Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), haziranda yıllık enflasyonun hizmet grubunda sınırlı olmak üzere tüm gruplarda gerilediğini bildirdi.

TCMB Haziran Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu'na göre, hizmet grubunda aylık fiyat artışı, önceki aya oranla zayıflamakla beraber görece yüksek seyrini korudu.

Yıllık enflasyon, hizmet grubunda sınırlı olmak üzere, tüm gruplarda geriledi. Aylık fiyat artışı kira ve lokanta-otel alt gruplarında yavaşlarken, ulaştırma ve haberleşme hizmetlerinde güçlendi.

Dayanıklı mal fiyatları döviz kurundaki ılımlı seyir, iç talep gelişmeleri ve otomobilde gerçekleşen indirim kampanyalarına bağlı olarak uzun bir aranın ardından haziran ayında geriledi.

Gıda grubunda aylık fiyat artışı bir önceki aya yakın gerçekleşti.

Bu dönemde, işlenmiş gıda alt grubunda ekmek ve tahıllar fiyat artışı ile öne çıkan kalem oldu. İşlenmemiş gıda alt grubunda ise mevsimsellikten arındırılmış veriler, taze meyve ve sebze fiyatlarının önemli ölçüde yükseldiğine işaret etti.

Öte yandan, son aylarda belirgin bir artış eğilimi sergileyen kırmızı et fiyatları haziran ayında azaldı. Enerji grubundaki fiyat artışında ise akaryakıttaki indirimlere karşın şebeke suyu fiyatları belirleyici oldu.

Üretici fiyatları aylık artışı zayıflamaya devam ederken, yıllık üretici enflasyonu yüksek bazın da etkisiyle önemli ölçüde geriledi. Bu görünüm altında, mevsimsellikten arındırılmış verilerle, B ve C göstergelerinin aylık artış oranları zayıfladı ve göstergelerin yıllık enflasyonları geriledi.

Buna göre, B endeksinin yıllık değişim oranı 2,59 puan azalarak yüzde 70,40 olurken, C endeksinin yıllık değişim oranı 3,57 puan düşüşle yüzde 71,41 olarak gerçekleşti.

Yıllık tüketici enflasyonunda geçen aya kıyasla gerçekleşen düşüşe katkılar incelendiğinde, temel mal, gıda, alkol-tütün-altın, enerji ve hizmet gruplarının katkıları haziran ayında sırasıyla 1,72, 0,75, 0,52, 0,47 ve 0,39 puan azaldı.

Mevsimsellikten arındırılmış verilerde, TÜFE ile B ve C göstergelerinin aylık artışları bir önceki aya kıyasla geriledi.

Yavaşlama B endeksini oluşturan grupların geneline yayılırken, temel mal grubunda daha belirgin oldu. Öte yandan hizmet fiyatları haziran ayında yüzde 3,31 artarken, grup yıllık enflasyonu 0,66 puan gerileyerek yüzde 95,27 olarak gerçekleşti.

Aylık bazda fiyat artışları, kira ve lokanta-otel alt gruplarında zayıflarken, ulaştırma ve haberleşme hizmetlerinde güç kazandı

Rapora göre, yıllık enflasyon ulaştırma ve haberleşme hizmetlerinde yükselirken, diğer alt gruplarda azaldı.

Aylık bazda fiyat artışları, kira ve lokanta-otel alt gruplarında zayıflarken, ulaştırma ve haberleşme hizmetlerinde güç kazandı. Haziran ayında kirada aylık artış yüzde 5,09’a gerilerken, yıllık enflasyon 1,50 puan düşüşle yüzde 123,64 olarak gerçekleşti.

Gıda fiyatlarındaki artışın son dönemde kısmen zayıflamasıyla birlikte, lokanta-otel alt grubu aylık enflasyonu yüzde 3,09 ile bir önceki aya kıyasla azaldı.

Diğer hizmetler alt grubunda, eğitim hizmetleri görece yüksek fiyat artışıyla, bakım ve onarım ile sigorta hizmetleri ise fiyat düşüşleriyle öne çıkan kalemler oldu.

