Astronotlar için en büyük zorluklardan biri, çamaşır yıkayamamaları. Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) ve Çin’in Tiangong istasyonunda, suyun her damlası geri dönüştürülüyor ve içme ya da hijyen amaçlı kullanılıyor. Bu yüzden astronotlar, kıyafetlerini günlük egzersizler sırasında kirlettikten sonra birkaç kez giyiyor, ardından çöpe atarak kargo kapsülleriyle atmosfere gönderiyor.
SİS VE OZON TEKNOLOJİSİ
Çin Astronot Araştırma ve Eğitim Merkezi, bu soruna çözüm getirmek için 12 kilogram ağırlığında, bavul büyüklüğünde bir çamaşır makinesi geliştirdi. Sistem, yalnızca 400 ml suyu ultra ince sis olarak püskürtüyor ve 800 grama kadar kıyafeti temizleyebiliyor. Deterjan yerine ultraviyole ışıkla üretilen ozon kullanılarak giysiler yüzde 99.9 oranında sterilize ediliyor.
Dr. Li Wei, sistemin avantajlarını şöyle açıkladı: “Ozon ve sis teknolojisi sayesinde, mikro yerçekiminde sıvı birikmesi veya sabunlu atık su gibi sorunlar yaşanmıyor. Cihaz, astronotlara temiz kıyafet imkânı sunarken görev verimliliğini de artırıyor.”
YENİ NESİL HİJYEN
Çamaşır makinesi benzeri cihaz, 30 dakikalık bir döngüyle çalışıyor. Önce sis püskürtülüyor, ardından ozonla dezenfeksiyon yapılıyor. Son aşamada ısıtılmış hava, hem giysileri kurutuyor hem de ozonu güvenli şekilde parçalıyor. Sensör ve filtrelerle zararlı gazların dışarı sızması engelleniyor.
Simülasyon testleri, cihazın en az beş yıl kullanılabileceğini ve uzun süreli uzay görevlerinde ihtiyaç duyulan giysi miktarını yüzde 60’tan fazla azaltabileceğini ortaya koydu.
MARS VE AY GÖREVLERİ İÇİN
Araştırmacılara göre, Dünya’dan taşınan giysi yükünün azaltılması, Ay ve Mars’a yapılacak uzun süreli görevler için kritik önem taşıyor. Ekip, gelecekte prototip üretip daha uzun görevlerde sistemi test etmeyi hedefliyor.
“Uzayda çamaşır yıkama teknolojisi, yalnızca hijyen değil, aynı zamanda lojistik ve enerji verimliliği açısından da devrim niteliğinde olacak,” ifadeleriyle proje ekibi çalışmalarının önemine dikkat çekti.
