7. uydu, yarış için 30 Kasım’a hazırlanıyor

HABER: OSMAN KUVVET

Türkiye’nin ilk iletişim uydusu denemesi olan TÜRKSAT 1A, 24 Ocak 1994’te uzaya fırlatıldı, ancak fırlatıcı rokette meydana gelen bir arıza nedeniyle 12 dakika 12 saniye sonra okyanusa düştü. Uydu çalışmalarına devam eden Türkiye, 10 Ağustos 1994’te TÜRKSAT 1B ile uzayda yerini aldı. Türkiye’nin 7’nci haberleşme uydusu TÜRKSAT 5A’nın ise uzaya fırlatılması için geri sayım başladı.

Airbus D&S tarafından üretim süreçleri ve test aşamaları tamamlanan TÜRKSAT 5A uydusu, 2 Ekim’de TÜRKSAT yetkililerine teslim edildi. 2017’de imzalanan sözleşme sonrası Airbus’ın Fransa Toulouse’daki tesislerinde üretimine başlanılan uydu, Space X firmasının ABD’de Florida Cape Canaveral’daki fırlatma merkezine gönderilecek. Uydu, bir ay sürecek hazırlık sonrasında 30 Kasım’da Falcon 9 roketi ile uzaya fırlatılacak.

TÜRKSAT 5B SIRADA

Tamamen elektrikli itki sistemine sahip olan TÜRKSAT 5A uydusunun 31 derece doğu yörüngesindeki konumuna ulaşması için yapacağı yolculuğun yaklaşık dört ay sürmesi ve 2021’in ikinci çeyreği içinde hizmete başlaması hedefleniyor.

Uydu, manevra ömrüyle 31 derece doğu yörüngesindeki frekans ve yörünge haklarını 30 yıl boyunca güvence altına alacak. Uydu teknolojileri alanındaki yatırımlarını sürdüren Türkiye, TÜRKSAT 5B haberleşme uydusunu ise 2021’de hizmete almayı planlıyor. Uzay Sistemleri Entegrasyon ve Test Merkezi’nde (USET) üretilecek TÜRKSAT 6A haberleşme uydusunun da 2022’de uzaya fırlatılması hedefleniyor.

TÜRKİYE’DE TASARLANDI

RASAT yer gözlem uydusu, TÜBİTAK UZAY’ın BİLSAT’ın ardından ikinci uzaktan algılama uydusu oldu. Türkiye’de tasarlanıp üretilen ilk yer gözlem uydusu olan RASAT, 17 Ağustos 2011’de Rusya’dan fırlatıldı. Tasarım ömrü 3 yıl olmasına rağmen 17 Ağustos 2020 itibarıyla yörüngede 9’uncu yılını başarıyla tamamlayan RASAT, dünya etrafında 47 bin 943 tur atarak, 16.8 milyon kilometrekarelik alanı taradı ve 3 bin 202 şerit görüntüyü yer istasyonuna aktardı.

RASAT uydusu, güneşe eş zamanlı dairesel yörüngede, 700 kilometre irtifada bulunuyor, 7.5 metre siyah-beyaz, 15 metre çok bantlı uzamsal çözünürlükte süpürçek (pushbroom) kamerayla görev yapıyor.

100’DEN FAZLA UZMAN

Yeniden ziyaret zamanı ortalama 4 gün olan RASAT, 3 eksende kontrol edilebiliyor. Her bir çerçeve görüntüsünün boyutları 30x30 kilometre olan uydudan, 960 kilometre uzunluğa kadar şerit görüntü alınabiliyor. Proje kapsamında uydu montaj, entegrasyon ve test laboratuvar büyütülürken, uydu tasarım, üretim ve test konularında 100’den fazla uzman yetiştirildi.

