PROF. DR. KEREM ALKİN

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 28 Şubat günü açıklanacak olan Türkiye’nin 2021 GSYH verileri ve GSYH büyüme hızı oranıyla ilgili hesaplarımızı, tahminlerimizi sürdürüyoruz. Şu ana kadar açıklanan 2021’in bütününü temsil eden sanayi üretim verileri, ihracat verileri üzerinden gerçekleştirdiğimiz tahminler, Türkiye ekonomisinin 2021 yılında yüzde 11.3 ile 11.02 arasında bir büyüme oranı yakaladığını gösteriyor. Bu artış oranı, dünyanın önde gelen 45 önemli ülkesi ve OECD üyesi ülkeler arasında, İrlanda ile birlikte 2021’i en yüksek büyüme oranı ile bitirdiğimizi; G20 ülkeleri arasında ise yılı en yüksek büyüme oranı ile tamamlamış olduğumuzu gösteriyor. Ağırlıklı tahminim, 2021’i yüzde 11.2 düzeyinde bir büyüme ile tamamladığımız yönünde.

TÜİK, 28 Şubat’ta sadece 2021’in tüm verisini değil, öncelikle 4. çeyrek GSYH verilerini de açıklayacak. Bu çerçevede, 4. çeyrek GSYH büyüme oranı için en iyimser tahminimin yüzde 8.5, en kötümser tahminimin ise yüzde 6.65 olduğunu belirtmek isterim. Tüm bu tahminler bir araya getirildiğinde dahi 2021 için GSYH reel büyüme oranı yüzde 11.31 ile 11.02 arası çıkacak gözüküyor. Covid-19’un artçı etkileriyle çok sayıda ülkenin hayli meşakkatli bir şekilde toparlandığı 2021’i, Türkiye’nin hayli yüksek oranda bir büyüme ile tamamlaması, üretim kapasitemizin ve üretim kabiliyetlerimizin ne kadar dinamik olduğunu kanıtlıyor.

Gelelim TL ve dolar cinsinden Türkiye’nin GSYH’nin 2021’de hangi seviyeyi yakalamış olabileceğine…

2021 için yüzde 11.2 olarak revize ettiğim ‘yeni’ reel büyüme oranı tahminim doğrultusunda, Türkiye’nin 2021 nominal GSYH için yeni tahminimin 7 trilyon 635 milyar 658 milyon TL olduğunu, dolar cinsinden ise 856.5 milyar dolar anlamına geldiğini ifade edebilirim. Tüm bu tahminleri, hiç kuşkusuz ki TÜİK’in son derece detaylı veriyle hesaplanan GSYH deflatörüyle karşılaştırıldığında, çok kısıtlı veriyle yapıyoruz. Bakalım, 28 Şubat’ta açıklanacak olan resmi verilere ne kadar yaklaşmış olacağız.

KÜRESEL TİCARET 29 TRİLYON DOLAR

2021’de 28 trilyon dolar hacim yakalamış olan küresel ticaret, 2022 için öngörülen 1 trilyon dolarlık artışı, kuvvetle muhtemel, küresel hizmet ticaretindeki artış ile gerçekleştirecek. Çünkü, 2021’de iyi bir toparlanma yakalamış olsa da küresel hizmet ticareti, hâlâ 2019’un altında.

2021’in kesinlik kazanmış 3. çeyrek verilerine göre, sadece bir çeyrekte yakaladığı 5.6 trilyon dolarlık işlem hacmiyle, küresel mal ticareti yeni bir ‘çeyrek dönem’ hacmi rekoru kırarken, aynı 3. çeyrekte küresel hizmet ticareti ise 1.5 trilyon dolarlık bir hacim yakalayabildi. 2021’in 4. çeyreğinde, 3. çeyreğe göre daha yüksek bir artış yakalamış olacağı tahmin edilen küresel mal ticaretinden yeni bir çeyrek dönem rekoru bekleniyor. 3. çeyrekte yüzde 0.2 artışın üstüne, yüzde 9.1 artmış olduğu tahmin edilen küresel mal ticaretinin aksine; 3. çeyrekte yüzde 2.7 artmış olan küresel hizmet ticaretinin, son çeyrekte yüzde 4.1’lik bir artış yakaladığı tahmin ediliyor. Küresel mal ticaretinin yüzde 25.3’lük artışına karşılık, küresel hizmet ticareti 2021’de yüzde 14.4 artış yakalayabildi.

Pek çok önde gelen uluslararası kuruluşun tahminleri ve küresel mal ticaretini hayli etkileyebilecek gündem maddelerinin beklenen ölçüde gelişme göstermemesi veya 2022’nin 2. çeyreğinden itibaren etkisini kaybetmeleri halinde, küresel mal ticaretinin 15.2 milyar metrik ton ile 2021’de yakaladığı hacim rekorunu, 2022’de 15.8 milyar metrik tona taşımaya uzak olmadığı yönünde. Böyle bir tablo, küresel mal ticaretine yüzde 4.4 seviyesinde kadar bir artış getirebilir. 2021’de 22 trilyon dolar ile tarihin en yüksek seviyesine ulaşmış olan küresel mal ticareti, 2022’de bu rekor seviyeyi korusa da, 2021’de 6 trilyon doları yakalayan küresel hizmet ticaretinin, 2022’de 7 trilyon dolara ulaşması, küresel ticareti de 29 trilyon dolara taşıyacak. Küresel mal ticaretinin 23 trilyon dolara ulaşması halinde ise ilk kez küresel ticarette 30 trilyon doları dahi görebiliriz.

18 Şubat 2022 Cuma