Daimagenç kalmak, ölümsüzlükle birlikte insanlığın en eski hayallerinden biri. Kadim efsanelerden günümüze insanın değişmeyen bir arzusu. Bu hayal bir gün gerçek olur mu bilinmez ama rejeneratif tıp alanındaki buluşlar, günümüz dünyasında bu hayallere en çok yaklaşan adımlar. Bu adımlar, bilim insanları tarafından hastalık veya yaralanmaların tedavisi için atılıyor.
YÜZDE 1000 VERİMLİLİK
MIT araştırmacıları, doğrudan bir hücre tipinden diğerine geçmenin bir yolunu keşfetti. Öncelikle kök hücreleri değiştirmeksizin gerçekleştirilen bu doğrudan dönüşüm yüzde binin üzerinde bir verimliliğe sahip. Bilim insanları bu buluşlarında, yeniden programlamadaki zorluklardan biri olan ‘hücrelerin ara durumlarda sıkışıp kalması’ durumunu aşmayı başardı ve doğrudan somatik bir hücreden bir motor nörona ulaştıkları dönüşümü gerçekleştirdi. Araştırmacılar, yeni çalışma için çok sayıda deneme yanılmadan sonra dönüşümü gerçekleştirebilecek kombinasyonu buldu. Bu kombinasyon, her hücreye doğru dozajın ulaşmasını sağladı.
İNSAN HÜCRELERİ İÇİN
Ekip, geliştirdikleri tekniği, fare deri hücrelerini motor nöronlara dönüştürerek test etti. Bu süreç, yüzde binin üzerinde bir verimle sonuçlandı. Ortaya çıkan motor nöronlar, algılanabilir elektriksel aktivite ve kalsiyum sinyali üretti ki, bu da işlevsel olduklarını gösterdi. İlerleyen süreçte nöronlar canlı farelerin beyinlerine nakledildi ve burada diğer beyin hücreleriyle bağlantı kurdukları görüldü. Tekniğin bir versiyonu da insan hücreleri için geliştirildi. Ancak bu aşamada verimlilik biraz daha düşüktü ve yüzde 10 ila yüzde 30 arasında kaldı.
Eğer işe yararsa keşfin ilk uygulamalarından biri, ALS gibi hastalıkları olan hastalar için motor kontrollerini iyileştirmek amacıyla yeni nöronlar yetiştirmek olacak. Ayrıca teknik, diğer hücre tiplerine yönelik genişletilme potansiyeli de taşıyor.
