İstanbul Ticaret Gazetesi yazarı İsa Karakaş, finansmana erişimde zorlanan ve işçi çıkarma riskiyle karşı karşıya kalan işverenlere önemli bir kapıyı işaret etti. Karakaş, birçok işverenin farkında olmadığı Ücret Garanti Fonu'nun, iflas, konkordato veya aciz vesikası gibi durumlarda çalışanların son üç aylık maaşını ödeyerek hem işverene hem de işçiye nasıl "nefes aldırdığını" kaleme aldı.
İsa Karakaş'ın bu haftaki yazısı şöye:
Devletin ‘fonu’ işverenlere ve çalışanlarına nefes aldırıyor!
Çalışanlarının ücretini ödeyemeyecek durumda olan işverenler, işçi çıkarmak ya da istihdamda daralmaya gitmek yerine Ücret Garanti Fonu’ndan faydalanabilir. İşverenin iflas etmesi, konkordato ilan etmesi veya aciz vesikası alması halinde çalışanın son 3 aylık ödenmeyen maaşını devlet ödüyor.
Enflasyon mücadele kapsamında uygulanan sıkı para politikası, diğer önlemlere binaen az da olsa ekonomik daralma devam ediyor. Finansmana erişim sağlamakta güçlük çeken bazı işverenler daralmaya giderek işçi azaltma yoluna başvuruyor. Bu bağlamda 15 ve daha yukarı yaştaki işsiz sayısı 2025 yılı eylül ayında bir önceki aya göre 12 bin kişi artarak 3 milyon 75 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise yüzde 8.6 seviyesinde gerçekleşti.
İşçi çıkarmak ya da istihdamda daralmaya gitmek yerine öncelikle devletin sağladığı imkanlardan faydalanmak mümkün. Zira işveren ve çalışanlara yönelik devlet birçok destek sunuyor. Maalesef çoğu işveren bu desteklerin farkında değil. Devletin kurduğu Ücret Garanti Fonu, tam da bu zor günler için var.
170 BİN İŞÇİYE ÖDEME
Ekonomik sıkıntı nedeniyle işçilerinin ücretini ödeyemeyecek duruma gelmiş olan işverenler, belirli şartların varlığı halinde Ücret Garanti Fonu’ndan faydalanabiliyor.
İşsizlik Sigortası Kanunu’na göre; işverenin, konkordato ilan etmesi, işveren için aciz vesikası alınması, iflası veya iflasın ertelenmesi nedenleriyle ödeme güçlüğüne düştüğü hâllerde, çalışanlarının hizmet akdinden kaynaklanan ve ödenmeyen üç aylık ücret alacakları Ücret Garanti Fonu’ndan ödeniyor. Böylece hem işçi geçim derdi çekmiyor hem de patron ‘işten çıkarma’ yükünden kurtuluyor.
Ücret Garanti Fonu kapsamında ödenebilecek günlük ücret alacağının miktarı, SGK (5510 s.) Kanunu uyarınca belirlenen günlük kazanç üst sınırını aşmıyor. Ekonomik kriz ve pandemi dönemlerinde işverenlere derman olan bu fondan Şubat 2005’ten 31 Ekim 2025 tarihine kadar 169 bin 840 işçiye toplam 1.128.416.043 TL ödeme yapıldı.
2025 Ekim dönemi için önceki dönemden ödemesi devam edenlerle birlikte 1.248 kişi için toplam 82.768.183 TL ödeme yapıldı.
BAŞVURUDA BULUNABİLECEK İŞVERENLER
İşverenin aciz duruma düşmesi, konkordato ilan etmesi, iflası veya iflasın ertelenmesi nedenleriyle ödeme güçlüğüne düştüğü hallerde, devlet belirli şartlarda işçi ücretlerini karşılıyor. Özellikle işyeri sahiplerinden borçlarını, vadesi geldiği halde ödeyemeyenlerin veya vadesinde ödeyememe tehlikesi altında bulunanların, vade verilmek veya tenzilat yapılmak suretiyle borçlarını ödeyebilmek veya muhtemel bir iflastan kurtulmak için her geçen gün konkordato talepleri artıyor. Belirtilen nedenlerle konkordato ilanları halinde çalışanların ücretlerinin nasıl ödeneceği en çok merak edilen konular arasında yer alıyor. İşverenin ödeme aczine düştüğü hallerde işçilerin zor durumda kalmalarının önlenmesi ve geçimlerini devam ettirebilmeleri amacıyla bir kısım ücret alacakları devletin kurduğu Ücret Garanti Fonu vasıtasıyla garantiye alınarak ödeniyor.
GEREKLİ BELGELER
Ödeme güçlüğüne düşen işverenden ücret alacağı bulunan işçilerin, İŞKUR birimine şahsen veya vekili (noter tasdikli vekâletnameyi haiz vekil) aracılığıyla başvurmaları gerekiyor.
Ücret Garanti Fonu’na talep dilekçesiyle başvuru yapılabilir. İşçinin ücret alacağını aylar itibariyle gösteren işçi alacak belgesi ile işveren hakkında konkordato ilan edilmesi durumunda mahkemece verilen konkordato mühlet kararı veya İcra ve İflas Kanunu’nun 288. maddesi uyarınca konkordato mühlet kararının ilan edildiğini gösteren belge gerekiyor.
ÖDEMELERİN MİKTARI
Başvuru sahipleri İŞKUR’a başvurduktan sonra kurum gerekli araştırmayı yaparak ibraz edilen belgelerde herhangi bir eksiklik yoksa başvuruyu izleyen ayın sonuna kadar ödeme gerçekleştirilir. İlgililer, T.C. kimlik numaralı nüfus cüzdanı ile birlikte herhangi bir PTT şubesine başvurarak ödemelerini alabilirler. Ücret Garanti Fonu kapsamında işçilere, 3 ayı geçmemek üzere işverenden olan temel ücret alacakları kadar ödeme yapılır.
Ücret Garanti Fonu kapsamında yapılan ödemeler her halükarda sigorta primine esas günlük kazanç üst sınırını (7.5 katı) aşmıyor.
ARANAN KOŞULLAR
İşçilerin Ücret Garanti Fonu ödemelerinden yararlanabilmesi için aranan şartlar şunlar:
* Ücret alacağının bulunduğu dönemde iş sözleşmesine tabi olarak, İşsizlik Sigortası Kanunu kapsamında çalışıyor olması.
* İşveren için aciz vesikası alınması, iflası veya iflasın ertelenmesi ya da konkordato ilan etmiş olması.
* İşçinin, işverenin ödeme güçlüğüne düşmesinden önceki son bir yıl içinde aynı işyerinde İşsizlik Sigortası Kanunu kapsamında çalışmış olması.
* 5 yıllık zaman aşımına uğramamış ödenmeyen ücret alacağının bulunması.
