Türkiye İstatistik Kurumu, Türkiye ekonomisinin büyüme rakamlarını açıkladı. Buna göre, 2025’in 2. çeyreğinde yıllık yüzde 4.8 ile Türkiye beklentilerin üzerinde büyüdü. TÜİK’e göre, Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) 2025 yılı ikinci çeyrek ilk tahmini; zincirlenmiş hacim endeksi olarak, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 4.8 arttı.
İNŞAAT ÖNE ÇIKTI
GSYH’yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde, 2025 yılı ikinci çeyreğinde bir önceki yıla göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak; inşaat sektörü toplam katma değeri yüzde 10.9, bilgi ve iletişim faaliyetleri yüzde 7.1, sanayi sektörü yüzde 6.1, ticaret, ulaştırma, konaklama ve yiyecek hizmetleri yüzde 5.6, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri yüzde 5.4, ürün üzerindeki vergiler eksi sübvansiyonlar yüzde 3.0, finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 2.6, gayrimenkul faaliyetleri yüzde 2.6 ve diğer hizmet faaliyetleri yüzde 2.1 arttı. Tarım sektörü yüzde 3.5, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri ise yüzde 1.2 azaldı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi de bir önceki çeyreğe göre yüzde 1.6 arttı. Takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, 2025 yılı ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 4.6 yükseldi.
YÜZDE 43.7 ARTIŞ
Üretim yöntemiyle Gayrisafi Yurt İçi Hasıla tahmini, 2025 yılının ikinci çeyreğinde cari fiyatlarla bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 43.7 artarak 14 trilyon 578 milyar 556 milyon TL oldu. GSYH’nin ikinci çeyrek değeri cari fiyatlarla ABD doları bazında 377 milyar 622 milyon olarak gerçekleşti.
HANEHALKI HARCAMALARI
Yerleşik hanehalklarının nihai tüketim harcamaları ise 2025 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 5.1 arttı. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 5.2 azalırken gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 8.8 arttı. Mal ve hizmet ihracatı, 2025 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 1.7, ithalatı ise yüzde 8.8 arttı. İşgücü ödemelerinde, 2025 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre artış ise yüzde 42.0 oldu.
İMALAT PMI 47.3’E YÜKSELDİ
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat Satınalma Yöneticileri Endeksi’nin (PMI) Ağustos 2025 dönemi sonuçları açıklandı. Manşet PMI ağustosta 50 eşik değerin altında kalmayı sürdürmekle beraber temmuzdaki 45.9 seviyesinden 47.3’e yükseldi. Talep ortamındaki durgunluk, yeni siparişlerin ağustosta da yavaşlamaya devam etmesine yol açtı. Ancak bu azalış, şubat ayından bu yana en düşük oranda gerçekleşti. Yavaşlama yeni ihracat siparişlerinde de devam etti ve toplam yeni siparişlere göre daha yüksek oranda ölçüldü. Yeni siparişlerdeki tabloya benzer şekilde üretimdeki daralma da temmuza göre yavaşladı ve son 6 ayın en düşük hızında gerçekleşti. Bununla birlikte, üretimde Nisan 2024’te başlayan zayıflama eğilimi devam etti.
KENTSEL DÖNÜŞÜM ETKİLİ OLDU
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı M. Erdal Eren, 2025 yılı ikinci çeyrek büyüme rakamlarının temkinli bir soğumadan, doğal büyüme ivmesi olan yüzde 5’e tekrar yaklaştığını gösterdiğini söyledi. Eren, büyüme verilerini İstanbul Ticaret’e şöyle değerlendirdi: “Bu büyümeye yüzde 10.9 ile en yüksek katma değeri inşaat sektörü sağlayarak, büyümenin lokomotifi olmaya devam etti. Sektörümüz ülke ekonomisinin iki katından daha fazla büyüdü. Bu güçlü büyüme, hem sektörün toparlanma sürecinin hızlandığını hem de yatırımların yeniden canlandığını gösteriyor. Özellikle gayrisafi sabit sermaye oluşumundaki yüzde 8.8’lik artış, inşaat yatırımlarının yanı sıra makina-teçhizat yatırımlarında da hareketliliğe işaret ediyor. Yurt içinde deprem bölgesindeki yeniden imar faaliyetleri ve yürütülen kentsel dönüşüm projeleri üretim ve istihdam açısından sektöre katkı sağladı. Harcama yöntemiyle bakıldığında, hanehalkı tüketim harcamalarının yüzde 5.1 artması, konut talebi dahil olmak üzere özel tüketim kaynaklı inşaat faaliyetlerini destekleyici bir unsur.”
ALIM İŞTAHI ARTABİLİR
Büyüme rakamlarını İstanbul Ticaret’e değerlendiren Gedik Yatırım Ekonomisti Burak Pırlanta, Türkiye ekonomisinin yılın ikinci çeyreğinde beklentilerin üzerinde büyüdüğünü söyledi Pırlanta, şöyle devam etti: “Türkiye ekonomisi, 2025’in ikinci çeyreğinde yıllık bazda yüzde 4.8 ile piyasa beklentilerinin (beklenti yüzde 3.9) üzerinde büyüdü. Çeyreklik bazda büyüme ise yüzde 1.6 oldu. Böylece 2024’ün ikinci çeyreğindeki yüzde 2.4 ve 2025’in ilk çeyreğindeki yüzde 2.0’lık büyümenin ardından ekonomik aktivitede ivmelenme dikkat çekti. Alt kalemlere bakıldığında, büyümenin lokomotifi yine iç talep oldu.”
Tarımda yıllık yüzde 3.5’lik daralma olduğunu ve kırılganlıkların sürdüğünü belirten Pırlanta, “BIST tarafında güçlü büyüme verisi kısa vadede pozitif fiyatlamaları destekleyebilir. Özellikle bankacılık, sanayi ve iç tüketime duyarlı sektörlerde alım iştahının artması beklenebilir. Bununla birlikte büyümenin tüketim ağırlıklı gerçekleşmesi, ekonomideki dengelenme sürecinin sınırlı kaldığını gösteriyor” dedi.
