Yollar ‘akıllı beton’ ile rahatlayacak

HABER: AYŞE BAŞAK

Asfalt veya beton ile kaplanan yollar, düzenlibakım ve onarıma ihtiyaç duyar.Amerikan Karayolu ve Ulaştırma Üreticileri Derneği’nin 2020 tarihliyeniraporuna göre, ABD’dekiköprülerin üçte birinden fazlasının onarım çalışmalarına ihtiyacıolduğu ortaya çıkmış.Periyodik bakımlar normal kabul ediliyor, fakat kullanılan malzemenin yapısına bağlı olarak bu ihtiyacın artması ve sıklaşması büyük masraf anlamına geliyor. Bu noktada özellikle beton yolların daha dayanıklı ve uzun süreli hasarsız kullanılabilmesine yönelik araştırmalar önem kazanıyor.

SENSÖRLERLE TAKİP

Purdue Üniversitesi’ndedoçent olan Luna Lu öncülüğünde yürütülen araştırma ile beton döşeli köprülerin ve otoyolların onarım ihtiyacının daha doğru bir şekilde ortaya çıkmasına ve potansiyel hasara dayanıklımalzemelerle donatılmasına izin verecek bir teknoloji geliştiriliyor.

Çalışmaların denenmesi için üç ayrı otobana dökülen yeni betonlara sensörler yerleştirildi. Ardından gelen veriler, yapay zeka tarafından işlenerek yeni betonun yoğun trafik almaya ne zaman hazır olduğu hakkında bilgi verdi.

Bu da söz konusu yolların çok erken açılmasından kaynaklanan çatlakları önledi. Çatlakların önlenmesi, daha az onarım projesi anlamına geldi. Bu sayede de onarımdan kaynaklanan trafikciddi orandaazaldı.

İÇ KÜRLEME AJANLARI

Lu ve laboratuvarı,betonunkendinionarabileceği bir metodüzerinde de çalışıyor.Kendi kendini onaran betondiyebileceğimiz bu yeni teknolojinin özelliklesert kışaylarısırasındayararlı olacağı düşünülüyor. Nasıl mı?Sıcaklık sıfır derecenin altına düştüğünde, yol yüzeyindeki su molekülleri donar ve genişleyerek betonu çatlatır. Bu çatlaklar birkaç kış boyuncayeni ve daha derinçatlaklara yol açmaya devam eder.

Lu ve ekibi, betona karıştırmak için ‘iç kürleme ajanları’ adı verilen farklı gözenekli, kum benzeri materyalleri araştırıyor. Beton çatladığında,busertleştirici maddeler suyu emecekve kimyasal reaksiyonlar ile çatlağı besleyecekler. Bu şekilde çatlağı kapatan ve betonu onaran katı maddeler üreten reaksiyonlar, ihtiyaç oldukça kendiliğinden devam edecek.

İyileştirme işlemi aynı zamanda suyun betona sızmasını ve bunun sebep olabileceği altyapı kayıplarını da önleyecek.

Araştırmalar henüz test aşamasında ama her şey yolunda giderse yaygın kullanımda büyük tasarruf sağlanabileceği düşünülüyor.

16 Temmuz 2020 Perşembe

Etiketler : Teknoloji