Diğer taraftan, ulaştırma hizmetlerinde fiyat artışı (yüzde 4,53) bayramın da etkisiyle haziran ayında güç kazanırken, böylelikle yıllık enflasyon 4,44 puan yükselerek yüzde 103,54 seviyesine ulaştı.

Alt grup aylık enflasyonunda, kara yolu ile yüzde 12,71 olan şehirlerarası yolcu taşımacılığının yanı sıra şehir içi yolcu taşımacılığı tarifelerindeki artışlar belirleyici oldu.

Haberleşme hizmetleri fiyatları yüzde 4,20 yükselirken, cep telefonu ve internet ücretlerinin yanı sıra posta hizmetleri fiyatındaki belirgin artış dikkati çekti.

Haziran ayında, temel mal grubu yıllık enflasyonu 5,89 puanlık düşüşle yüzde 50,62 seviyesinde gerçekleşti.

Alt gruplar bazında yıllık enflasyon, dayanıklı mallar (altın hariç) ile giyim ve ayakkabı gruplarında gerilerken, diğer mallar grubunda yataya yakın seyretti. Mevsimsel etkilerden arındırılmış veriler, bu ay temel mal enflasyonunda önemli bir yavaşlamaya işaret etti.

Dayanıklı mallar (altın hariç) fiyatları son dönemde döviz kurundaki ılımlı seyir ve iç talepteki görünümün yansımalarıyla 2021 yılı ağustos ayından bu yana ilk defa düşüş (yüzde 0,50) gösterirken, grup yıllık enflasyonu 10,54 puanlık düşüşle yüzde 46,89 oldu.

Bu dönemde, fiyatlar mobilyada yüzde 1,95 ve beyaz eşyada yüzde 1,30 artarken, otomobil yüzde 0,92 ile beyaz eşya dışında kalan elektrikli ve elektriksiz ev aletlerinde yüzde 1,99 geriledi.

Giyim ve ayakkabı grubunda sınırlı düşüş

Giyim ve ayakkabı grubu fiyatları son yıllardaki tarihsel eğiliminin aksine yüzde 0,68 ile sınırlı bir oranda düşerken, alt grup yıllık enflasyonu 3,03 puan azalarak yüzde 46,87 olarak gerçekleşti.

Diğer temel mallar alt grubu fiyat artışı ise yüzde 1,70 ile yavaşlama eğilimini sürdürdü.

Enerji fiyatları haziran ayında yüzde 1,43 artarken, grup yıllık enflasyonu 5,10 puan düşerek yüzde 84,58 oldu. Uluslararası işlenmiş petrol ürünleri fiyatlarındaki gelişmelerle akaryakıt fiyatları yüzde 2,32 geriledi. Tüp gaz fiyatları ise yüzde 1,10 azalış kaydetti.

Büyük ölçüde İstanbul ilindeki gelişmelere istinaden şebeke suyu fiyatlarında kaydedilen yüzde 12,69'luk aylık artış enerji enflasyonunun ana belirleyicisi oldu. Gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları haziran ayında yüzde 1,78 artarken, yıllık enflasyon 2,06 puan düşerek yüzde 68,08 oldu.

Yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada 6,03 puan gerilerken, işlenmiş gıdada ise 1,39 puan artış kaydetti.

Taze meyve sebze fiyatları haziran ayında yüksek bir artış kaydetti

Rapora göre, mevsimsellikten arındırılmış verilerle, sebze fiyatlarında daha belirgin olmak üzere taze meyve sebze fiyatları haziran ayında yüksek bir artış kaydetti.

Diğer işlenmemiş gıda grubunda, kırmızı et fiyatlarında süregelen artışların yerini düşüşe bıraktığı izlenirken, benzer şekilde kümes hayvanları eti fiyatları da bu dönemde geriledi.

Yumurta fiyatlarındaki düşüş ise haziran ayında sürdü. Böylece, işlenmemiş gıda aylık fiyat artışı yüzde 0,79 oldu.

İşlenmiş gıdada aylık enflasyon yüzde 2,71 ile önceki aya kıyasla yavaşlarken, ekmek-tahıllar kalemindeki fiyat artışı yüzde 4,64 ile ekmek fiyatları öncülüğünde belirgin oldu.

