İhracat oranı en çok artan ürünler kiraz, vişne ve şeftali olurken, Türk meyve ve sebzesine ilgisi en çok artan ülkeler Irak, Avusturya ve Polonya oldu.
DR. ŞENAY ÇELİK
Türkiye, geçtiğimiz yıl tarım ürünleri ihracatında rekor kırdı. 2023’te değer bazında yüzde 2.8 artışla 35 milyar 164 milyon dolarlık tarım ürünü ihraç edildi. Tarımsal ihracatın yüzde 9.9’unu oluşturan yaş meyve ve sebze ihracatındaki artış da dikkat çekti. Kaliteli ‘Türk malı’ algısıyla pazar çeşitliliğini artıran ve dünya pazarından daha fazla pay alan sektör, geçen yıl yüzde 18 oranında artışla 3.5 milyar dolarlık yaş meyve ve sebze ihracatı yaptı. Bu gruptaki ürünlerin ihracatında taze meyve yüzde 36’yla birinci, yüzde 32’yle narenciye ikinci, yaklaşık yüzde 32’yle taze sebze üçüncü sırada yer aldı. Yaş meyve ve sebze sektörünün ürün gruplarına göre ihracat geliri şöyle oldu:
Bu ürün gruplarında miktar ve değer incelendiğinde taze meyve ihracatında miktar yüzde 11 azalmasına rağmen ihracat değerinin yüzde 5 arttığı görüldü. Benzer şekilde taze sebzede ihracat miktarı yüzde 9 azaldı, ihraç değeri ise yüzde 31 arttı. Narenciyede ise ihraç edilen ürün miktarı yüzde 1 artarken, ihracat değerindeki artış yüzde 23 oldu.
KİRAZ-VİŞNE YÜZDE 60 ARTTI
Bu arada 2023 yılında en çok ihraç edilen yaş meyve sebze ürünleri değer bazında yüzde 17 ile mandalina, yüzde 15 ile domates, yüzde 10 ile limon oldu. İhracat değerindeki ‘artış oranıyla’ dikkat çeken ürünlerin başında yüzde 60 ile kiraz, vişne ve yüzde 51 ile şeftali yer aldı.
EN ÇOK RUSYA ALIYOR
Yaş meyve ve sebze ihracatında 2023 yılında en fazla ihracat yapılan ülke yüzde 27 payla Rusya Federasyonu oldu. Bu ülkeyi yüzde 10 ile Almanya, yüzde 8 ile Romanya ve Irak izledi.
Ülke grupları ve bölgeler açısından değerlendirildiğinde, yaş meyve sebze sektörünün ihraç pazarlarının yüzde 39’unu Bağımsız Devletler Topluluğu, yüzde 37’sini Avrupa Birliği ve yüzde 13’ünü Orta Doğu ülkeleri oluşturdu.
BÜYÜYEN PAZARLAR
2023 yılında bu ürünlerin ihracatında en yüksek artış Irak, Avusturya ve Polonya pazarında gerçekleşti. Irak’a yaş meyve ve sebze ihracatı yüzde 110 artışla 266 milyon 434 bin dolara ulaştı. Benzer şekilde Avusturya’ya yüzde 79 artışla 67 milyon 395 bin dolar, Polonya’ya yüzde 73 artışla 166 milyon 662 bin dolar ihracat yapıldı. Aynı dönemde Gürcistan, Suudi Arabistan ve Hırvatistan’a olan ihracat da arttı. Bu arada sektörün, ihracat pazarını geliştirmek için Hindistan ve Kanada’ya yöneldiği dikkat çekti.
İHRACAT, PAZAR ARAŞTIRMALARIYLA GÜÇ KAZANACAK
Türk tarımının lokomotif alanlarından olan yaş sebze ve meyve ihracatını artırmak için yeni adımlar atılıyor. İhracat pazarlarında yaşanan sorunların çözümü ve pazar çeşitliliğine yönelik çalışmaların hızlandırılması ile ihracatın istikrarlı bir şekilde artması hedefleniyor.
