Zürih merkezli teknoloji şirketi ABB ile Stockholm merkezli nükleer enerji firması Blykalla, büyük deniz araçlarında IV. Nesil küçük modüler reaktör (SMR) kullanımını kolaylaştırmak ve hızlandırmak amacıyla mutabakat zaptı (MoU) imzaladı. Anlaşma; Ekim 2024’te başlatılan, İsveç’in iç temiz enerji hedeflerini desteklemeye odaklı mevcut ortaklığın üzerine inşa edildi. Şirketler, deniz taşımacılığının küresel sera gazı emisyonlarındaki %3’lük payı nedeniyle artan karbonsuzlaşma baskısına yanıt olarak iş birliğini küresel ölçekte genişletme kararı aldı.
KURŞUN SOĞUTMALI SMR
Blykalla’nın SEALER (Swedish Advanced Lead Reactor) adlı teknolojisi, 55 megavat elektrik (MWe) gücünde, kurşun soğutmalı, pasif olarak güvenli bir IV. Nesil SMR tasarımı olarak öne çıkıyor. Sistem, aktif kontrol veya harici soğutma mekanizmalarına gereksinim duymadan çalışacak biçimde kurgulandı. Başlangıçta uzak ve Arktik uygulamalar için geliştirilen SEALER, NuProShip I araştırma programı kapsamında deniz tabanlı konuşlandırma için uyarlanıyor. Program, derin deniz ticari gemileri için ticari olarak uygulanabilir sıfır emisyon tahrik seçeneklerini hedefliyor. SEALER’ın doğal güvenlik özellikleri, kompakt yapısı ve kurşun soğutucunun sağladığı yüksek termal verimlilik, denizcilik için seçilmesinde belirleyici oldu. Sürekli operatör gözetimi ihtiyacının ortadan kalkması, uzun sefer profillerine sahip gemilerde işletme sürekliliği ve bakım planlaması açısından ek avantaj sağlıyor.
DÜZENLEYİCİ ÇERÇEVE HAZIR
IMO Deniz Güvenliği Komitesi (MSC 110), Haziran ayında Nükleer Ticaret Gemileri için Güvenlik Kuralları’nda güncellemeleri onayladı. Bu adım, nükleer enerjiyle çalışan gemiler için düzenleyici yolların netleşmesine katkı sunuyor. ABB–Blykalla mutabakatı; entegrasyon yollarının değerlendirilmesi, ortak fizibilite çalışmaları ve sınıflandırma kuruluşları ile düzenleyicilerle koordinasyon başlıklarını kapsıyor. Şirketler, deniz koşullarında güvenli ve verimli işletim için nükleer güç ünitesinin gemi güç şebekeleri, kontrol sistemleri ve tahrik mimarileri ile bütünleşmesine odaklanacak.
ENTEGRASYON VE OTOMASYON
ABB, denizcilikte sistem entegrasyonu, otomasyon ve güç dağıtımı konularındaki uzmanlığıyla, SMR teknolojisinin modern gemilerin operasyonel gereksinimlerine uyarlanmasına destek verecek. Şirket, ortaklığın yeni nesil SMR’lerin, fosil yakıtlı gemilere kıyasla emisyonları keskin biçimde azaltan yenilikçi gemi tasarımlarını mümkün kılabileceği değerlendirmesinde bulunuyor. Blykalla tarafı, kompakt reaktör tasarımı sayesinde deniz nükleer tahrikinde erken ölçekli öncülük imkânı gördüğünü; vizyonun hayata geçmesi için kararlı sanayi ortaklarının kritik önemde olduğunu ifade ediyor.
KARBONSUZ GEMİ HEDEFİ
MoU, sadece teknoloji geliştirme değil, dağıtıma hazırlık ve pazar geçişi açısından da ortak adımlar içeriyor. Uniper, ABB, OKG ve KTH (Kraliyet Teknoloji Enstitüsü) desteğiyle Blykalla, Avrupa’nın ilk gelişmiş SMR’ini; yapay zekâ ve temiz sanayi uygulamalarına güvenilir ve sürdürülebilir enerji sağlamak üzere devreye almaya hazırlanıyor. Bu çerçevede, nükleer tahrikli büyük deniz araçları için sıfır emisyon hedefi, yüksek verim ve operasyonel dayanıklılık sacayağına oturtuluyor.