UYDU GÖRÜNTÜSÜ ALIYOR

Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) hedef istihbaratına yönelik uydu görüntüsü ihtiyacını karşılayacak GÖKTÜRK-1 uydusu 2016’da uzaya fırlatıldı. Alçak irtifa dünya yörüngesine oturan uydu, kamu kurum ve kuruluşları için çevre ve yapılaşmanın izlenmesi, tarımsal rekolte tespiti, belediyecilik uygulamaları, sınır kontrolü ve kadastro faaliyetleri gibi birçok alanda uzaktan algılama görevi yapılabiliyor. Coğrafi kısıtlama olmaksızın dünyadaki herhangi bir yerde keşif yapmak için tasarlanan 0.50 metre çözünürlüklü uydunun ömrünün 7 yıl olması öngörülüyor.

İLK YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜK

Türkiye’de özgün olarak geliştirilen ilk yüksek çözünürlüklü keşif ve gözlem uydusu GÖKTÜRK-2, 2012’de gerçekleştirilen fırlatma operasyonu ile görev yörüngesine yerleştirildi. GÖKTÜRK-2, Milli Savunma Bakanlığı, TÜBİTAK Başkanlığı ve TÜBİTAK UZAY-TUSAŞ iş ortaklığı tarafından imzalanan sözleşme kapsamında üretildi. Uyduyla Türk Silahlı Kuvvetleri ve özel olarak Hava Kuvvetleri Komutanlığı’nın ihtiyaç duyduğu hedef istihbaratı ile sayısal ve coğrafi veri üretimi sağlanıyor. Ayrıca diğer kamu kurum/kuruluşları ile üniversite ve araştırma kurumlarının uydu görüntüsü istekleri karşılanıyor.

Yüksek yerlilik oranıyla üretilen ve 2.5 metre çözünürlüğe sahip gözlem uydusu, Türkiye’nin savunma, çevre, şehircilik, tarım ve ormancılık alanlarında önemli ihtiyaçlarına cevap veriyor. Söz konusu uydu, yaklaşık 640 kilometrelik bir şeridin görüntüsünü tek geçişte indirebilecek kadar yüksek hızlı veri haberleşmesine sahip. Dünyanın her yerinden görüntü alma ve iletişim konisi içinde aktarma kabiliyetine sahip olan uydu, dünya etrafındaki bir turunu yaklaşık 98 dakikada tamamlıyor.

GÖKTÜRK-2 Projesi kapsamında; TÜBİTAK UZAY ve TUSAŞ bünyesinde gelecekteki uydu projelerinde görev alacak uzman insan gücü yetişti. Uydu ve ekipman seviyesi tasarım, analiz, üretim, montaj, entegrasyon ve test faaliyetlerine yönelik altyapı ve kabiliyetler kazanıldı.

UZAYDA 160 MİLYON LİRALIK AR-GE

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, kamunun uzayın keşfi ve kullanımı için yaptığı Ar-Ge harcamaları, 2014-2018 yıllarını kapsayan 5 yıllık dönemde 160 milyon 209 bin 989 lirayı buldu. Kamunun bu alanda yaptığı Ar-Ge harcaması 2014’te 12 milyon 918 bin 200 lira olarak gerçekleşirken, bu tutar geçen yıl 60 milyon 956 bin 607 lira oldu. Kamunun uzaya yönelik Ar-Ge harcamaları son 5 yılda 5 katına çıktı.

YÜZDE 91’İNE ERİŞİM

TÜRKSAT 5A’nın, kasım ayında uzaya gönderilmesi planlanıyor. Ayrıca TÜRKSAT 5B uydusunu 2021’in ikinci çeyreğinde, Türkiye’nin ilk yerli mühendislik ve tasarımıyla yapılan uydu projesi TÜRKSAT 6A’nın ise 2022’de uzaya fırlatılması hedefleniyor. TÜRKSAT 6A haberleşme uydusu; mali kaynağı, tasarımı ve yazılımı ile tamamen yerli bir proje.

Çalışmalar tamamlandığında Türkiye; görüntü, ses ve data iletişimi ile dünyada söz sahibi olacak. 2022’de ise uydu filosu Güney Amerika, Kuzey Amerika’nın doğusu, Avrupa, Asya ve Afrika’nın tamamı ile Avustralya’nın batısını kapsama alanımıza katacak. Böylece dünya nüfusunun yüzde 91’ine Türk uyduları aracılığıyla erişilebilecek.

20 Ekim 2020 Salı

Etiketler : Gündem