Uluslararası çip rekabetine Türkiye de katılıyor

COVID-19 salgınıyla patlak veren ‘mikroçip kıtlığı’ yeni krizlerle küresel çapta ekonomilerin korkulu rüyası haline geldi. Tedarikte yaşanan problemler sebebiyle otomobil, bilgisayar, cep telefonu ve elektrikli ev aletleri gibi birçok ürünün üretiminde aksamalar yaşanıyor. İki yıl önce salgınının tedarik zincirlerini sarsmasıyla yarı iletkenlerde yaşanan sıkıntı, küresel sanayi için günlük yaşamın parçası olurken, o zamandan bu yana bir otomobil için aylar süren teslimat süresi olağan bir durum haline geldi.

KENDİ KENDİNE YETEBİLME

Birçok şirket salgın hafifledikçe tedarik sıkıntısının hafiflemesini umarken, Rusya-Ukrayna savaşı, yeni problemleri beraberinde getirdi. Ukrayna, çip sektöründe ihtiyaç duyulan neon gazının en önemli üreticilerinden biri. Neon gazında yeni tedarikçinin çıkmasının da kolay olmadığı belirtiliyor.

Diğer yandan, ABD ile Çin arasındaki Tayvan geriliminin de dünya çip piyasasını etkilemesinden endişe ediliyor. Tayvan, küresel çip üretiminin yaklaşık yüzde 65’ini gerçekleştiriyor. Tayvan üzerinde yaşanan ABD-Çin geriliminin, bu adadan yapılacak çip tedarikini sekteye uğratmasından korkuluyor. Bu nedenle devletler mikroçip konusunda kendi kendine yetebilmenin yollarını arıyor.

SATIŞ KADAR YATIRIM YAPILDI

Çin, ABD ve Almanya gibi birçok ülke yönetimi, ekonomik bağımsızlıklarını kuvvetlendirmek için çip üretimini teşvik ediyor. Bu politikanın sonucu olarak gelecek yıllarda bu alandaki yatırımların rekor seviyeye ulaşması bekleniyor.

Sektör, milyarlarca dolarlık yatırımlarla çip kıtlığının çarelerini ararken, endüstri birliği SEMI’ye göre, çip üreticileri yeni fabrikaların ve ek üretim hatlarının inşasına 2021-2023 döneminde 446 milyar dolar yatırım yapmayı hedefliyor.

Küresel çip yatırımlarının 2021-2023 döneminde, 112 milyar dolarının ABD, 89 milyar dolarının Tayvan, 65 milyar dolarının Kore, 64 milyar dolarının Çin, 49 milyar dolarının Japonya ve 56 milyar dolarının Avrupa ile Ortadoğu ülkeleri merkezli olması öngörülüyor.

Toplam yatırım hedefinin, 2021’de sektörün toplam satış tutarına çok yakın olması dikkati çekiyor. Geçen yıl küresel yarı iletken satışları, bir önceki yıla göre yüzde 26.2 artarak 555.9 milyar dolara yükseldi.

TÜRKİYE DE YATIRIMA HAZIRLANIYOR

ABD ve Avrupa ülkelerinin ardından Türkiye de bu alanda yatırım yapacağını duyurdu. Türkiye İhracat Seferberliği Zirvesi’ne katılan Ticaret Bakanı Mehmet Muş, çip krizi konusunda Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın Ankara’da bir yer hazırlığı olduğunu ve bir yatırımcıyı getirip üretime başlayacağını açıkladı. Bakan Muş, zirvedeki konuşmasında şunları söyledi: “Türkiye olarak bizim de hazırlıklarımız var. Ankara’da bir yer ayrılmış durumda. Çiple ilgili yatırım konusunda Sanayi Bakanlığımızın çalışması var. Türkiye bu konuda bir yatırımcıyı ağırlamak ve çip üretimi işine girmek istiyor. Sürekli taşıma suyla değirmen dönmez, belli seviyelerde çipler üretmemiz gerekiyor ve bu alanı kaçırmamamız lazım. Gelecek artık daha da teknolojikleşecek. Her alanda yarı iletkene ihtiyaç olacak, talep artacak. Türkiye olarak mikroçipte üretici olmak istiyoruz.” Bakanlığın açıklamasından önce TÜBİTAK Bilgem’in bu alandaki çalışmaları duyurulmuştu.

EN ÇOK TİCARETİ YAPILAN DÖRDÜNCÜ ÜRÜN

Çipler, ham petrol, rafine petrol ve arabaların ardından dünyada en çok ticareti yapılan 4’üncü ürün olurken, küresel tüketimin yüzde 25’ini gerçekleştiren ABD ve Çin, bu alandaki en büyük pazarlar olarak dikkati çekiyor. Çip üretim kapasitesinin yaklaşık yüzde 75’i yüksek sismik aktivite ve jeopolitik gerilimlere önemli ölçüde maruz kalan bir bölge olan Çin ve Doğu Asya’da yoğunlaşıyor. Ayrıca, dünyanın en gelişmiş yarı iletken üretim kapasitesinin çoğu Güney Kore ve Tayvan’da bulunuyor. Bu bölgelerde doğal afet, altyapı sıkıntıları veya küresel çatışmalar olması halinde çip tedarikinde ciddi kesintiler yaşanabileceği belirtiliyor.

ÇİN’E YATIRIMA TAYVAN MÜDAHALESİ

Tayvan, Apple’ın en büyük tedarikçisi Tayvan merkezli Foxconn’dan Çinli çip şirketine yaptığı yatırımı geri çekmesini istedi.

Foxconn’un Çinli çip üreticisi Tsinghua Unigroup’a geçen ay yaptığı 800 milyon dolarlık yatırım, yeni gelen açıklamalar sonrası tehlikede. Foxconn’un Tayvan borsasında işlem gören şirketi Hon Hai, 14 Temmuz’da, Thsinghua Unigroup’ın kontrol hissesinin sahibi Beijing Zhiguangxin Holding’den dolaylı hisse aldığını açıklamıştı. Financial Times’da yer alan habere göre, Tayvanlı ulusal güvenlik yetkilileri, Pekin-Washington ekseninde ABD’ye yakın durmaya çalışan Tayvan otoritelerinin, Foxconn’un Çinli üreticiyi ikinci en büyük hissedarı yapan yatırımı onaylamayabileceğini belirtiyor.

Tayvan hükümeti, halihazırda ülkedeki çip üreticilerinin en gelişmiş çipleri üretecek fabrikalarını Çin’de kurmalarını yasaklamış durumda. Dünyanın en büyük sözleşmeli elektronik üreticisi Foxconn’un Tsinghua Unigroup’la yaptığı anlaşmaya ilişkin FT’ye konuşan Tayvanlı hükümet yetkilisi, “Bu anlaşma kesinlikle gerçekleşmeyecek” dedi.

15 Ağustos 2022 Pazartesi

Etiketler : Teknoloji