Ülkeler gıda için ‘TEDBİRLİ’

Devletler ise salgın için öncelikle sağlık ve tıbbi cihaz ürünlerinde olduğu gibi bazı tarım ürünlerinde de koronavirüs tedbirlerini alıyor. İç piyasaların arz ve tedarik güvenliği için bazı tarım ürünlerinde ihracat yasağı veya ön izin şartı getiriliyor.

HABER: ŞEREF KILIÇLI

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgüt (FAO), Dünya Ticaret Örgütü (WTO) ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) başkanları yaptıkları ortak açıklamada, koronavirüs krizi doğru bir şekilde yönetilmezse dünya çapında bir gıda kıtlığı riski oluşturabileceği konusunda uyarıda bulundu. İmzalanan ortak metinde, gıda stoku konusundaki belirsizliğin küresel pazarda sıkıntıya sebebiyet verebileceği ve ihracat kısıtlamaları dalgası oluşturabileceği değerlendirmesi de yapıldı.

ÇALIŞANLARIN SAĞLIĞI

Ortak açıklamada, “Covid-19 krizinin ortasında, özellikle gıda sıkıntılarının oluşmasını önlemek ve ticaretin olabildiğince serbestçe akmasını sağlamak için her türlü çaba sarf edilmelidir. Ülkeler, vatandaşlarının sağlığını ve refahını korumak için hareket ederken ticaretle ilgili her türlü önlemin yanında, gıda tedarik zincirinin bozulmamasını da sağlamalıdır” ifadelerine yer verildi. Ortak metinde, tarım ve gıda endüstrisi çalışanlarının hareketini engellemek, sınır geçişlerini uzatmak gibi kısıtlamaların, gıda bozulmalarına neden olduğu da belirtildi. Ayrıca, gıda üretim ve dağıtımında çalışanların hem kendi hem de başkalarının sağlığı için özellikle korunması gerektiği de vurgulandı.

AVRASYA EKONOMİK BİRLİĞİ

Küresel kuruluşların önerisinin aksine ülkeler öncelikle kendi iç piyasalarındaki arz ve tedarik zinciri güvenliğini sağlamak için gerekli gördükleri önlemleri alıyorlar. Rusya Federasyonu, Kazakistan, Ermenistan, Belarus ve Kırgızistan'ın oluşturduğu Avrasya Ekonomik Birliği, koronavirüs salgını (Covid-19) önlemleri kapsamında çok sayıda tarım ürününün ihracatını 30 Haziran'a kadar yasakladı. Birliğin organlarından Avrasya Ekonomik Konseyi'nin 31 Mart 2020'de gerçekleştirilen toplantısında un, soğan, sarımsak, pancar, çavdar, pirinç, karabuğday, darı, tahıllardan elde edilen ezme ve kepekli karışımlar, karabuğday yan ürünleri, karabuğdaydan hazırlanan gıdalar, ezilmiş ve ezilmemiş soya fasulyesi ve ayçiçeği çekirdeği ihracatının 10 Nisan'dan itibaren 30 Haziran'a kadar yasaklanması kararı alındı.

UKRAYNA’DAN BUĞDAY KARARI

Rusya hükümeti, ayrıca aldığı bir kararla, nisan-haziran ayları arasında tahıl ihracatını 7 milyon tonla sınırlanması için tarım bakanlığı önerisini de kabul etti. Rusya Tarım Bakanlığı, iç talebi karşılamak için 1.8 milyon tonluk stoğundan 1.5 milyon tona kadar tahıl satacağını da açıkladı. Ukrayna Ekonomi, Ticaret ve Tarım Geliştirme Bakanlığı da önceki hafta yaptığı yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın yerel pazarı aşırı talepten korumak için 1 Temmuz'a kadar karabuğday ihracatını yasakladığını bildirdi. Önemli bir küresel tahıl ihracatçısı olan Ukrayna'da, fırıncılar ve un üreticilerinin koronavirüs yayılması durumunda ekmek fiyatlarının artmasını önlemek için hükümetten tahıl ve ilgili ürünlerin ihracatını sınırlamasını talep ettiği de aktarıldı.

