Gökbilimciler, Güneş Sistemimiz dışındaki bir gezegenin ilk üç boyutlu haritasını çıkararak dış gezegen araştırmalarında önemli bir sıçrama kaydetti. James Webb Uzay Teleskobu kullanılarak WASP-18b adlı gezegenin haritası oluşturuldu.
Araştırmacılar, gezegen yıldızının arkasına geçerken çeşitli ışık dalga boylarındaki ince değişiklikleri izlemek için 3B tutulma haritalaması (veya spektroskopik tutulma haritalaması) adı verilen yeni bir teknik uyguladılar. Bu değişimler, bilim insanlarının enlem, boylam ve irtifalar boyunca sıcaklığı yeniden yapılandırmasına ve gezegenin atmosferi boyunca farklı sıcaklık bölgelerini ortaya çıkarmasına olanak sağladı.
SICAKLIK BÖLGELERİ
Cornell Üniversitesi Astronomi Bölümü'nde doktora sonrası araştırmacı ve çalışmanın başyazarı olan Ryan Challener, suyun emdiği ve emmediği dalga boylarındaki haritaları bir araya getirerek atmosferdeki sıcaklıkların 3 boyutlu bir haritasını elde ettiklerini açıkladı.
WASP-18b, Dünya'dan yaklaşık 400 ışık yılı uzaklıkta bulunuyor ve Jüpiter'in yaklaşık 10 katı kütleye sahip. Yıldızına çok yakın yörüngede dönmesi nedeniyle gezegenin atmosferindeki sıcaklıklar neredeyse 2.760 santigrat dereceye ulaşıyor. Bu kavurucu koşullar, onu yeni 3 boyutlu sıcaklık haritalama yöntemini test etmek için ideal bir aday haline getirdi.
SU PARÇALANIYOR
Harita, gezegenin gündüz tarafında, daha soğuk bir halka ile çevrili parlak bir merkezi sıcak nokta olduğunu ortaya çıkardı. Gezegenin bir yüzünün her zaman yıldızına baktığı anlamına gelen gelgitsel olarak kilitli bir yörüngeye sahip olması, dış gezegenin rüzgarlarının atmosferde ısıyı eşit şekilde dağıtamadığını gösteriyor.
Dikkat çekici bir şekilde, sıcak nokta, WASP-18b'nin atmosfer ortalamasından daha düşük su buharı seviyeleri sergiledi. Challener, bunun gezegenin bu bölgesinin o kadar sıcak olduğunu ve suyu parçalamaya başladığını gösteren bir kanıt olduğunu düşündüklerini, bu durumun teoride öngörülse de gözlemlerle görmenin heyecan verici olduğunu belirtti.
YENİ TEKNİK KAPILARI AÇIYOR
Araştırmacı Challener, bu yeni 3B tutulma haritalama tekniğinin, ana yıldızları çok parlak olduğu için doğrudan görüntülenemeyen ötegezegenlerin görüntülerini almayı sağlayarak ötegezegen gözlemlerinde birçok kapıyı aralayacağını dile getirdi.
Tekniğin Webb teleskobu tarafından gözlemlenen diğer ötegezegenlere uygulandıkça, bilim insanlarının ötegezegenleri bir popülasyon olarak 3B olarak anlamaya başlayabileceğini ve bunun çok heyecan verici bir gelişme olduğunu sözlerine ekledi.
