Covid-19 aşısının anahtarı gen testinde

HABER: SOYHAN ALPASLAN

Teknopark İstanbul firmalarından NPGenetics (NeuroPsychoGenetics), bireylerin tükürük örneğinden genetik haritalarını çıkartarak; hastalık riskleri, davranış ve karakter yapısı, beslenme hassasiyeti, ilaç duyarlılığı, spor programı, yetenek ve yetkinlik planlaması hakkında analizler yapıyor. Firma, özellikle yetenek genetiği ve davranış genetiği analizlerinde Türkiye’de lokomotif rolünü üstleniyor.

İstanbul Ticaret’in sorularını, NPGenetics’in kurucusu ve genel müdürü Ahmet Vedat Karaca cevapladı. Nörobilim uzmanı Karaca “Ulusal genetik veri bankamız olsaydı, gen teknolojilerini kullanarak; Covid-19 aşısı geliştirme ve aşının Türkiye nüfusu üzerinde nasıl tepki vereceğini öngörmede katma değer sunabilirdik” dedi. Karaca’nın, “Nöropolitikanın Tanımı ve Nöropolitika Araştırmalarından Örnekler” isimli araştırması Türkiye’nin nöropolitika alanında hazırlanmış ilk yüksek lisans tezi.

GENETİĞE UYGUN KULLANIM KILAVUZU

NPGenetics’i tanıtır mısınız?

Türkiye’de bir ilki gerçekleştirerek toplumu ve bireyleri tanımlayıp, gerekli ihtiyaçlara cevap vermek amacıyla psikometrik, genetik ve nörobilim çalışmaların tamamından elde edilebilecek verileri kullanıyoruz. Bireylerin tükürük örneklerinden genetik verilerine ulaşıp, yaşamlarını daha doğru ve sağlıklı planlamalarına yardımcı oluyoruz. Daha basit bir ifade ile kişilerin genetik kodlarını inceleyip, tercüme ederek; genetik yapılarına uygun kullanım kılavuzlarını hazırlıyoruz. 2018 yılının Eylül ayında firmamızı kurup, 2019 yılında Teknopark İstanbul’da yerimizi aldık. “Güvenlik Unsurlarının Yeteneklerinin Artırılmasında Genetik Optimizasyon” adlı Ar- Ge projemizle startupımızı başlattık.

Genetik testlerin faydası nedir?

Genetik testleriyle; hastalık riskleri, davranış ve karakter, beslenme hasssasiyeti, ilaç duyarlılığı, spor yönetimi, yetenek ve yetkinlik farkındalıkları belirlenebiliyor. Kişi hayatı boyunca sadece bir kere yapılacak genetik analiz sonuçlarını bir ömür boyu kullanabilir. Kişisel, koruyucu ve önleyici sağlık yaklaşımı çerçevesinde ideal bir yaşam planı sunuyoruz.

BİYOSAVUNMA

Biyoteknoloji, hayatımızı nasıl etkiliyor?

Covid-19 ile biyolojik unsurların ne kadar önemli olduğunu gördük. Bilhassa biyoteknoloji alanındaki son gelişmeler, toplumun en acil zorluklarına hazırlanmamıza ve bunları aşmamıza yardımcı oluyor. Dünyadaki en büyük teknoloji şirketlerinin yeni yatırım sahalarının biyoteknoloji ürün ve hizmetleri olduğunu görüyoruz. Google dünyada biyoteknolojiye yatırım yapan en büyük şirket.

400 milyar dolarlık bir hacme sahip biyoteknoloji pazarının 2024 yılında 775 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaşması bekleniyor. Genetik test pazarı, biyoteknoloji pazarının küçük bir parçası. Global Market Insights verisine göre; 2026 yılında 29 milyar dolara ulaşması beklenen gen sektörü, yaşamın her alanında araştıracak, ürünleştirebilecek bir hizmet buluyor. Bizler de genetik test pazarında eğitimin idealleştirilmesi, insan kaynakları süreçlerinin optimize edilmesi, biyosavunma ve biyopolitik alanlarda öncü rol üstlenmeye gayret ediyoruz.

