Doğalgazda vadeli ticaret dönemi

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı ve EPİAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Tancan, dünyadaki gelişmiş doğal gaz ticaret merkezlerine (hub) bakıldığında ticaretin önemli bir kısmının vadeli kontratlarla yapıldığını, yüksek işlem hacimlerinin ve likiditenin vadeli kontratlarda oluştuğunu belirtti.

Bu açıdanVadeli Doğal Gaz Piyasası’nın (VGP) Türkiye piyasası için çok önemli bir adım olduğunu söyleyen Tancan, şu bilgileri paylaştı: “VGP ile mevcut doğal gaz piyasamızda ürün çeşitliliği ve alternatif ticaret ­­kanalı imkanı sağlanmış olacak. Vadeli kontratlar işlem görmeye başladığında özellikle talep tarafındaki piyasa katılımcılarımız portföylerini uzun dönemli ve daha esnek bir şekilde yönetebilecek. Katılımcılar; takip eden aylar, çeyrekler ve yıllar için maliyetlerini, satışlarını önceden netleştirebilme, fiyat belirsizliğinden kaynaklanan risklerden korunma imkanı ve fırsatı elde edecek.”

REKABETÇİ FİYATLAR

Tancan, vadeli piyasanın işlem hacmi ve likiditenin yanı sıra sürdürülebilirlik ve öngörülebilirliğin artmasına da katkı sağlayacağını ifade ederek, “Likit ve derinlikli bir piyasa yapısına ulaştığımızda piyasamızda oluşacak rekabetçi referans fiyatların sanayicilerimize ve tüketicilerimize çok olumlu, faydalı ve verimli yansımaları olacak. VGP’de oluşan işlem hacmi ileriye dönük belirsizlikleri minimuma indireceğinden arz güvenliğine de katkı sağlayacak” dedi.

KARADENİZ GAZI DAHİL

Türkiye’nin Karadeniz’deki gaz keşfinin de sisteme dahil edilmesinin arz güvenliğine önemli bir katkı sağlayacağını kaydeden Tancan, şöyle devam etti: “Bakanlığımız hedefleri çerçevesinde Karadeniz gazının 2023 yılında piyasaya arz edilmesi planlanıyor. Özellikle yerli gazımızın sisteme dahil edilmesiyle net ithalatçı ülke konumundan çıkıp ihracatçı ülke statüsüne geçmiş olacağız. Karadeniz gazının çıkarılması ve sisteme dahil edilmesi, ülkemizin makroekonomik dengelerini de etkileyecek. Türkiye doğal gaz piyasası, sahip olduğu bu çeşitlilik ve kendi gazımızın da VGP’de alış satış işlemlerine dahil olmasıyla oluşacak yüksek işlem hacmi neticesinde güçlü bir referans fiyat oluşmasına imkan tanıyabilecek. Bu açıdan baktığımızda VGP’nin ülkemiz için bir dönüm noktası olduğunu söyleyebiliriz. VGP, ülkemizi ticaret merkezi, diğer adıyla hub olma hedefine bir adım daha yaklaştıracak.”

KONTRATLAR SÜREKLİ İŞLEME AÇIK

Abdullah Tancan, piyasa tabanlı bir formülasyonla baz fiyat hesabı oluşturulduğunu belirterek, VGP’deki fiyat kurgusunu şu şekilde açıkladı: “Bu formüle göre VGP için baz fiyat hesabında STP, TTF, Henry Hub ve Brent petrol fiyatları belli katsayılarla ağırlıklandırıldı. Dolayısıyla hub endeksli bir fiyat kurgusu oluşturuldu. Piyasa tabanlı fiyat tespiti, daha gerçekçi bir fiyat tahmini ortaya çıkaracak. Böylece piyasamızın öngörülebilirliğine katkı sağlayacak ve yatırımcılar için ileriye yönelik olarak gerçeğe yakın fiyat sinyalleri oluşturacak. Kontratlarımız hesaplanan bu baz fiyatla işleme açılacak ve asıl fiyat teslimat dönemine kadar katılımcılarımızın piyasamızda sunacakları teklifler ve gerçekleşen eşleşmelerle GGF olarak ifade ettiğimiz gösterge fiyatlarıyla oluşacak. Piyasamız tamamen şeffaf olarak çalışacak. Kontratlar piyasada sürekli ticaret mantığıyla işlem görecek. Finansal dönemde kontratlar sürekli işleme açık olacak ve el değiştirebilecek. Böylece piyasada derinlik, likidite ve arbitraj imkanları piyasa katılımcıları için artmış olacak.”

27 Eylül 2021 Pazartesi

Etiketler : Sektörel