Roket ve havacılık alanında çığır açan teknolojiler geliştiren SpaceX, 2024 yılı itibarıyla 350 milyar dolarlık değeriyle dünyanın en büyük özel şirketi konumuna geldi. Şirketin özellikle yeniden kullanılabilir roket teknolojisi, uzaya erişim maliyetini düşürerek sektörde büyük değişim yarattı.
ABD’DE FIRLATMALARIN HAKİMİ
2024 verilerine göre SpaceX, ABD’deki 145 fırlatmanın 138’ini gerçekleştirdi. Bu, yüzde 95’lik bir pazar payına karşılık geliyor. Böylece şirket, 2011’de uzay mekiğinin emekli edilmesiyle kaybedilen fırlatma yeteneklerinin yeniden kazanılmasına katkı sağladı.
NASA’nın en büyük özel iş ortağı haline gelen SpaceX, maliyetleri düşürmedeki başarısıyla da dikkat çekiyor. Şirketin Falcon 9 roketiyle düşük yörüngeye (LEO) yük taşıma maliyeti kg başına 4.000 dolar iken, Falcon Heavy ile bu rakam 1.500 dolara kadar düşüyor. Elon Musk, Starship ve Super Heavy sistemleriyle bu maliyeti 100-200 dolar arasına indirmeyi hedefliyor.
STARSHIP’TE ENGELLER
Ancak Starship’in geliştirilme sürecinde bazı engellerle karşılaşıldı. Test başarısızlıkları, çevresel etkiler ve teknik yetersizlikler projeye dair soru işaretlerini artırdı. NASA’nın Artemis görevlerinde kullanılacak olan Starship HLS’in güvenilirliği de bu nedenle tartışma konusu oldu.
Projenin temelleri 2012 yılında atıldı. Zamanla farklı isimlerle anılsa da son haliyle Starship ve Super Heavy olarak biliniyor. Paslanmaz çelikten üretilen araç, 123 metre yüksekliğinde ve yaklaşık 5.000 ton ağırlığında.
NASA ORTAKLIĞIYLA AY GÖREVİ
NASA, Artemis III ve IV görevlerinde astronotları Ay yüzeyine indirmek için özel bir Starship versiyonunu kullanacak. Görevlere göre astronotlar, SLS roketiyle Ay yörüngesine ulaşacak ve orada Starship HLS’e geçerek Ay’a iniş yapacaklar.
Elon Musk, mürettebatsız Mars görevlerine 2026’da, insanlı görevler içinse 2028’i hedef gösteriyor.
TEST UÇUŞLARINDA SORUNLAR
Starship’in bugüne kadarki testlerinde bazı teknik problemler yaşandı. 16 Ocak ve 3 Mart’ta yapılan test uçuşlarında, Starship prototipleri başarılı ayrılmanın ardından patladı. Bu patlamalar, motor arızaları ve otomatik güvenlik sistemlerinin devreye girmesiyle gerçekleşti.
Ayrıca, yapılan değerlendirmelere göre Starship’in yük kapasitesi de daha önce açıklandığı kadar yüksek değil. Elon Musk, mevcut modelin yörüngeye 40-50 ton taşıyabildiğini söyledi. Bu kapasite, özellikle Artemis III görevi için endişeleri artırıyor çünkü NASA ile yapılan sözleşmede 100 tonluk taşıma sözü verilmişti.
KRİTİK TARİH: 27 MAYIS
SpaceX, bu soru işaretlerine cevap niteliğinde olacak önemli bir test uçuşuna hazırlanıyor. 27 Mayıs 2025’te yapılacak dokuzuncu entegre test uçuşu (IFT-9), hem güvenlik hem de performans açısından büyük önem taşıyor.
Uzmanlara göre, Starship V2 versiyonu ve yeni nesil Raptor 3 motorları bu hedeflere ulaşmak için umut vadediyor. Ancak motorların tamamen entegre edilmemesi, bu süreci yavaşlatabilir.
Starship’in başarısı, yalnızca NASA ile olan iş birliğini değil, Elon Musk’ın Mars’a insan gönderme hayalini de doğrudan etkileyecek. Bu nedenle gözler, 27 Mayıs’taki teste çevrilmiş durumda.
