İstanbul’daki sanayi siteleri, kooperatifler, ticaret merkezleri, büyük çarşılar ve organize sanayi bölgelerinin başkanları, İTO Yönetim Kurulu Üyeleri ile bir araya geldi. Toplantıda genel kurul, mevzuat, hammadde, tanıtım ve pazarlama gibi öncelikli sorunlar gündeme taşındı. Katılımcılar, birçok konuda İTO çatısı altında adım atılmasının sorunların daha hızlı çözümünde etkili olacağını vurguladı.
HABER: ADEM ORHUN
İstanbul’da belirli sektörlerin kümelendiği ticaret merkezleri, büyük çarşılar, kooperatifler, sanayi siteleri ve organize sanayi bölgeleri, on binlerce firma ile yüz binlerce kişiyi istihdam ediyor. İmalat ve ticaret hacimleriyle ekonominin çarklarını barındıran bu sitelerin, yıllardır çözülmeye çalışılan sorunlarına pandemi sebebiyle yenileri eklendi. Sanayinin kalbinin attığı sitelerin ve ticaret merkezlerinin yöneticileri, İstanbul Ticaret Odası’nın düzenlediği istişare toplantısında bir araya geldi.
Site ve kooperatiflerin başkanları hem ortak sorunlara dikkat çekti hem de çözüm önerilerini paylaştı. Pandemi şartları sebebiyle online yapılan toplantıya İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç, Başkan Yardımcısı Dr. İsrafil Kuralay, Yönetim Kurulu Üyeleri Levent Taş ve Münir Üstün de katıldı. Toplantıda en yoğun şekilde dile getirilen konu mevzuat oldu. Kooperatiflerin yönetilmesine dair yasaların 30-40 yıllık olduğunu kaydeden başkanlar, günün ihtiyaçlarını karşılayan güncel bir mevzuata ihtiyaç duyduklarını vurguladı.
KOOPERATİF YASASI
Toplantıda söz alan Giyimkent Yönetim Kurulu Başkanı Muzaffer Cevizli, “Yeni bir yasa için örnek olacak metin çalışması yaptık. Bu çalışmamızın Ticaret Odası kanalıyla bakanlıklara ve ilgili kurumlara iletilmesini talep ediyoruz” dedi.
E-TİCARET DESTEĞİ
Giyimkent’teki küçük ve orta ölçekli firmalar için e-ticaretin çok önemli hale geldiğini kaydeden Cevizli, şunları söyledi: “Firmalarımız, e-ticaret sitesi kurarak veya e-ticaret platformlarına dahil olarak yurt dışında faaliyet gösterme noktasında desteğe ihtiyaç duyuyor. Bu konuda da İTO’nun öncülüğünde rehberlik ve uzman desteği sağlanırsa üyelerimiz e-ticaretle büyüyebilir.”
HAMMADDE İHTİYACI
Beylikdüzü Organize Sanayi Bölgesi Başkanı Adnan Keleşoğlu, üretimde yaşanan hammadde sıkıntısına dikkat çekti. Keleşoğlu, “Çelik ve plastik fiyatları anormal şekilde arttı. Çoğu sanayici yeni iş alamıyor; çünkü hammadde yok, fiyatı da belirsiz. İTO’dan bu konuda bir çalışma yapmasını bekliyoruz” diye konuştu.
KURUL MALİYETİ
İMES Başkanı Kemal Akar da sitedeki 1.100 firmanın 15 bin çalışanla üretim halinde olduğunu kaydetti. Akar, “Hafta sonları bile üyelerimizin yarıya yakını faaliyette. Ancak firmalarımız hammadde temininde sıkıntı yaşıyor” dedi. Yapı kooperatiflerinin başka, işletme kooperatiflerinin başka bakanlığa bağlı olduğunu belirten Akar, bunun da mevzuat gibi çeşitli problemlere sebep olduğunu dile getirdi. Akar, “Bir kısım kooperatif genel kurul yaparken, diğer bir kısım yapamıyor. Bunun belirli masrafları ve maliyeti oluyor” dedi.
BASKI İŞİ AZALDI
Topkapı 2. Matbaacılar Sitesi Başkanı Bayram Sarıkaya, pandeminin olumsuz etkilerinin, zincirleme şekilde baskı sektörüne de ulaştığını söyledi. Sarıkaya, “Her yılın son üç ayında baskı, reklam, promosyon işleri çok yoğun olurdu. Fakat bu yıl bırakın işi büyütmeyi, eldeki işçiyi ve makinaları korumak için uğraşıyoruz. Sigorta primleri, kiralar, vergiler için bu dönemin etkilerini aşacak desteğe ihtiyacımız var” diye konuştu.
