ABD ve AB’nin Suriye’ye uyguladığı ekonomik yaptırımların kaldırılmasıyla komşu ülkenin yeniden inşasında ve ticarette Türkiye’nin ilk aşamada inşaat, lojistik, enerji ve gıda sektörlerinin öne çıkması bekleniyor. Ayrıca ihracat artışı ve sınır ticaretinin canlanması da kısa vadede en önemli kazanımlar olacak. Orta vadede ise iki ülke arasında büyük yatırım projelerinin hareketlenmesi söz konusu. Ambargoların kalkmasıyla Suriye, 2011’de iç savaşın başlamasından bu yana ilk kez küresel ekonomiyle bağlarını yeniden kuracak. Bu durum Türkiye için yeni riskleri ve fırsatları da beraberinde getiriyor.
RİSKLER VE FIRSATLAR
Ticaret Bakanı Ömer Bolat da ABD ve AB yaptırımlarının kaldırılmasıyla Suriye’nin dünyaya entegrasyonunun önündeki en büyük engelin ortadan kalktığını söyledi. Benzer şekilde iş dünyası temsilcileri de yaptırımların kalkmasıyla ‘fırsatların risklerden daha fazla olduğu bir süreç’ başladığını belirtiyor. Yaptırımların sona ermesi, sadece Suriye ekonomisinin toparlanması için değil, bölge ülkeleri için de yeni fırsatlar sunuyor. Ambargo kararının ardından Türkiye ile Suriye arasında diplomatik temaslar hızlanırken, iki ülkenin ekonomik işbirliğini normalleştirecek adımlar da peş peşe atılıyor.
GÜÇLÜ SEKTÖRLERİMİZ
Konuyu basına değerlendiren İTO Başkanı Şekib Avdagiç de Suriye’nin ekonomik ve siyasi istikrarını destekleyecek her adımın memnuniyet verici olduğunu belirtti ve AB-Suriye ticaretinin bağlantı köprüsünün Türk firmaları olacağını vurguladı.
Bölgede tecrübeli olan Türk firmalarının Avrupalı firmalara da yol göstereceğine işaret eden Avdagiç, ambargo kararının kaldırılmasını Suriye’nin dünya ile entegrasyonunu sağlayacak yeni bir başlangıç olarak gördüklerini söyledi. Avdagiç, “Yaptırımların kaldırılmasıyla Türk firmaları için fırsatların risklerden fazla olduğu bir süreç başlamış oldu. Türkiye, güçlü lojistik altyapısıyla Suriye’nin ana ticaret ortağı. Türk ve Suriyeli girişimcilerin ortak ve köklü ilişkileri de büyük avantaj. Dolayısıyla AB ambargosunun kalkmasıyla Suriye’de Türk yatırımlarını artıracak önemli bir imkan da doğdu. Türk firmaları; Suriye’nin sağlıktan gıdaya, tekstilden enerjiye ve inşaata kadar tüm sektörlerin ihracatında, hem AB hem dünya ile ticaretinde rol üstlenecek. Türk girişimcisi, Suriye ve bölge tecrübesiyle karşılıklı yatırımlarda öncü rol oynayacak. Güçlü bir Suriye’nin imarı ve ekonomik kalkınması, Türk firmalarının öncülüğünde gerçekleşecek” dedi.
TİCARETTE SIÇRAMA
Suriye’ye uygulanan ambargonun kalkmasının ikili ticareti hızla artırması bekleniyor. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, iç savaş yıllarında dahi Türkiye’nin Suriye’ye ihracatı yıllık ortalama 2 milyar dolar seviyesinde devam etti. 2025 yılının ilk dört ayında ise Suriye’ye ihracat, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 46.8 artışla 1 milyar doları aşarak, ciddi bir sıçrama kaydetti. Bu dönemde hububat-bakliyat (219 milyon dolar), su ürünleri ve hayvansal mamuller (75.7 milyon dolar) ile kimyevi maddeler (75.6 milyon dolar) ihracatta başı çeken sektörler oldu.
FİNANS VE SİGORTACILIK
İhracattaki artışın devamı için finans ve sigorta engellerinin kalkması da önemli bir avantaj olarak görülüyor. Yaptırımlar döneminde Suriye ile para transferleri ve sigorta işlemleri zorlu olduğu için diğer ülkelerle ticarette de kısıtlamalar bulunuyordu. Ambargonun kalkmasıyla en büyük avantaj, para transferlerinin kolaylaşması ve sigortalı ticaretin artması olacak.
Öte yandan, THY’nin Şam’a doğrudan uçuşları başlatmasının da ticari bağlantıları güçlendirmesi bekleniyor. Bölgedeki yeni dönemin, uluslararası taşımacılık güzergahlarını yeniden şekillendirmesi söz konusu.
ENERJİDE İŞBİRLİĞİ
Suriye’nin yeniden inşasının yanı sıra enerji sektöründe de Türkiye ile Suriye arasında hızlı bir işbirliği süreci başladı. İki ülke, Suriye’nin enerji altyapısını ayağa kaldırmak ve temel ihtiyaçlarını karşılamak üzere kapsamlı bir yol haritası üzerinde anlaştı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, geçtiğimiz günlerde Şam’da Suriye Enerji Bakanı ile bir araya gelerek enerji, madencilik ve hidrokarbon alanlarında çerçeve anlaşması imzaladı. Bu anlaşma kapsamında Türkiye, kısa vadede Suriye’ye 1000 megavat elektrik ve yıllık 2 milyar metreküp doğalgaz ihraç etmeye hazırlanıyor. Halihazırda sınırlı düzeyde yapılan elektrik ihracatının üç kat artışla önümüzdeki birkaç ay içinde 1 gigavat seviyesine ulaşması hedefleniyor.