GENLER HUKUKİ KARARLARI DEĞİŞTİRİR

ABD’de, kritik kurumlarda ve görevlerdeki atamalar genetik ve nörobilim test sonuçlarına göre yapılıyor. Genetik test sonuçları hukuki kararların da seyrini değiştiriyor. ABD’de 2005 ve 2012 yılları arasında 1585’ten fazla hukuki davada genetik ve nörobilimsel kanıtlar kullanıldı. Aynı dönemde; ABD’deki cinayet dava sanıklarının yaklaşık yüzde 5’i, idam ile yargılananların ise yüzde 25’i için nörobiyolojik veriler kullanılarak daha düşük sorumluluk isnat edilip, ceza indirimleri istendi. Tüm davalarda davranış genetiği ve nörobilimin kanıtlarının başarılı olduğu dava oranı ise yüzde 30 civarında.

30 BİN TL’YE HARİTA

Kişisel bir gen haritasının maliyeti nedir?

Yetenek genetiği, davranış karakter genetiği, spor genetiği, beslenme genetiği, cilt ve güzellik genetiği gibi ayrı ayrı paketlerimiz mevcut. Ancak tamamını yaptırmak isteyen bir doğrudan tüketici için ortalama 30 bin TL’ye mal oluyor ve üç hafta içinde bireylerin tüm genetik raporlaması tamamlanıyor. İnternet sitesinden sipariş verildiğinde adrese tükürük kiti gönderiyoruz. Teknopark İstanbul biyoteknoloji laboratuvarında genetik analizi yapıyoruz.

GÜVENLİKTE YETENEK ARTIŞI

NPGenetics, Teknopark İstanbul’da başladığı; “Güvenlik Unsurlarının Yeteneklerinin Artırılmasında Genetik Optimizasyon” adlı Ar-Ge projesi ile savunma sektöründe önemli bir eksiği gideriyor. Proje ile güvenlik unsurlarının hem insan kaynakları yönetimi, hem de beslenme ve spor eğitimleri, genetik yapılarına uygun ve dolasıyla daha verimli hale getiriliyor. Güvenlik unsurlarının bilişsel ve fiziksel performanslarındaki olumlu artış, görevlendirmelerde de çok yönlü katma değer sağlıyor.

GENETİK SUÇLARA ÖZEL ÇÖZÜMLER

MAOA geninin 2R versiyonuna sahip bireylerde öfkenin, şiddetin arttığı, potansiyel cinnet vakalarının gözlemlenebildiğine dikkat çeken Karaca, “ABD’de bazı eyaletlerde bu ve benzeri genetik, nörofizyolojik, nörobiyolojik nedenlerle tetiklenebilecek suçların azaltılmasına yönelik çözümler deneniyor” şeklinde konuştu.

KADINA ŞİDDET GENLERDE SAKLI!

Karaca, “Kamu politikalarında genetik biliminden yararlanılabilmesi adına bir kurum ile “Kadına Şiddetin Önlenmesinde PsikoGenetik Faktörlerin Tespiti ve Yönetilmesi” başlıklı Ar-Ge projesi hazırladıklarını söyledi. Böylece Türkiye’nin şiddet davranışı ile ilişkilendirilmiş genlerinin haritasını çıkarma arzusunda olduklarını belirten Karaca, “Çünkü nörohukuk araştırmaları bizlere genlerimizin davranışlarımız üzerindeki etkisi hakkında çok şey söylüyor” dedi.

400 milyar dolarlık hacme sahip biyoteknoloji pazarının 2024 yılında 775 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaşması bekleniyor. Genetik test pazarı, biyoteknoloji pazarının küçük bir parçası. Global Market Insights verisine göre; 2026 yılında 29 milyar dolara ulaşması beklenen gen sektörü, yaşamın her alanında araştıracak, ürünleştirebilecek bir hizmet buluyor.

7 RAPORLA GEN ANALİZİ

Yetenek Genetiği Raporu Davranış Karakter Genetiği Raporu Spor ve Fitness Genetiği Raporu Beslenme Genetiği Raporu Cilt Genetiği Raporu Hastalık Riski Genetiği Raporu İlaç Duyarlılığı Gen Raporu

26 Ağustos 2020 Çarşamba

Etiketler : Teknoloji