GENEL KURULLAR
İkitelli Çorapçılar Sanayi Sitesi Başkanı Kazım Özeren de pandemi sebebiyle genel kurulların toplanamamasının çok büyük sıkıntı doğurduğuna dikkat çekti. Özeren, “Yerinde komisyonlar kurularak yerinde çözüm üretmek gerekiyor. Bu tespitler için küçük bir komisyon kurulabilir. Mevcut istihdama destek olacak projeler üretmek durumundayız. Küçük komitelerle Ticaret Odası’nın başkanlığında bakanlıklara iletmeliyiz” dedi.
TAKLİT ÜRÜNLER
AYMAKOOP Ayakkabıcılar Sanayi Sitesi Başkanı Murat Göl ise sektörde uzun vadelere yayılan ödemelerin ardından yaşanan konkordatoları hatırlatarak, pandeminin sektörü iyice sıkıntıya soktuğunu belirtti. Göl’ün vurguladığı diğer bir konu ise taklit ürünler oldu. “Taklit ürün, sektörümüz için Covid dışında ayrı bir virüs oldu” diyen Göl, şöyle devam etti: “İmitasyon da denilen taklit ayakkabı, adeta ayrı bir sektör haline geldi. Taklit ürün yapanlar fabrika bile kuruyor. Instagramdan çifti 70 liraya ünlü markaların taklit ürünleri vergisiz, kayıtsız satılıyor. Tüketici de ucuz diye bunları tercih ediyor. Markalar da bu konuda gerekli baskıyı kurmuyor. Onların satışlarından olumsuz etkilenen köklü üreticiler işlerine son veriyor. Kurumsal firmalar ya yok oluyor ya da fasoncu durumuna düşüyor. Bu gelişmeler katma değerli ürün imal etme, markalaşma, istihdam üretme çabalarına da engel oluyor.
Bu duruma devlet kanalıyla engel olunmasını bekliyoruz.”
Göl, site içinde tanıtım ve fuar benzeri bir etkinlik düzenleyeceklerini duyurarak, şunları söyledi: “Kendi sitemizde üretim yapanlarla yabancı alıcıları bir araya getirmek istiyoruz. Bu amaçla mayıs ayında bir etkinlik yapacağız. İnşallah salgın da o zamana kadar dizginlenirse, üyelerimizin yeni dönemde daha hızlı çıkış yakalamasına destek olur diye ümit ediyoruz.”
YER İHTİYACI
İstanbul Oto Yedek Parçacıları Toplu İşyeri Yapı Kooperatifi YEDPA Başkanı Salih Sami Atılgan, Taksim, Sirkeci ve Aksaray’daki yedek parçacıların kümelendiği bir ticaret merkezi olduklarını belirterek, 2 bin 250 işyerinde 14 bin çalışan olduğunu söyledi. Hem mevzuat hem gündelik hayatla ilgili ortak problemler yaşandığını kaydeden Atılgan, “Bu süreçte İstanbul Ticaret Odası’nın belki de en çok fayda sağlayabileceği konunun mevzuat çalışmaları olduğunu düşünüyoruz. Ayrıca çok daha büyük depo ve lojistik ihtiyaçlarımız var. İTO’nun desteğiyle yer tahsisi için bir yol bulabileceğimizi ümit ediyoruz” diye konuştu.
DİJİTAL ÇALIŞTAYI
Anadolu Sanayiciler Toplu İşyeri Yapı Kooperatifi ASKOOP Başkanı İbrahim Doğan Salman ise projesi hızla ilerleyen site hakkında bilgi verdi. Salman, “2021’in ilk yarısında altyapısını tamamlayıp modern bir sanayi sitesi olarak hizmete sokacağız. Plastik, kozmetik, döküm, tekstil gibi birçok sektörden firmamız var. 6-7 yıl önce yola çıktık. Ancak kooperatif yönetimiyle ilgili mevzuat, güncel ihtiyacı karşılamıyor. Endüstri bölgeleri, OSB’ler ve kooperatifler için mevzuat çalışması yapabiliriz. Dijital dönüşüm ve çevre için teknik toplantılar ve çalıştay yapmalıyız” diye konuştu.
Avdagiç: Gereken adımları atıyoruz
İTO Yönetim Kurulu Başkanı Şekib Avdagiç, üretimin, ticaretin ve istihdamın merkezi olan sanayi siteleri ve kooperatiflerin sorunlarının birçoğu için gerekli çalışmaları yaptıklarını söyledi. İTO’nun düzenlediği online toplantıya katılarak, paylaşılan sorunları ve çözüm önerilerini dinleyen Avdagiç, “Genel kurullarla ilgili sorunları ve talepleri üç bakanlığa da ilettik. Ayrıca mevzuat güncellemesini önemli buluyoruz. Bu konuda Muzaffer Cevizli güncel bir metin hazırladıklarını ifade etti. Bu taslak bize ulaştığında yazım desteği de dahil olmak üzere gerekli mercilere ulaştırma imkanımız da olacak” diye konuştu.