Yurt içi üretici fiyatları haziran ayında yüzde 1,38 artarken, yıllık enflasyon düşük bazın da etkisiyle 7,59 puan düşerek yüzde 50,09 olarak gerçekleşti.

Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, enerji fiyatları yüzde 2,22'lik artış ile öne çıkarken, kalan gruplarda aylık fiyat artışlarının başta ara malı olmak üzere daha ılımlı seyrettiği izlendi.

Aylık fiyat gelişmeleri sektörler bazında incelendiğinde, kömür ve linyit, içecekler, su ve suyun arıtılması ve damıtılması, basım ve kayıt hizmetleri, deri ve ilgili ürünler, elektrik gaz buhar ve iklimlendirme fiyat artışları ile öne çıkan alt gruplar oldu.

04 Temmuz 2024 Perşembe

Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, "Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi'nin devreye girmesiyle elle plaka girişi ve usulsüz akaryakıt fişi düzenlenmesi engellenerek akaryakıt istasyonlarındaki vergi kaybının önlenmesi için önemli bir adım atılmış olacak." dedi.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, gelecek yılbaşından itibaren vergi mükelleflerine ait ticari araçlar için yürürlüğe girecek Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’yle 8 milyon aracın 713 milyar liralık akaryakıt tüketiminin dijital olarak takip edileceğini belirterek, "Sistemin devreye alınmasıyla elle plaka girişi ve bu sayede usulsüz akaryakıt fişi düzenlenmesi engellenerek akaryakıt istasyonlarındaki vergi kaybının önlenmesi için önemli bir adım atılmış olacak." dedi.

Şimşek, konuya ilişkin yaptığı değerlendirmede, yürüttükleri çalışmalarla amaçlarının vergide adalet ve etkinliği artırmak olduğunu bildirerek, "Çok kazanandan çok vergi alacağız. Kayıt dışılığı azaltarak bütçe finansmanını iyileştireceğiz." diye konuştu.

Akaryakıt piyasasında rekabet eşitliğinin sağlanması ve kayıt dışı ekonomiyle etkin şekilde mücadele edilmesi amacıyla birçok düzenleme ve çalışmayı hayata geçirdiklerini anımsatan Şimşek, akaryakıt istasyonlarında gerçekleştirilen satış işlemlerinde vergi güvenliğini sağlamak ve denetim etkinliğini artırmak amacıyla istasyonlarda akaryakıt pompalarına bağlı ödeme kaydedici cihazlara plaka bilgilerinin otomatik tanımlanmasına imkan sağlayan bir takip sistemi kurma kararı aldıklarına işaret etti.

Şimşek, Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi'nin Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından devreye alınacağını aktararak, "Darphane tarafından geliştirilen sistemle, akaryakıt istasyonlarında yapılan akaryakıt satışlarında taşıtların plaka bilgisi yeni nesil akaryakıt pompa ödeme kaydedici cihazlara otomatik olarak güvenli şekilde gönderilecek. Uygulama başlama tarihi olan 1 Ocak 2025'ten itibaren araç plakalarının ödeme kaydedici cihazlara girişi elle yapılamayacak. Zorunluluk getirilen taşıtlar için sistem kapsamında düzenlenmeyen belgeler, vergi kanunları bakımından hiç düzenlenmemiş sayılacak." ifadesini kullandı.

