Türkiye’nin 2. astronotu haziranda uzaya gidecek

Türkiye’nin ikinci astronotu Tuva Cihangir Atasever’in yörünge altı araştırma uçuşu, Virgin Galactic’in ABD’nin New Mexico eyaletindeki Spaceport tesislerinden gerçekleşecek. Atasever, 90 km irtifada 3 dakika kalarak 7 deney yapacak.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Türkiye’nin ikinci astronotu Tuva Cihangir Atasever’in yörünge altı araştırma uçuşunun, 8 Haziran’da gerçekleşeceğini belirtti. Kacır, Türkiye’nin astronotları Alper Gezeravcı ve Atasever ile ‘Türk Uzay Bilim Misyonu Yörünge Altı Araştırma Uçuşu’ konulu basın toplantısı düzenledi.

İMECE İLK YILINI TAMAMLADI

Kacır, Türkiye’nin artık kendi uydusunu geliştirebilen, üretebilen ve test edebilen bir ülke konumunda olduğunu bildirerek, ilk yılını tamamlayan İMECE uydusuyla dünyanın her yerinden hiçbir kısıt olmadan görüntü alınabildiğini söyledi. Kacır, yerli ve milli haberleşme uydusu TÜRKSAT-6A’yı da 8 Temmuz haftasında uzaya göndereceklerini dile getirdi. Kacır, “TÜRKSAT-6A ile haberleşme uydusu geliştirme ve üretme kabiliyetine sahip 11 ülkeden biri olacağız” dedi. 

YOLCULUK 8 HAZİRAN’DA

Türkiye için uzay bilimi ve teknolojilerinde yeni bir dönem başladığına dikkat çeken Kacır, sözlerini şöyle sürdürdü: “Nasıl ki Alper Gezeravcı’nın tarihi uzay yolculuğu ile gururlandıysak, Atasever’in yörünge altı araştırma uçuşu için de oldukça heyecanlıyız. Yörünge altı araştırma uçuşu, 8 Haziran 2024’te Virgin Galactic’in ABD’nin New Mexico eyaletindeki Spaceport tesislerinden gerçekleşecek. Yaklaşık 1.5 saat sürmesi planlanan bu uçuşta astronotumuzu taşıyacak ‘VSS Unity’ yörünge altı aracı önce bir taşıyıcı uçak aracılığıyla yaklaşık 14 km yüksekliğe erişecek. Ardından hibrit yakıtlı roket motorunu ateşleyerek yaklaşık 90 kilometre irtifaya ulaşacak. Yaklaşık 3 dakikalık serbest düşme fazında mikro yerçekimi ortamında, biyolojik moleküllerden gen analizlerine, metabolizma değişimlerinden baskılayıcı hücrelere, insülin kaleminden radyasyon analizine kadar 7 deney icra etmek de mümkün olacak.”

AXIOM-3 GÖREV EKİBİ 

Yörünge altı araştırma uçuşunun ardından Milli Uzay Programı kapsamındaki hedeflere yönelik çalışmaları sürdüreceklerini bildiren Kacır, “Uzayda uluslararası işbirliklerine devam edeceğiz. Axiom-3 görev ekibi haziran ayının başında ülkemizde bir araya gelecek. Uzay alanındaki tecrübelerini ve gelecek döneme ilişkin projelerini üniversitelerimizde gençlerimizle paylaşacak” dedi. Uzaya bağımsız erişim programını da sürdüreceklerini anlatan Kacır, fırlatma roketleri geliştirmeye yönelik projelere devam edileceğini ve 2030’a kadar uluslararası işbirlikleriyle bir uzay limanı kurmayı planladıklarını belirtti. 

AY PROGRAMI

Kacır, bu süreçte Ay Programı’nı gerçekleştireceklerini vurgulayarak, şunları söyledi: ”Milli imkanlarla geliştirdiğimiz itki sistemine sahip, kendi mühendis ve bilim insanlarımızın tasarlayıp ürettiği uzay aracıyla aya erişeceğiz. Türkiye Ulusal Gözlemevleri çatısı altında, ileri seviyede uzay gözlemleri için Doğu Anadolu Gözlemevi Projesi’ni tamamlayıp, bölgemizin en gelişmiş teleskopuna sahip olacağız. İnsanlı uzay araştırma programlarında yeni uluslararası işbirliklerine dahil olacak, Uluslararası Uzay İstasyonu’nun yenilenmesi gibi projelerde Türk sanayisinin rol alması için gayret göstereceğiz.” 

MİKRO YER ÇEKİMİ KOŞULLARINDA 7 DENEY

1. YUVA (Yörünge Altı Uçuşta Vezikül Analizi): Atasever, uçuşta maruz kalacağı kuvvetler ve mikro yer çekiminin vücudundaki veziküllere olan etkilerini inceleyecek. Deney, Bilkent Üniversitesi işbirliğiyle yapılacak.
2. IvmeRad: Akıllı ve aktif bir giyilebilir iyonize radyasyon dozimetresi olan IvmeRad, ODTÜ İVMER tarafından geliştirildi. Astronot giysisinin üzerine yerleştirilen IvmeRad, görevin tüm fazlarında iyonize radyasyon doz ölçümü yapacak. Deneye, Karadeniz Teknik Üniversitesi destek veriyor.
3. BEACON: Yakın Kızılötesi Spektroskopisi (Near Infrared Spectroscopy- NIRS) yöntemiyle ilk defa bir uzay uçuşunun tüm fazlarında beyinin prefrontal korteks bölgesindeki kan yayılımı ve omurilik sıvısı (CSF) dinamikleri incelenecek. Deney, Harvard Tıp Fakültesi ve Sağlık Bilimleri Üniversitesi işbirliğiyle yapılacak.
4. MESSAGE: Astronotların bağışıklık sistemi, mikro yer çekimi koşullarında nasıl değişiklik gösterdiği, uzayda geçirilen süre arttıkça nasıl adapte olduğu gözlemlenecek. Deney, Üsküdar Üniversitesi işbirliğiyle gerçekleştirilecek.
5. METABOLOM: Astronotlardan toplanacak kan, idrar ve tükürük örnekleri üzerinde yapılacak moleküler düzeydeki detaylı analizler (metabolomik ve transkriptomik) ile uzay koşullarının insan sağlığı üzerindeki etkileri, Ankara Üniversitesi işbirliğiyle gözlemlenecek.
6. MİYELOİD: Hacettepe Üniversitesi işbirliğiyle yürütülecek deneyle, ultraviyole ışınları, yolculuk ve uzayda kalış boyunca maruz kalınan tüm zorlu faktörlerin astronotun bağışıklık sistemini ve kan yapımı sürecini nasıl etkilediği incelenecek. 
7. UZİKAT: Özel bir kutu içerisine yerleştirilmiş iki farklı insülin kalemi uzaya taşınacak ve bu ortamdaki doz aktarım verimliliği test edilecek. Deney, Türkiye Uzay Ajansı ve Deney Axiom Space işbirliğinde yürütülecek.