Yüzde 7 büyüme ticaretin çarklarını hızlandıracak

Türkiye ekonomisi ilk çeyrekte yüzde 7 büyüdü. Sürdürülebilir bir ekonomik büyüme hedefleyen Türkiye, büyümenin yüzde 56’sını yatırım ve ihracattan sağladı. Son 3 yılın en hızlı büyümesine imza atan Türkiye, dünyada üçüncü sırada yer alırken, OECD ülkeleri arasında ise tek büyüyen ülke oldu.

Bu süreçte ertelenen talepler sayesinde tüketicilerin birikim ve tasarrufları da arttı. Geçtiğimiz yıla göre yüzde 31.4 artış ile 2 trilyon 49 milyar 249 milyon liraya yükselen bu birikimler, yeni kademeli normalleşmeyle birlikte ihtiyaçlar ve ertelenen talepler için kullanılacak. Böylelikle iç piyasa da canlanacak.

HABER: BARIŞ CABACI

Türkiye ekonomisi, yılın ilk çeyreğinde beklentilerin üzerinde büyüdü. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, yüzde 7 büyüyen Türkiye ekonomisinde beklentiler yüzde 6.5 civarı büyüme yönündeydi. Sanayi, ihracat ve yatırımın katkısıyla sağlanan büyüme oranları ve bu büyümenin yüzde 56’sının net dış talep ve yatırımlardan gelmesi, önümüzdeki dönemler için beklentileri güçlendirdi. Son 3 yılın en hızlı büyüme rakamlarına ulaşan Türkiye, OECD ülkeleri arasında birinci, dünyada ise Çin ve Tayvan’dan sonra üçüncü sırada yer alıyor.

İÇ PİYASA TALEBİ

Büyüme verilerinde en büyük katkı, ihracat ve imalat sanayinden sağlandı. Hizmetler sektörü ise ilk çeyrek büyümesinde beklentileri karşılayamadı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı yeni normalleşme takvimiyle kısmen hizmet vermeye başlayan hizmetler sektörünün ikinci çeyrekte büyümeye katkı sağlaması bekleniyor. Yaz aylarının gelmesiyle kurallar dahilinde hizmet vermeye başlayan sektörler, tüketicinin tasarruf ederek veya mevduata yönelerek oluşturduğu birikimleri kullanmasına neden olacak.

Bu durum hem sektörleri hareketlendirecek hem de iç piyasa talepleri karşılanarak, ikinci çeyrekte ekonomik büyüme oranında etkisini gösterecek. Yani kısacası büyümede imalat sanayi ve ihracattan sonra sıra, iç piyasa hareketliliğine gelmiş oldu.

LOKOMOTİF SANAYİ

TÜİK verilerine göre, birinci çeyrekte Türkiye ekonomisinin büyüklüğü 1 trilyon 386 milyar 347 milyon lira, dolar bazında 188 milyar 65 milyon dolar oldu. Böylelikle kişi başı milli gelir geçtiğimiz sene 8 bin 599 dolardan sonra ilk çeyrekte 8 bin 736 dolara yükseldi. Son dönemde hem Covid-19 aşısı için firmalarla anlaşmalar sağlanması hem de pandemi sonrası tam manasıyla bir ekonomik toparlanmaya giren Türkiye’nin ekonomisinde lokomotif sanayi sektörü ve ihracat oldu.

HEDEF ÇİFT HANE

Türkiye sürdürülebilir bir ekonomik büyüme için ikinci çeyreğe de yeni normalleşme kararları ve desteklerle girdi. Bu sayede sanayi üretimi yüzde 11.7 büyüme oranıyla ekonomiye 2.46 puanlık katkı sağladı. İmalat sanayi ise 12.2’lik bir performans ile 2.12 puanlık katkıda bulundu. Türk Lirası’nın ilk çeyrekte güçlenmesi, ihracatın artması, navlun sorunu ve fiyatların artış beklentisiyle taleplerin öne çekilmesiyle büyümenin hem imalat sanayi ve yatırım alanında artması hem de genel büyüme rakamının yılın ikinci çeyreğinde baz etkisiyle çift haneli devam etmesi bekleniyor.

HİZMETLERİN PAYI

Pandemi döneminde sadece 1.5 ay fiziken faaliyet gösterebilen hizmet sektöründeki firmalar, geri kalan zamanda paket servis, gel-al servisi şeklinde ticarete devam edebildi. Hizmetler sektörü, salgının yayılmasını engellemeye yönelik alınan tedbirler nedeniyle 2020 yılında istihdam oranlarından da etkilendi. Sektörde yılın ilk çeyreğinde yüzde 5.9’luk büyüme ile 1.35 puanlık katkı dikkat çekti. Mayıs ayındaki tam kapanma süreci hizmetler sektörünün büyümedeki payını azaltacak gibi duruyor olsa da kademeli normalleşmenin aylara yayılmasıyla ikinci çeyrek verilerinde artışa geçecek gibi gözüküyor.