PİRİNÇ İHRACATI DA ETKİLENDİ

Sırbistan Hükümeti de koronavirüs salgını nedeniyle buğday unu, ayçicek yağı ve beyaz şekerin ihracatını yasakladığını duyurdu. Kamboçya hükümeti, yerel gıda güvenliğini sağlamak için pirinç ihracatını yasaklayacağını ilan etti. Dünyanın üçüncü büyük pirinç ihracatçısı Vietnam’da da bu yönde bir çalışma yapıldığı kaydedildi. Hindistan’daki hükümet yetkilileri, pirinç tüccarlarının işgücü ve lojistik sıkıntıları nedeniyle yeni ihracat sözleşmeleri yapmadıklarını belirtti. Mısır Ticaret Bakanlığı, yerel arzı korumak için baklagillerin ihracatını üç ay süreyle durduracağını açıkladı.

FAO GIDA FİYAT ENDEKSİ DÜŞTÜ

Ülkeler kendi iç arz ve tedarik güvenliğini sağlamak için gıda ihracatında kısıtlamalara giderken diğer yandan küresel gıda fiyatlarında düşüş yaşanıyor. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), koronavirüs pandemi ve petrol fiyatlarındaki düşüş nedeniyle, dünya gıda fiyatlarının mart ayında keskin bir düşüş yaşandığını açıkladı. Hububat, yağlı tohumlar, süt ürünleri, et ve şeker sepeti için aylık değişiklikleri ölçen BM Gıda ve Tarım Örgütü, gıda fiyat endeksinin yüzde 4.3 düşüşle 172.2 puana indiğini kaydetti. FAO Kıdemli Ekonomisti Abdolreza Abbassian, fiyat düşüşlerinin büyük ölçüde arzdan değil talep faktöründen kaynaklandığını belirtti. Abbassian, talep faktörünün gittikçe kötüleşen ekonomik beklentilerden etkilendiğini de söyledi.

TÜRKİYE’DE PATATES VE SOĞAN İHRACATI

Türkiye de iç pazarında arz ve tedarik güvenliğini sağlamak bazı tarım ürünlerinin ihracatında düzenlemeler yaptı. Resmi Gazetede 7 Ocak 2020 tarihinde yayımlanan "İhracatı Yasak ve Ön İzne Bağlı Mallara İlişkin Tebliğ" ile patates ve soğan ihracı ön izne bağlı mallar listesine eklendi. Hatırlanacağı üzere, 2018 yılında patates ve soğanda, iç piyasada arz açığı sonucu oluşan yüksek fiyat artışı nedeniyle tanzim satış uygulaması yapılmıştı. Patates ve soğan için alınan bu kararda, o dönemde yaşanılan sıkıntının tekrar etmemesi isteğinin etkili olduğu kaydediliyor. Nitekim, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli önceki hafta bu düzenlemeyle ilgili; “Soğan ve patateste geçen yıl yaşadıklarımızı yaşamıyoruz çünkü ihracatı ön izne bağlandı. Ucunu bıraktığınız zaman iç piyasada ihtiyacı karşılayamayacak bir sorun çıkabiliyor, sonrada ithal etmek zorunda kalabiliyorsunuz” açıklamasını yaptı. Konuyla ilgili yapılan değerlendirmelerde özellikle kuru soğanda en büyük ihracatçı bazı ülkelerde bu yıl iklimsel olumsuzluklardan kaynaklı üretim düşüşünün yaşandığı belirtiliyor. Türkiye’nin de arz açığı oluşmaması ve tüketici fiyatlarında dalgalanma yaşanmaması amacıyla bu tedbiri aldığı vurgulanıyor.

LİMON İHRACATINA KORONA ÖNLEMİ

Türkiye, patates ve soğanın ihracatı düzenlemesinin ardından limon ihracatı konusunda da düzenleme yaptı. Resmi Gazete’de 7 Nisan’da yayınlanan Ticaret Bakanlığı tebliği ile limon ihracatı da ön izne bağlandı. Kolonya yapımında da kullanılan, c vitamini deposu olan limonun yurtiçi arz güvenliğinin sağlanmasıyla fiyatların düşmesi bekleniyor. Ticaret Bakanlığı tebliğine göre, söz konusu ürünün ihracatına yönelik alınan önlem 31 Ağustos’a kadar geçerli olacak. Türkiye’nin koronavirüs pandemi dönemindeki tarım politikasının; öncelikle yurtiçi ihtiyacın karşılanması ve sürdürülebilir fiyatların uygulanması olduğu kaydediliyor.

14 Nisan 2020 Salı

Etiketler : Gündem