Uzak Doğu rotasında parlayan ticari üs: Maldivler Cumhuriyeti

Hint Okyanusu’ndaki turizm merkezi Maldivler Cumhuriyeti ile ilişkiler Cumhurbaşkanı düzeyindeki ziyaretle yeni bir seviyeye ulaştı.

Bu ziyarette imzalanan yeni anlaşmalar, Uzak Doğu’dan Avrupa’ya giden kargo gemilerinin rotasında bulunan Maldivler’le ticari ilişkileri daha da geliştirecek. Hindistan ve Çin’le stratejik ilişkileri olan Maldivler, Türk girişimciler için de önemli fırsatlar barındırıyor. 

HABER: ADEM ORHUN

Hint Okyanusu’nda 1200’den fazla adadan oluşan Maldivler Cumhuriyeti ile ilişkilerde yeni dönem başladı. Geçtiğimiz günlerde Maldivler’den Türkiye’ye en üst seviyede ziyaret gerçekleşti. Maldivler Cumhurbaşkanı Muhammed Muizzu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı ziyaret etti. Resmi ziyaret sırasında iki ülke arasında bazı işbirliği anlaşmaları imzalandı.

Cumhurbaşkanı Muizzu’nun ziyareti sırasında Ticaret Bakanı Ömer Bolat ve Maldivler Ekonomik Kalkınma ve Ticaret Bakanı Mohamed Saeed, ‘Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması’na imza attı. Bakan Bolat, imza töreninden sonra yaptığı açıklamada, “Anlaşmanın ülkelerimiz arasındaki hukuki altyapıyı sağlamlaştırmak ve ortak hedeflerimizi ileriye taşımak için kazanımlar sağlayacağına inanıyoruz. Maldivler Cumhuriyeti ile ticaret, tarım, enerji, turizm, eğitim, deniz lojistiği, sivil havacılık ve müteahhitlik başta olmak üzere birçok alanda güçlü ilişkiler tesis edeceğiz” dedi.

DİPLOMATİK İLİŞKİLER

İki ülke arasında ilk diplomatik ilişkinin kurulduğu 1979’dan bu yana dünya haritası ve ticaret dengeleri değişirken, 500 bin kişilik nüfusuna rağmen coğrafi konumu Maldivler’in ekonomik önemini artırdı. 

Bu kapsamda ilişkiler ağır ağır gelişirken, 2008 yılındaki Dışişleri Bakanı Abdulla Shadid’in Türkiye’ye yaptığı ziyaret, bu ülkeden ülkemize yapılan üst düzeyli ilk resmi ziyaret oldu. Son yıllarda bu temasların frekansı arttı. 

2017 yılında dönemin Maldivler Dışişleri Bakanı Dr. Mohamed Asim’in ziyaretinin ardından Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu bir heyetle bu ülkeyi ziyaret etti. Görüşmede işbirliğinin geliştirilmesine yönelik iki Mutabakat Zaptı imzalandı.

İŞBİRLİĞİ İMZALARI

Türkiye’den Maldivler’e sonraki resmi ziyaret ise Ocak 2022’de gerçekleşti. Dönemin Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Maldivler Dışişleri Bakanı Abdulla Shahid ile görüştü. Bu görüşmede ticaret, tarım, çevre, kültür ve diplomasi akademileri işbirliği anlaşmaları imzalandı. Çavuşoğlu yaptığı açıklamada, “Turizmden yatırımlara, çevre sorunlarından terörizmle mücadeleye kadar her konuda işbirliğimizi geliştireceğiz” dedi.

İTO’YA ZİYARET

Gelişen ilişkiler dahilinde Maldivler’den Türkiye’ye yapılan ziyaretlerin adresleri arasında ticaret odaları da yer aldı. Maldivler Cumhuriyeti İçişleri, Ekonomi, Konut ve Planlama Bakan Yardımcıları, 30 Mayıs 2022’de İstanbul Ticaret Odası’nı ziyaret etti.

İş insanlarının da yer aldığı heyet, dönemin İTO Başkan Yardımcısı Dr. İsrafil Kuralay ile görüştü. Ziyarette iki ülke arasındaki ticaretin ve işbirliğinin nasıl artırılabileceğine dair alternatifler değerlendirildi. Görüşmede; turizm, inşaat, sağlık, eğitim ve diğer sektörlerdeki yatırım fırsatları ve işbirliklerinin geliştirilmesi ele alındı.

BAŞKENT DİKİNE BÜYÜYOR

Toprakları toplamı 300 kilometrekare olan Maldivler’in nüfusu 530 bin. Nüfusun tamamına yakını Müslüman. Ziyaretçiler ise çoğunlukla batılı ülkelerden gelen turistler. Ülkenin ekonomisi büyük oranda turizm gelirlerine ve avlanan balıkların satışına bağlı. Türkiye’nin beyaz eşya mağazasının ve Türk firmalarının otellerinin olduğu adalarda ulaşım imkanları kısıtlı. Bazı büyük adalar arasında irtibat, Çin ve Hindistan’ın farklı projeleriyle yapılan köprülerden kuruluyor. En yoğun iskana sahip olan başkent Male, dikine büyüyor. Nüfusu hızla artan başkentte yeni bina yapılacak arazi bulunmuyor. 

Çoğu adalarda yerleşimin olmadığı Maldivler’de ithalatın yarısını petrol ürünleri oluşturuyor. Ülkede tarım ürünlerinin neredeyse tamamı ithal ediliyor. 

DIŞ TİCARET NOTLARI

• Maldivler’in ihracat yaptığı başlıca ülkeler: Tayland, Almanya, Fransa, Hindistan ve ABD. Türkiye, 44. sırada. 
• En çok ithalat yaptığı ülkeler: Çin, Hindistan, Singapur, Malezya ve Tayland. Türkiye, yüzde 2 payla 8. sırada. 
• Neler ithal ediyor: Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar; telefon cihazları, ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya veya vermeye mahsus diğer cihazlar; mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları, tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar.

SİVİL HAVACILIKTA ULUSLARARASI ANLAŞMA

Maldivler Cumhuriyeti Ulaştırma ve Sivil Havacılık Bakanı Aishath Nahula, Eylül 2021’de dönemin Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu’nu ziyaret etti. Bu görüşmede, ‘Hava Hizmetleri Anlaşması’ imzalandı. Sivil havacılık ve deniz taşımacılığı alanlarındaki ilişkileri etraflıca değerlendirdiklerini açıklayan Karaismailoğlu, şu bilgileri paylaştı: “Denizcilik alanında, başta deniz emniyeti ve gemi inşa hususlarındaki işbirliği imkanlarını değerlendirdik. Bu anlaşmayla sivil havacılık alanındaki ilişkilerimizin hukuki altyapısını da güçlü bir şekilde belirlemiş oluyoruz. Anlaşma, trafik hakları, uçuş kapasitesi, uçuş güvenliği ve ücret tarifeleri gibi iki ülke arasında sivil havacılığa dair birçok konuyu düzenliyor. Anlaşma ayrıca, ekonomik, kültürel ve turizm alanlarındaki işbirliğimizin daha ileri bir düzeye getirilmesine de katkı sağlayacak.” Bu anlaşmanın uygun bulunmasına dair kanun teklifi, 23 Kasım 2023 tarihinde TBMM’de kabul edildi.

11 Aralık 2023 Pazartesi