ABD'de düşük ev stoku 2023'te konut piyasasını baskıladı

ABD Merkez Bankası’nın (Fed) bir önceki yıl para politikasını agresif bir şekilde sıkılaştırmaya başlaması sonrasında yükselen konut kredisi (mortgage) faiz oranları ile düşük konut arzı, 2023'te durgun konut piyasasına neden oldu.

Mortgage Bankalar Birliği (MBA) verilerine göre, ülkede 30 yıl vadeli mortgage için ortalama faiz oranı geçen yıl ekim ayında yüzde 7,9 ile 23 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. ABD'de mortgage başvuruları da aynı dönemde 1995'ten bu yana en düşük seviyesini gördü.

Geçen yıl boyunca yüksek faiz oranları konut talebini baskılarken, 2023'ün son aylarında düşmeye başlayan 30 yıllık mortgage oranları yüzde 6,7 civarında dengelendi.

ABD Ticaret Bakanlığı verilerine göre, ülkede 2023 yılında inşasına başlanan konut sayısı bir önceki yıla göre yüzde 9 azalışla 1 milyon 413 bin oldu. ABD'de aynı dönemde verilen inşaat izni sayısı da yüzde 11,7 azalarak yaklaşık 1 milyon 470 bine geriledi.

Ülkede geçen yıl satılan yeni konut sayısı ise bir önceki yıla göre yüzde 4,2 artışla 668 bine yükseldi.

Geçen yıl ABD'de inşaat harcamaları, yaklaşık 2 trilyon dolar ile 2022'nin yüzde 7 üzerinde gerçekleşti.

İKİNCİ EL KONUT FİYATI REKOR KIRDI

Ulusal Emlakçılar Birliği (NAR) verilerine göre, ABD’de ikinci el konut satışları geçen yıl yüzde 19 azalarak 4,09 milyonla 1995’ten bu yana en düşük seviyesini kaydetti.

Ülkede ikinci el piyasasında medyan konut fiyatları da 2023’te 389 bin 800 dolar ile rekor seviyeye ulaştı.

ABD’de 1982-2023 yılları arasında ortalama 2 milyon 268 bin olan konut stoku, Aralık 2023'te 1 milyon olarak hesaplandı.

NAR'ın ekonomik görünüm raporunda da ABD'de ikinci el konut satışlarının bu yıl yıllık bazda yüzde 13 artışla 4,62 milyona ve 2025'te yüzde 15,8 artışla 5,35 milyona çıkacağı tahmin edildi.

Ülkede konut başlangıçlarının da 2024'te 1,6 artarak 1,44 milyona, gelecek yıl ise 3,1 yükselerek 1,48 milyona ulaşacağı öngörüldü.

ABD'de medyan konut fiyatlarının da bu yıl ikinci el evler için 395 bin 100 dolara, yeni evler için 438 bin 800 dolara yükseleceği tahmin edildi. 2025 için tahmini fiyatlar ise ikinci el konutlar için 405 bin 200 dolar, yeni konutlar için 449 bin 700 dolar oldu.

SEKTÖRDE TOPARLANMA İÇİN ARZIN ARTMASI VE FAİZLERİN DÜŞMESİ GEREKLİ

Ülkede konut piyasasını değerlendiren analistler, geçen yıl boyunca inatla yüksek kalan konut kredisi faiz oranlarının son birkaç ayda istikrarlı bir şekilde gerilemesinin 2024 için umut veren bir gelişme olduğunu ifade etti.

Son dönemdeki gerilemeye rağmen mortgage oranlarının hala yüksek olduğuna işaret eden analistler, tarihsel olarak düşük konut stoku ve pahalanan evler nedeniyle konut sahibi olmanın zorlaştığına dikkati çekti.

Analistler, bu yıl Fed'in faiz indirimine başlamasıyla mortgage oranlarının de gerileyeceğini vurgulayarak, ancak düşük stok ve geçen yıl baskılanan talebin genel olarak ev fiyatlarını destekleyeceğini belirtti.

Konut piyasasında toparlanmasının gerçekleşebilmesi için çeşitli koşulların ortaya çıkması gerektiğini ifade eden analistler, satılık ev sayısının artmasının konut fiyatları üzerindeki yukarı yönlü baskıyı hafifleteceğini, faiz oranlarının düşmesinin de satınalınabilirliği yükselteceğini kaydetti.

Analistler ayrıca konut arzı yeterli bir şekilde yükselmezse, mortgage oranlarının düşmesiyle oluşacak talebin ev fiyatlarını artıracağını vurguladı.

07 Şubat 2024 Çarşamba