyatlarını negatif etkiledi.
Batı Afrika’da kakao arzına ilişkin endişeler devam ediyor.
Batı Afrika'daki olumsuz hava koşulları ve Avrupalı ithalatçıların orman tahribatına neden olan ürünlerin ithalatına sınırlama getirmesi de kakao fiyatları üzerinde etkili oluyor.
Geçen yıl Batı Afrika'daki olumsuz yetiştirme koşulları ve mahsul hastalıkları, kakao üretimini kısıtladı ve kakao fiyatlarında yükselişe yol açtı. Mevcut kakao üretiminin talebi karşılamada yetersiz olmasından kaynaklı küresel açığın sürmesi bekleniyor. Ayrıca, 2016'daki El Nino olayının kuraklığa ve kakao fiyatlarında sert yükselişler neden olmasının ardından, kakao fiyatları şu anda da mevcut El Nino hava olayı nedeniyle sert yükselmeye devam ediyor.
