Yenilenmiş ürünlere e-kimlik geliyor

Türkiye’de 45 milyar liralık pazara ulaşan yenilenmiş cihazlar için elektronik kimlik bilgisi oluşturulacak. Cihazlar, Ticaret Bakanlığı’nın bilgi sistemine kaydedilecek ve sistem 3 ay sonra zorunlu olarak kullanılacak.

Uzmanlar, kişisel verilerin korunması için e-kimliği olan ve bakanlığa kayıtlı yenilenmiş cihazları öneriyor.

HABER: BARIŞ CABACI

Türkiye’de yaygınlaşan yenilenmiş teknolojik ürün pazarı, mevzuatla birlikte gelişirken tüketicilerin de güvenini kazandı. 2020’de 10 milyar TL’ye ulaşan yenilenmiş teknoloji ürün pazarının büyüklüğü, 2021’de yüzde 100 artışla 20 milyar TL oldu. Geçen yıl ise bu pazarın büyüklüğü 45 milyar TL’yi aştı. Bu cihazların denetime ve sektöre kazandırılması için ilk adım 2020’de atılmıştı. 2020’de yürürlüğe giren yönetmelikle, ikinci el cep telefonu piyasasında kayıt dışılığın ve güvensizliğin ortadan kaldırılmasının, kullanım ömrü henüz dolmayan teknolojik ürünlerin tekrar ekonomiye kazandırılmasının, israfın ve çevreye verilen zararların önlenmesinin, ithalatın azaltılmasının ve tüketicilerin bütçelerine daha uygun bedelle, güvenli bir şekilde ikinci el ürün almalarının önü açılmıştı.

SATIŞ NOKTALARI ARTACAK

Bakanlık; piyasa şartları, teknolojik gelişmeler, artan çevre hassasiyeti, yenilenmiş ürün sektörünün büyüme potansiyeli ve tüketicilerin yenilenmiş ürün tecrübelerinden elde edilen geri dönüşlerin bu alanda güncellemeler yapılması gerektirdiğini belirterek, yeni bir düzenleme yaptı. Bakanlığın açıklaması şu şekilde: “Yenilenmiş ürünlerin belirlenen standartlara uygun olarak yaygınlaşması hedefleniyor. Yapılan yeni düzenlemeyle yenileme merkezlerine şubelerinin yanı sıra yenileme yetkisi verecekleri ticari işletmeler aracılığıyla da yenileme yapma imkanı tanınıyor. Böylece yenileme hizmeti sunacak TSE hizmet yeterlilik belgesi sahibi hizmet noktası ağının genişletilmesi amaçlanıyor.”

KORUYUCU TEDBİRLER

Bakanlığın açıklamasında, suistimallere karşı koruyucu tedbirler alınacağı belirtilirken, yeni düzenleme uyarınca yenileme yetkisi verilen ticari işletmenin bu yetkiyi başka işletmelere devretmesinin kesin olarak yasaklandığı da kaydedildi. Açıklamada, hukuki aykırılıklar için de adil, ölçülü, gerekli ve orantılı yaptırımlar öngörüldüğü bildirildi. Düzenleme uyarınca aykırılık halinde belge iptal edilebilecek; ihlalin niteliğine göre de belge 6 aya kadar askıya alınabilecek; mevcut yaptırımlar ihlale uygun olarak kademeli hale getirildi.

YENİ NELER VAR?

Resmi Gazete’de yayımlanan yeni düzenleme, kasım ayında uygulanmaya başlayacak. Yeni düzenlemeyle hem sektörün hem de tüketicilerin menfaatine hizmet edecek ticari atmosferin oluşmasının hedeflendiği ifade edilen açıklamada, yeni atılacak adımlar şöyle özetlendi:

El değiştiren ürünler kayıt altına alınacak.

Cihazlar için elektronik kimlik oluşturulacak ve bu kimlik, bakanlığın yeni bilgi sistemine kaydedilecek.

Yeni düzenleme, 3 aylık geçiş süresi sonrasında zorunlu olacak.

Yeni düzenlemeyle tüketici haklarının kesin korunması, yenileme merkezleri ve satış noktaları tarafından garanti edilecek. Tüketiciler haklarını ararken, muhataplarına ulaşmaları da garanti altına alınacak.

GÜVENLİ ALIŞVERİŞ ORTAMI

Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş Adamları Derneği (MOBİSAD) Başkanı Mustafa Kemal Turnacı, “4 yıldır yapılan yasal değişikliklerden sonra tüm mağduriyetlerin ortadan kalkacağı bir alışveriş ortamına kavuştuk” diyerek, tüketicileri, yenileme merkezlerinden alışveriş yapmaya davet etti. Turnacı, şöyle konuştu: “Tüketiciler, güvenlik açısından tüm kontrolleri yapılmış, belirlenen standartlarda yenileme işlemleri gerçekleştirilmiş ve 1 yıl garanti kapsamında satışa sunulan yenilenmiş ürünleri, gönül rahatlığıyla alabilir. Geçen yıl sorun teşkil eden batarya ömrünün de en az yüzde 85 olarak belirlenmesi, sektördeki güveni artırdı. Yeni düzenlemeyle birlikte hem teknolojik ürün alınan ve satılan yenileme merkezlerinde, tüketicilerin kişisel verileri tamamen koruma altına alınıyor hem de bu bilgiler Ticaret Bakanlığı’na kaydediliyor. Artık yenilenmiş her cihazın e-kimliği olacak. Bakanlığımız tarafından kamu spotları oluşturularak bilgilendirme çalışmaları ve saha denetimleri hız kazanıyor. Vatandaşlarımıza ikinci el telefon alırken ülke ekonomimize hizmet etmek, geri dönüşümde çevreye katkı sunmak ve güvenlik mağduriyeti yaşamamak için yenilenmiş cihazları tercih etmelerini öneriyoruz.”

ÖNCEKİ DÜZENLEME NELER GETİRDİ?

Cep telefonu bataryasının ömrü yüzde 85’in altında ise değişim yapılmadan satılmayacak.

Gereken ödenmiş sermaye tutarı 10 milyon liradan 30 milyon liraya çıkarıldı.

Yenilenmiş ürünler ayırt edici logo ile satılacak.

Ürünler kategorilere ayrılarak satılacak.

YENİLENMİŞ ÜRÜN KATEGORİLERİ

Cep telefonu

Tablet

Oyun konsolu

Akıllı saat

Modem

Bilgisayar