NASA, astronotları Ay'a geri gönderme çabalarında önemli bir dönüm noktasına ulaştığını duyurdu. Ekipler, Kennedy Uzay Merkezi'nin Araç Montaj Binası'nda (VAB) Orion uzay aracının Uzay Fırlatma Sistemi (SLS) roketinin üzerine yerleştirilme işlemini tamamladı. Tamamen monte edilen roketin, 5 Şubat gibi erken bir tarihte dört astronotu taşıyan Orion'un insanlı ilk uçuşunda Ay'ın etrafında bir yolculuğa çıkarması planlanıyor. Bu görevde Ay'a iniş yapılmayacak.
ÖNEMLİ BİR KİLOMETRE
NASA'nın Keşif Yer Sistemleri ekibi, astronotların "Integrity" adını verdiği Lockheed Martin yapımı uzay aracını 19 Ekim'de başarıyla kaldırdı. Bu hamleyle birlikte ekipler, planlanan en erken fırlatmadan önce gerekli tüm testleri yapmak için üç aydan biraz fazla bir süreye sahip oldu. NASA Vekili Sean Duffy, SLS ve Orion'un entegrasyonunun Artemis programındaki ilerlemede önemli bir kilometre taşı olduğunu belirtti. Duffy, yarım yüzyıldan uzun bir süre sonra Artemis II ile dört astronotun Ay'ın etrafına fırlatılacağını, bunun Amerika'nın uzaydaki hakimiyetinin son göstergesi olduğunu dile getirdi.
TESTLER BAŞLAYACAK
Uzay aracı roketle eşleştirildikten sonra ekipler, 322 metre yüksekliğindeki birleşik roketin üzerinde durduğu mobil fırlatıcıdan elektrik ve veri bağlantılarının yanı sıra göbek bağlantılarını da kuracak. Lockheed Martin Space Başkanı Robert Lightfoot, SLS üzerindeki Orion'un tam yığınının "gerçekten muhteşem bir manzara" oluşturduğunu ifade etti. Lightfoot, ekiplerin bu son adımları tamamlamak ve Orion'un mürettebatı Ay'a götürüp güvenli bir şekilde eve getirmesini sağlamak için yoğun bir şekilde çalıştığını belirtti.
Artemis II mürettebatı (NASA komutanı Reid Wiseman, pilot Victor Glover, görev uzmanı Christina Koch ve Kanada Uzay Ajansı astronotu Jeremy Hansen) Araç Montaj Binası'nda park halindeyken Orion'da oturarak bir geri sayım gösterisi yapacak. Daha sonra mobil fırlatıcı KSC'nin 39-B Fırlatma Rampası'na götürülecek ve fırlatmaya hazırlık amacıyla roketin yakıtla doldurulacağı tam bir ıslak prova gerçekleştirilecek.
SLS'YE TİCARİ DESTEK
SLS, 2022 sonlarında Artemis I görevinde Ay yörüngesinde insansız bir uçuşla fırlatıldığında yörüngeye ulaşan en güçlü roket olmaya devam ediyor. Ancak, yüksek maliyeti ve zaman çizelgesindeki gecikmeler eleştirilere neden oldu. Bu durum, Trump yönetiminin önerdiği 2026 NASA bütçesinde, Artemis III'ten sonra SLS ve Orion kullanımını sonlandırmayı ve bunun yerine SpaceX'in Starship ve Blue Origin'in New Glenn gibi ağır yük taşıyan ticari roketlere güvenmeyi amaçlamasına yol açmıştı.
Ancak, Senatör Ted Cruz liderliğindeki çabalarla sağlanan $10 milyarlık bir katkı sayesinde SLS ve Orion, en azından Artemis V görevine kadar programda tutulmayı başardı. Gelecekteki yıllık NASA bütçeleri ise henüz kararlaştırılmadı.
AY İNİŞİ ERTELENDİ
Artemis II test görevinin, NASA'nın başlangıçta 2027 yazında fırlatmayı planladığı Ay'a iniş görevi olan Artemis III'ün önünü açması hedefleniyor. Ancak Duffy, bu hafta yaptığı açıklamada, SpaceX'in Starship programındaki gecikmelerin görevin en erken 2028'e ertelenmesine yol açacağını kabul etti. NASA, 1972'deki Apollo 17'den bu yana ilk kez insanları Ay yüzeyine geri döndürmeyi amaçlayan Artemis III görevi için SpaceX'in Starship'in bir versiyonunu insan iniş sistemi olarak kullanmayı planlamıştı.
Duffy, NASA'nın Artemis III Ay iniş aracı sözleşmesini yeniden açacağını ve bunun da rakip şirket Blue Origin'in Başkan Trump görevden ayrılmadan önce işi tamamlamak için devreye girebileceği anlamına gelebileceğini söyledi. Bu hamle aynı zamanda ABD'nin, politikacıların ikinci uzay yarışı olarak adlandırdığı mücadelede Çin'i geride bırakarak Ay'ın güney kutbuna ulaşmasını sağlayabilir. Blue Origin, 2023'ü hedefleyen Artemis V görevinde kullanılmak üzere "Mark 2 Blue Moon" iniş aracını Merritt Adası tesislerinde üretiyordu. Şirketin ayrıca yıl sonundan önce ilk Ay inişi için uçuşa hazır, mürettebatsız, daha küçük bir "Mark 1" iniş aracı da bulunuyor.
