Son dakika haberleri: 2024 yıl sonu yaklaşırken 'Asgari ücret ne kadar olacak' sorusu gündemdeki sıcaklığını artırdı. Geçtiğimiz dönem 17 bin 2 liraya yükselen asgari ücret Ocak zammı ile yeniden yükselecek.
ASGARİ ÜCRETE ZAM İÇİN SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK?
SABAH Gazetesi Yazarı Faruk Erdem’e göre, yıl sonuna yaklaşırken çalışanlar ve emeklilerin maaş artışı hesaplamaları başlıyor.
Maaş Artışları Hesaplamaları:
Ocak ayında açıklanacak enflasyon rakamları, milyonlarca emekli ve memurun yılın ilk 6 ayında alacakları maaş artışlarını belirleyecek. Enflasyon artışı dışında, refah payı ve taban maaş artışları için de yasal süreç başlatılacak.
Asgari Ücret Belirleme Süreci:
Asgari ücret, sadece çalışanların maaşlarını değil, aynı zamanda işsizler, ev hanımları, esnaflar ve genel olarak tüm vatandaşları ilgilendiriyor. Asgari ücretin belirlenmesi, ödenecek ya da alınacak çeşitli ödenekleri de doğrudan etkiliyor.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu:
Komisyon, 5 işçi kesimi, 5 işveren kesimi ve 5 hükümet temsilcisinden oluşuyor.
Komisyon, yeni ücreti belirlerken; geçim endeksleri, istihdam verileri, işverene maliyet gibi faktörleri dikkate alıyor. Ancak, geçmiş yıllarda olduğu gibi, asgari ücret artışında en etkili faktör enflasyon oluyor.
Enflasyon Tahminlerinin Rolü:
Aralık ayında açıklanacak enflasyon verileri henüz kesin olmadığı için, asgari ücret artışı tahminler üzerinden hesaplanacak. Her ne kadar gelecekteki enflasyona bakılacağı söylense de, şu ana kadar böyle bir hesaplama yapılmamış durumda.
15 YILDIR ARTIŞLAR GERÇEKLEŞEN ENFLASYONUN ÜZERİNDE OLUYOR
Çalışanların maaşı içinde bulunulan yaldaki enflasyona göre kayıp yaşadığı için de yıl sonunda oluşacak orana bakılarak zamlar yapıldı. Son 15 yıla bakıldığında asgari ücret zamlarının hep gerçekleşen enflasyonun 5-10 puan üzerinde olduğu görülüyor.
YÜZDE 25 TARTIŞMASI
Bu yıla kadar yapılan tüm artışlarda gerçekleşen enflasyonun üzerinde artışlar yapılmıştı. Bu yıl da beklentiler bu yönde. Öte yandan merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan'ın ABD'de yatırımcılara asgari ücrette yüzde 25 zam yapılmasının enflasyonla uyumlu olacağı yönünde açıklamaları ise tartışmalara yol açtı. Burada kastedilen enflasyonun 2024 mü yoksa 2025 yılı enflasyonu mu olduğu açıklık kazanmadı.
Fakat daha sonra Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, asgari ücreti belirleme yetkisinin Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nda olduğunu belirterek tartışmalara noktayı koydu.
"BİZ KARAR VERİCİ DEĞİLİZ"
Fatih Karahan'da enflasyon raporunu açıklarken konuyla ilgili olarak, asgari ücretin tespitine ilişkin normatif bir değerlendirme yapmalarının söz konusu olmadığını belirterek, "Biz karar verici değiliz. Bir kurul var, kurul toplanıyor ve belli süreçleri var, biz bu kurulun bir tarafı olmadığımız gibi resmi ya da gayri resmi herhangi tavsiyede de bulunmuyoruz." ifadelerini kullandı.
ASGARİ ÜCRET NASIL HESAPLANACAK?
Orta Vadeli Program'da yıl sonu enflasyon rakamı yüzde 41.5 olarak öngörülmüştü. Bu orana göre de net asgari ücretin 24 bin 57 lira olacağı hesaplanıyor. Ancak Merkez Bankası son enflasyon raporunda yıl sonu enflasyon tahminlerini yukarı doğru revize etti. Burada yüzde 42 alt sınır, yüzde 46'da üst sınır olarak açıklandı.
ASGARİ ÜCRET 2024 YILI İÇİN YILLIK BELİRLENDİ
Merkez Bankası'nın yeni tahmini yıl sonu enflasyonunun yüzde 44 olacağı yönünde. Asgari ücret 2024 yılı için yıllık belirlendi. Böylece yıl sonunda bakılacak enflasyon oranları da yıllık enflasyon olacak. Bugüne kadar yapılan zamlar gibi yıllık enflasyon dikkate alınarak bir zam oranı belirlenirse ilave puan eklenmeden hesaplamalar da şöyle olacak:
MEVCUT ASGARİ ÜCRET
Brüt ücret: 20.002 TL
Net ücret: 17.002 TL
İşverene maliyet: 23.503 TL
ASGARİ ÜCRET HESABI 1
OVP TAHMİNİ: YÜZDE 41,5 ARTARSA
Brüt ücret: 28.303 TL
Net ücret: 24.058 TL
İşverene maliyet: 33.257 TL
ASGARİ ÜCRET HESABI 2
TCMB ALT SINIRI: YÜZDE 42 ARTARSA
Brüt ücret: 28.403 TL
Net ücret: 24.143 TL
İşverene maliyet: 33.374 TL
ASGARİ ÜCRET HESABI 3
TCMB TAHMİNİ: YÜZDE 44 ARTARSA
Brüt ücret: 28.803 TL
Net ücret: 24.483 TL
İşverene maliyet: 3.844 TL
ASGARİ ÜCRET HESABI 4
TCMB ÜST SINIRI: YÜZDE 46 ARTARSA
Brüt ücret: 29.203 TL
Net ücret: 24.823 TL
İşverene maliyet: 34.314 TL
YENİ ÜCRET HERKESİ ETKİLEYECEK
Belirlenecek brüt asgari ücret yeni yıldaki tüm gelir ve ödemeleri değiştirecek. İşte asgari ücret ile değişecek kalemler:
ÖDENEKLER
Asgari ücret tüm maaşları değiştirecek
Vergi dışı kazanç tutarı artacak
Tazminatlar değişecek
En düşük rapor parası yükselecek
Annenin iş görmezlik ödeneği artacak
Yarı zamanlı çalışan anneye ödenek artacak
Stajyer ücreti yenilenecek
İşsizlik maaşı hesabı değişecek
BES devlet katkısı limiti yükselecek
BORÇLAR
Doğum borçlanması artacak
Askerlik, yurtdışı borçlanmaları değişecek
İsteğe bağlı sigorta primi artacak
GSS primleri yükselecek
Bağ-Kur ve SSK primleri artacak