İMKANLARI KAÇIRMAYIN
Dünya Covid’den kurtulamadığı halde Uzakdoğu’nun öngörülemeyen talebiyle arzın talebe yetişemez hale geldiğini belirten Avdagiç, “Hammadde sıkıntısı demir çelikten plastiğe birçok sektörde yaşanıyor. Sac demirden plastiğe kadar her yerde fiyatlarda artış var. Piyasalar, ‘malzemeyi kaça bulursanız alın’ durumunda. Özellikle seri üretim yapanların hiçbir imkanı boş çevirmemesi gerekiyor” dedi.
VERGİ VE PRİMLER
Vergi, prim ve kira konusundaki talepleri yoğun şekilde ilgili mercilere aktardıklarını anlatan Avdagiç, şöyle devam etti: “İlettiğimiz konuları da yakından takip ediyoruz. İTO olarak Anti-Covid önlemleri başlığında 8 maddelik bir deklerasyon yayımladık. Özellikle kamu kararıyla kapatılan işletmeler için pozitif ayrımcılık yapmak gerektiğini ifade ettik. Kısa Çalışma Ödeneği’yle (KÇÖ) ilgili çok yoğun temaslar yürütüldü. İTO’nun yanı sıra TOBB ve İSO da destek verdi. KÇÖ’de çerçeve genişletildi. Beklentilerin önemli bir kısmı kapsama alındı. İşe yeni girenler için de KÇÖ imkanı geldi. Ayrıca çıkarılanlardan tekrar işe alınanlar için teşvikler de devreye girdi.”
TEŞVİKLERE DÜZENLEME
Avdagiç, bunların yanı sıra istihdamla ilgili teşviklerde karmaşık yapının, firmalara ek maliyet oluşturduğunu belirterek, “Sigorta ve istihdam teşvikleri konusunun basit bir çerçeveye oturtulması yönünde çalışma yapılmasını talep ettik” dedi. Avdagiç, kiranın özel hukuk meselesi olsa da kamu kararıyla kapatılan yerlerde ayrı bir sıkıntı olduğuna dikkat çekti. Avdagiç, “Kapalı olan yer para kazanamıyor, kira sahibinin de bu gelire ihtiyacı var. Ödeme zincirinin kopmaması için bir uzlaşma gerekiyor. İndirim olmasa bile kiracıya pandemi sonrası döneme yayılacak şekilde kira desteği finansmanı uygun olacaktır” dedi.
YER TAHSİSİ
Sanayicilere yer tahsisi konusunda sıkıntı olduğunu ifade eden Avdagiç, “Bakanlık, son yerlerin Hadımköy civarında olduğunu bildirmişti. Orada da 5 ayrı gruba yer tahsis edildi. Maalesef Anadolu yakasında kamu elinden tahsis edilecek yer görünmüyor. Sektörlerin yer ihtiyacı düşünüldüğünde gelişmelerin Trakya’ya doğru yapılması uygun görünüyor. Özellikle İkitelli’deki sanayiciler biraz daha şehir dışındaki alanlara gitmek durumunda” diye konuştu.
İTO Başkanı Avdagiç konuşmasında, önceki yıl kayıtsız Suriyeli işçilere yönelik olarak başlatılan uygulamayı hatırlatarak, “Devletin beklentisi yine ikamet izni olan yabancıların çalıştırılması ve kayıtlı olarak çalıştırılması yönünde” dedi.
Genel kurullar zora soktu
İTO’nun düzenlediği online toplantının moteratörlüğünü yapan PERPA Yönetim Kurulu Başkanı Hacı Demir, “Ticaret merkezlerinde ve sektörlerde yaşanan sorunları tartışmak, ortak sorunlara İTO üst çatısı altında çözüm aramak için toplandık. Hepimiz için gündemdeki en büyük sorun genel kurullar” dedi. İTO’nun girişimiyle Ticaret Bakanlığı’nın bir uzatma yaptığını kaydeden Demir, şunları söyledi: “Her tür için uzatma yapılmadı. Çünkü farklı bakanlıklara bağlı olanlar var. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na bağlı olan yapı kooperatifleri için uzatma olmadı. Genel kurul yapmak da oldukça emek ve maddi harcama gerektiriyor. 40 gün öncesinden hazırlıklar başlıyor. O süreçte üyelere ve ilgililere bildirimler yapılıyor, 30-40 bin liralık posta masrafı oluşuyor.”