TASARRUFUN YÜZDE 41.6’SI İSTANBUL’DAN

Türkiye salgınla mücadele ederken tüketiciler taleplerini ertelemek zorunda kaldı. Hem hafta sonu kısıtlamaları hem de salgınla mücadele için alınan tedbirler, tüketicilerin birikimlerini ve mevduatlarını artırdı. Tasarruf mevduatları ilk çeyrek sonu itibariyle 2 trilyon 49 milyar 249 milyon liraya yükseldi. Geçtiğimiz seneye göre yüzde 31.4 artan birikim ve mevduat hesaplarının, kademeli normalleşmeyle birlikte artacak alışverişlerle iç piyasayı hareketlendirmesi de bekleniyor. Hizmetler sektörünün en önemli illerinden olan İstanbul’da da iç piyasa hareketliliğinin artması öngörülüyor. Türkiye’deki toplam tasarruf mevduatlarının yüzde 41.6’sı İstanbul’da.

İHRACAT RAKAMLARI 2. ÇEYREĞİ DE ETKİLEYECEK

Büyüme rakamlarından sonra dış ticaret verileri de yüzleri güldürdü. Mayıs ayı dış ticaret verilerini açıklayan Ticaret Bakanı Dr. Mehmet Muş, ihracatın geçtiğimiz yılın mayıs ayına göre yüzde 65.5 artışla 16.5 milyar dolara ulaştığını söyledi. İthalat ise yüzde 54 artışla 20.6 milyar dolar olarak gerçekleşti. İhracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 79.9 oldu. Açıklanan verilere göre ihracat, ilk 5 ayda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 38.3’lük artışla 85.2 milyar dolar seviyesine ulaştı. Büyüme rakamlarında etkisi büyük olan net mal ve hizmet ihracatı, büyümeye 1.1 puan katkı sağladı. Bir diğer ifadeyle, büyümenin yüzde 15.7’si net ihracat kaynaklı oldu. Bakan Muş, 2022’de ihracatın 200 milyar doları da aşacağını belirtti. Dış ticaret rakamları ve belirlenen hedefler, ikinci çeyrek büyüme rakamlarına ihracat ve yatırımın yine damga vuracağının sinyallerini veriyor.



Ekonominin tüm aktörlerine moral oldu

İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç, üretim başta olmak üzere hizmetlerden imalata kadar her kalemden destek alan yüzde 7’lik ilk çeyrek büyümesinin ekonominin tüm aktörlerine moral olduğunu söyledi. Avdagiç, “Ana ihracat pazarımız AB ve gelişmiş ülkelerin PMI verilerindeki yüksek artış, ihracattaki yükseliş trendinin ve büyümemizin devam edeceğine işaret ediyor. Bu, sanayicimizin makina ve teçhizat yatırımlarına devam etmesi için de en güçlü motivasyon kaynağı” dedi.

Yılın ilk 3 ayında yüzde 7’lik büyümenin Türkiye ekonomisinin potansiyelini ortaya koyduğunu belirten Avdagiç, bir önceki çeyreğe göre büyümenin yüzde 1.7 artmış olmasının da çıkış eğiliminin sürdüğünü göstermesi bakımından önemli olduğunu kaydetti.

HİZMETLER SEKTÖRÜ

İTO Başkanı Avdagiç, hizmetler sektörünün ilk çeyrekte yüzde 5.9 büyüdüğünü hatırlatarak, “Büyüme rakamları, Türkiye’nin pandeminin olumsuzluklarına rağmen büyümeye devam edebildiğini, hızlı büyüme kabiliyetine sahip olduğunu gösterdi. İlk çeyrekte tarımda yüzde 7.5, sanayide yüzde 11.7, imalatta yüzde 12.2, ve inşaatta yüzde 2.8’lik büyüme, salgın ve sonrasındaki yeni dünyada Türkiye’nin güçlü bir pay almaya istekli olduğunun bir ifadesi oldu. Salgından en çok etkilenen hizmetler sektörümüz ise çok kısa sürede toparlanma kabiliyetine sahip olduğunu gösterdi. Bu da bize gelecek için umut veriyor” dedi.

MAKİNA TEÇHİZAT

İTO Başkanı Şekib Avdagiç, makina ve teçhizat yatırımlarındaki yüzde 30.5’lik büyümenin kendilerini memnun ettiğini ifade ederek, şunları söyledi: “Son 6 çeyrektir makina teçhizatta müthiş bir yatırım trendi devam ediyor. Şirketlerimiz kendilerini pandemi sonrası döneme hazırlıyor. Bu rakamlar, ihracattaki yükselen ivmenin devam edeceğine ilişkin de en büyük kanıt. Bu noktada finansman maliyetlerinin de aşağı geldiği bir ortam oluşursa Türkiye onlarca yıllık büyümeyi garanti altına alacak yatırımlarını rahatlıkla yapacaktır.”

BÜYÜMENİN KALİTESİ

Yatırımların tüketimden daha yüksek bir performans göstermesinin önemli olduğuna dikkati çeken Avdagiç, “Sabit sermaye yatırımlarındaki yüzde 11.4’lük yüksek oranlı artış dikkat çekici ve sevindirici. İthalatın üzerinde kalan ihracat artışı üzerinden dış dengenin de büyümeye önemli bir katkı verdiği görülüyor. Büyümenin kapsayıcılığı, kalitesi ve sürdürülebilirliği birincil önemde. Türkiye’nin potansiyel büyümesini yukarı çekecek dönüşüm sağlaması ve bunu sürdürülebilir kılması önemli” dedi.

07 Haziran 2021 Pazartesi

Etiketler : Gündem