Dr. Veysi Seviğ
Bankalarca Ticari Müşterilerden Alınabilecek Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında 2020/4 sayılı Tebliğ’in amacı; bankaların ticari müşterileri ile gerçekleştireceği işlemlerde öngörülebirliğin ve şeffaflığın artırılması, kavram ve terim birliğinin sağlanması ve aşırı ücretlendirmenin önlenmesi için sunulan ürün veya hizmetler karşılığı alınabilecek ücretlerin tür ve nitelikleri ile azami miktar ya da oranlarını ve bunlara ilişkin usul ve esasları belirlemektir. (29 Mart 2020 gün ve 31083 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2020/11 sayılı Tebliği)
Konuya ilişkin tebliğin 5’inci maddesi gereği olarak; ticari müşterilerden alınabilecek ücretlere ilişkin azami tarife ve diğer güncel bilgiler internet sitelerinde açık, anlaşılır ve kolay erişilebilir bir şekilde bankalara ilan edilecektir. Bu bağlamda ilan edilen bilgilerde değişiklik olması halinde değişikliğin yapıldığı tarihe de yer verilerek internet sitesi güncellenecektir. Şöyle ki:
1. Bankaların ücretlere ilişkin bilgileri, toplu olarak erişilebilecek şekilde internet sitesinde Türkiye Bankalar Birliği ve Türkiye Katılım Bankaları Birliği’nce yayımlanacak. İlan edilen bilgilerde değişiklik olması halinde, değişikliğin yapıldığı tarihe de yer verilerek internet sitesi güncellenecek.
2. Bu tebliğ ile azami sınır getirilmiş ücretler hariç olmak üzere ticari müşterilerden alınabilecek ücretlere ilişkin azami tarifelerde değişiklik olması halinde, söz konusu değişiklikler uygulamaya konulmadan önce Merkez Bankası’nca belirlenecek esaslar çerçevesinde Merkez Bankası’na bildirilecek. Bildirilen azami tarifelerin üzerinde herhangi bir ücret tahsil edilemeyecek.
3. Bu tebliğ ile azami sınır getirilmiş ücretler hariç olmak üzere ticari müşterilerden alınabilecek ücretlere ilişkin azami tarifelerde değişiklik olması halinde, söz konusu değişiklikler uygulamaya konulmadan önce Merkez Bankası’nca belirlenecek esaslar çerçevesinde Merkez Bankası’na bildirilir. Bildirilen azami tarifelerin üzerinde herhangi bir ücret tahsil edilmez.
4. Bu tebliğin ekinde yer alan kategoriler kapsamındaki özel ürün ve hizmetler ile söz konusu kategoriler dışındaki ürün ve hizmetler karşılığında alınabilecek ücretlerden niteliği gereği genele ilan edilebilir olmayıp müşteriye/işleme özgü belirlenen ücretler Merkez Bankası’nca uygun görülmesi halinde birinci, ikinci ve üçüncü fıkralar kapsamındaki ilan ve bildirim yükümlülüklerinden istisna tutulabilir.
5. Ticari müşterilerle yapılacak sözleşmelerde, sözleşme kapsamında sunulacak ürün ve hizmetler karşılığında tahsil edilecek ücret kalemlerinin adı ve tanımı ile azami ve varsa asgari tarifesini içerecek şekilde bilgilendirme formu hazırlanmak zorundadır. Bilgilendirme formu sözleşmenin ayrılmaz bir parçasıdır. Bilgilendirme formu ticari müşteriye, yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı yoluyla iletilecek.
6. Bankaca bir ürün veya hizmetin sunulmasından önce ticari müşteriye tahsil edilecek ücret tutarına ilişkin işlemin gerçekleştirildiği kanalın yapısına uygun yöntem ve araçlarla bilgi verilmesi şart. Bu işlemlerin şubede gerçekleştirilmesi halinde bilgilendirme yükümlülüğünün yerine getirilmesi için işlem sonrasında verilen dekont veya işlem fişinin ticari müşterice imzalanmış olması yeterli. Belli bir süre boyunca aynı ücretin uygulanacağı standart nitelikteki ürün ve hizmetler karşılığında alınacak ücretler için bahse konu bilgilendirmenin yalnızca ilk ürün ve hizmetin sunulmasından önce yapılması yeterli olup bu süre içerisinde ürün ve hizmetlerin sunulmasından önce ayrıca bildirimde bulunma şartı aranmaz.
7. İşlem fişi üzerinde ücret bilgisine açıkça yer verilir. İşlem anında verilecek işlem fişi, ekstre, sözleşme ve bilgilendirmeye ilişkin diğer evrak ayrıca ücretlendirilemez, ancak üçüncü kişilere ödenen tutarlar tahsil edilebilir.
8. Bankada hesabı bulunmayan ticari müşterilerce gerçekleştirilen işlemlerde, ücrete ilişkin bilgilendirme işlemin yapıldığı kanala uygun bir şekilde işlem anında yapılır. Bu işlemlerin şubede gerçekleştirilmesi halinde bilgilendirme yükümlülüğünün yerine getirilmesi için işlem sonrasında verilen dekont veya işlem fişinin müşterice imzalanmış olması yeterli.
9. Bankalar ticari müşterilerin onayını almaksızın yaptığı bildirimlerden ücret alamaz. Ticari müşterinin onayı alınarak yapılan bildirimler için alınacak ücret, üçüncü kişilere ödenen tutarı aşamaz. İlgili mevzuat gereği belirli bir şekilde yapılması zorunlu olan bildirim ve işlemlerden maliyetleri kadar ücret alınabilir.
10. Ticari müşterinin bilgilendirilmesine ilişkin yükümlülüklerin yerine getirildiği hususunda ispat yükü bankalara aittir.
