Yazılımda niş uzmanlara ihtiyaç var

Geniş Açı programına katılan Mühendislik Fakültesi Yazılım Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Abdül Halim Zaim, yerli yazılımların kamuda kullanılması gerektiğini belirtti.

Prof. Dr. Zaim, “KOBİ’ler tarafından üretilen, ancak kamuda kullanılmayan yazılımlar yaygınlaşamıyor. Devletin yazılım ve siber güvenlik konusunda kapsamlı bir stratejisi olmalı. Ayrıca yazılımda niş uzmanlar yetiştirilmeli” dedi.

İSMAİL MÜCAHİT AYDEMİR

Ticaret İletişim ve Medya Merkezi (TİMM) tarafından hazırlanıp youtube üzerinden yayınlanan Geniş Açı programı, Mühendislik Fakültesi Yazılım Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Abdül Halim Zaim’i ağırladı. Prof. Dr. Zaim, yapay zeka kavramını mühendis ve yazılımcı gözüyle analiz etti. Prof. Dr. Zaim; Türkiye’de daha çok yazılımcı yetiştirmenin, yetişmiş yazılımcıları ülkede tutmanın ve siber güvenlik alanında yerli-milli yazılımların kullanımının artırılmasının milli güvenlik meselesi olduğunu, siber güvenliğin günümüzün ve yakın geleceğin en önemli konularından biri olduğunu vurguladı. “Devletin yazılım ve siber güvenlik konusunda, eğitimden uygulamaya varan kapsamlı bir ana stratejisi ve planlaması bulunmalı” diyen Prof. Dr. Zaim, İstanbul Ticaret Üniversitesi’nin bu alanda gerçekleştirdiği projelerden de söz etti.

KONTROL EDECEK REGÜLASYON YOK

Yapay zekanın her geçen gün geliştirildiğini, ancak bu gelişime kanun, kural ve regülasyonların yetişemediğini ifade eden Prof. Zaim, bu düzenlemeler yapılana kadar birilerinin mağdur olmasının kaçınılmaz olduğunu söyledi. ABD’de ortaya atılan yapay zeka ile ilgili regülasyonlar yapılana dek geliştirmenin durdurulması önerisini değerlendiren Prof. Zaim, “Bunu yapmak mümkün değil. Teknoloji tek bir noktadan gelişmez, aynı anda yüzlerce noktada çalışmalar var. Bu kadar keskin bir rekabet ortamında, teknoloji savaşlarının bu kadar bıçak sırtı sürdüğü bir ortamda bunu yapamazsınız’’ dedi.

SİBER GÜVENLİK İÇİN TEŞVİK

Türkiye’nin her alanda yerli-milli üretim vurgusunu önemseyen bir ülke olduğuna, ancak siber güvenlik alanında kullanılan yazılımların çoğunlukla yerli olmadığına dikkat çeken Prof. Zaim, “Bu yazılımları kendimiz üretmediğimiz sürece risklere açık hale geliriz” dedi. 

Siber güvenlik alanındaki yazılımların üst bir bakışla, devlet stratejisi ile geliştirilmesi gerektiğine, devletin daha fazla teşvik vermesinin önemine işaret eden Prof. Dr. Zaim, sözlerini şöyle sürdürdü: ‘‘Sadece yazılımı üretmek yetmiyor, bunun kamuda kullanılması da gerekiyor. KOBİ ölçeğinde geliştirilen yazılım, kamuda kullanılmadığı sürece yaygınlaşamıyor ve diğerleri ile rekabet edemiyor. Bizim veri tabanımız yok, veri tabanı sistemleri açık kaynak olursa nispeten geliştirebilirsiniz ama yüzde 70’i Amerikan sistemine ait. Dolayısıyla buraları yerlileştirmediğimiz sürece, kendi güvenliğimizi tam anlamıyla sağlamış olamayız.”

NİŞ UZMAN AZ

İstanbul Ticaret Üniversitesi’nin yazılımcı geliştirmeye ciddi önem verdiğini, pek çok kurumda bu alanda çalışmalar yürütüldüğünü anlatan Prof. Dr. Zaim, kod yazmanın adeta ilkokula kadar indiğini söyledi. Eğitim konusunda büyük bir seferberlik olmasının memnuniyet verici olmasına rağmen ana strateji çerçevesinde yetişmiş elemanların etkili bir şekilde değerlendirilemediğini vurgulayan Prof. Zaim, “Çok sayıda ara katman yazılımcı yetiştiriyoruz ama niş uzman yazılımcılarımızın sayısı az. Uzmanlaşma noktasında eksiklerimiz var. Burada devletin bir strateji ile yönlendirmesi gerekiyor” dedi.

DEEPFAKE HENÜZ ACEMİLİK DÖNEMİNDE

Deepfake (derin sahte) teknolojisine değinen ve bunun çok ciddi bir tehlike olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Abdül Halim Zaim, sözlerini şöyle sürdürdü: “Daha korkunç olan ise deepfake henüz acemilik döneminde. Yıllar içinde gelişmeye ve öğrenmeye devam edecek. Öğrendikçe de deepfake ile üretilen görsel ve videoların gerçeklerinden ayırt edilmesi daha zor hale gelecek. Bunu regülasyonlarla da düzenlemeniz gerçekten zor. Bunu ayırt edecek bir yazılım geliştirmeniz de zor. Eğer standart bir pattern ile üretilebilirse, belki yazılım geliştirebilirsiniz. Öte yandan, yazılımlar bunu yakalasa bile yalan haber milyonlara ulaşmış olacak. 

Bu tür durumlarda da genellikle sonradan ortaya çıkan doğrular bu kadar hızlı yayılmaz. Sanırım burada gerçek kişilerin beyanına inanmaktan başka bir çare kalmayacak gibi görünüyor.”

DERİN ÖĞRENME GELİŞTİRİLMELİ

Derin öğrenme kavramının öne çıktığını ve çeşitli sahalara dokunmaya başladığını ifade eden Prof. Zaim, özellikle finans alanında çok yoğun kullanılmaya başlandığını söyledi. Robot teknolojisi olan İHA, SİHA gibi araçlarda da derin öğrenme kullanıldığının altını çizen Prof. Dr. Zaim, “Bunun geliştirilmesi lazım. Örneğin, enkaz altını görüntüleyebilen, haberleşme sağlayan cihazlar konusunda çok büyük ihtiyaç var. Denizaltında çalışan ve anlık görüntü iletebilen cihazlarla ilgili çalışmalar yoğun olarak geliştirilmeye çalışılıyor” dedi. 

YAPAY ZEKADA KİŞİ MAHREMİYETİ

Yapay zekanın günlük hayatta pek çok alanda karşımıza çıktığını, ancak ChatGPT’nin hızla popüler hale geldiğini belirten Prof. Dr. Zaim, şunları söyledi: “Bu çok güzel bir teknoloji ama niye kullandığınız, nasıl kullandığınız ve kullanırken referans verip vermediğiniz önemli. ChatGPT, yurt dışında makalelere ikinci yazar olarak eklenir hale geldi. Bana kalırsa kişi mahremiyeti konusunda problem görünmüyor. Çünkü ChatGPT herkese açık olan verileri derleyerek genel bir veri ortaya koyuyor. Ama bunu yaparken verilerinden yararlandığı insanlardan izin almıyor tabii. Kişi mahremiyeti problemi burada devreye giriyor. İşte bu çözüldüğünde işin rengi değişecektir. Onu, sorduğunuz sorular ile hem öğretiyor hem de yönlendiriyorsunuz.” 

29 Mayıs 2023 Pazartesi