Türkiye'nin 36 ilinde tarımsal üretimi vuran ve özellikle kayısı, fındık, üzüm gibi kritik ürünlerde büyük hasara yol açan zirai don felaketinin ardından, mağdur olan çiftçiler için beklenen destek müjdesi Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı'dan geldi. "Zirai don desteği ne kadar, kimlere verilecek?" ve "Zirai don vuran iller hangileri?" soruları yoğun bir şekilde araştırılırken, Bakan Yumaklı, Çiftçi Kayıt Sistemi'ne (ÇKS) kayıtlı olan ancak TARSİM sigortası bulunmayan üreticilerin zararlarının, yaptıkları masraf oranında 2025 yılı için karşılanacağını açıkladı. İşte zirai don desteğinin detayları, şartları ve etkilenen illere dair son bilgiler...
ZİRAİ DON DESTEĞİ NE KADAR, ŞARTLARI NELER?
Nisan ayında hava sıcaklıklarının çeşitli illerde -17 dereceyi bulmasıyla birçok kalemdeki ürünü don vurdu. Büyük zarara yol açan zirai don nedeniyle Tarım ve Orman Bakanlığı da harakete geçti. Zirai dondan ötürü Çiftçi Kayıt Sistemine (ÇKS) kayıtlı ancak Tarım Sigortası (TARSİM) olmayan üreticilerin zararlarını karşılamak için yaptıkları harcamaları, hasar oranında ödenecek.
Don sel ve kuraklık gibi afetlerden etkilenmemek adına hayata geçirilen TARSİM'in prim bedelinin yüzde 70'i kadarını devlet karşılıyor. TARSİM, hasar tespiti için çalışmalarını sürdürüyor.
Bakan Yumaklı zirai dondan etkilenen çiftçilere desteğe dair şu ifadelere yer verdi: ''Cumhurbaşkanımız açıkladı, tespitler devam ediyor. Bu tespitlerin devamından sonra TARSİM sigortası olanlar, sigorta poliçelerinin kapsamında olanlarının ödemelerini alacaklar. Çiftçi Kayıt Sistemi'ne kayıtlı ancak sigortası olmayanlar için de bu hasar tespit çalışmalarının sonrasında hasarları nispetinde don hadisesinin olduğu zamana kadar o tarla için, o bahçe için ne harcama yapılmışsa, ne gider olmuşsa onların bedelini de hasarları nispetinde alacaklar. Basitleştirmek için ifade etmek istiyorum. Diyelim ki siz bahçenize 1000 liralık masraf yaptınız, hasarınız yüzde 100 ise o 1000 lirayı alacaksınız, hasarınız yüzde 50 ise 500 lirasını alacaksınız.'
ZİRAİ DON VURAN İLLER
İlk belirlemelere göre zirai dondan etkilenenler iller; Malatya, Elazığ, Manisa, İzmir, Uşak, Denizli, Bursa, Eskişehir, Bilecik, Çanakkale, Yalova, Tekirdağ, Niğde, Karaman, Aksaray, Konya, Kırşehir, Sakarya, Karabük, Düzce, Bolu, Trabzon, Ordu, Rize, Giresun, Kahramanmaraş, Adıyaman, Erzincan, Erzurum, Tunceli, Amasya, Tokat, Çankırı, Çorum, Kastamonu, Samsun.
ZİRAİ DON NEDİR?
Genellikle bahar aylarında yaşanan zirai don, hava sıcaklıklarının 0'ın altına düşmesiyle bitkilerin zarar görmesine yol açan duruma denir. Bu olayda, havaların aşırı doğumasıyla bitkilerin hücre içlerindeki su donar ve bozulmalar, çürümeler başlar.