Türkiye'de 2,5 milyon vergi mükellefinin 8 milyon taşıtı olduğunu ve taşıtların 2,5 milyonunun özel şirketlere ait taşıt tanıma sistemlerini kullandığını kaydeden Şimşek, şöyle devam etti: "Özel Taşıt Tanıma Sistemleri üzerinden yıllık yaklaşık 223 milyar lira değerinde akaryakıt alımı gerçekleşiyor. Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi'nin tüm ticari taşıtlarda kullanılması ile taşıt tanıma sistemi kullanmayan ve akaryakıt istasyonlarında plakaları sisteme elle girilen 5,5 milyon ticari aracın yıllık yaklaşık 490 milyar lira değerinde akaryakıt alımı yapması öngörülüyor. Vergi mükelleflerine ait 8 milyon aracın tamamının sisteme dahil olmasıyla 713 milyar liralık akaryakıt tüketimi dijital olarak takip ve izleme altında olacak. Akaryakıt sektöründe sadece 2022 yılında 75 milyar lira değerinde usulsüz fiş ve faturalar sebebiyle yıllık en az 15 milyar lira seviyesinde vergi kaybının oluştuğu belirlendi. Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi'nin devreye alınmasıyla elle plaka girişi ve bu sayede usulsüz akaryakıt fişi düzenlenmesi engellenerek akaryakıt istasyonlarındaki vergi kaybının önlenmesi için önemli bir adım atılmış olacak."

Ülkede bireysel araçlarla birlikte 29 milyon araç bulunduğunu bildiren Şimşek, bireysel araçların ilk etapta sisteme gönüllü olarak dahil olabileceğine dikkati çekti.

"TÜM YAKIT İKMAL BİLGİLERİ SAKLANACAK"

Şimşek, sistemin, akaryakıt istasyonlarına ve taşıtlara monte edilecek cihazlar ve yazılımıyla entegre bir alt yapı olarak tasarlandığını bildirdi. Taşıtların yakıt depo giriş ağzına "taşıt tanıma birimi" adı verilen, akaryakıt pompalarındaki tabancalara da "taşıt tanıma okuyucusu" adı verilen cihazlar yerleştirileceğini anlatan Şimşek, bu iki cihaz yoluyla edinilen taşıt kimlik bilgisinin kasaya güvenli şekilde iletileceğini ifade etti.

Sistem kapsamındaki paydaşların bilgi, veri, iş ve işlemlerinin girişlerini yapabilecekleri bir portal ile bir çağrı merkezini de hizmete alacaklarına işaret eden Şimşek, uygulama kapsamında üretilen her türlü verinin elektronik ortamda aktarıldığı ve depolama, analiz ile izleme işlemlerinin gerçekleştirilebildiği veri merkezleri olacağını da söyledi. Şimşek, taşıtların istasyonlardan akaryakıt alım sürecinin otomatik yöntemlerle yapılması için cihazlar ve taşıt bilgilerinin birbiriyle ilişkilendirildiğini bildirerek, aynı zamanda pompa, kasa, akaryakıt istasyonu ve akaryakıt dağıtım şirketinin bilgilerinin de ilişkilendirildiğine dikkati çekti.

Akaryakıt alımının tüm sürecindeki cihaz ve modüllerin, kendi aralarında güvenlikli şekilde iletişim kurduğunu anlatan Şimşek, "Tüm bilgiler yapılan yakıt ikmal işlemlerini doğrulamak üzere güvenli olarak saklanacak." dedi.

"Gerekli cihazlar yıl sonuna kadar takılacak"

Bakan Şimşek, uygulama kapsamına girecek kesimlere yönelik uyarılarda da bulunarak, şunları kaydetti: "Akaryakıt istasyonu işleten mükelleflerin, yıl sonuna kadar en az bir pompa ünitesinin tabancasına söz konusu cihazı taktırması zorunlu. Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi'yle, kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil olan ve işte kullanılan yaklaşık 8 milyon araca 31 Aralık'a kadar taşıt tanıma birimi takılması zorunluluğu bulunuyor. Akaryakıt istasyonlarının, bu sistemin kurulması ve işletilmesi sürecinde gereken her türlü desteği vermesi önem taşıyor. Sistem kapsamında yapılmış bağlantıların korunması ve sistemin sürekli çevrim içi bağlantılı olmasının sorumluluğu akaryakıt istasyonu işleten mükellefe ait olacak."

07 Temmuz 2024 Pazar

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, emniyet ve jandarma ekiplerince 27 Haziran-4 Temmuz'da 2 milyon 408 bin 77 aracın denetlendiğini, toplam 441 bin 910 sürücüye işlem yapıldığını bildirdi.

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, emniyet ve jandarma trafik ekipleri tarafından gerçekleştirilen, 27 Haziran-4 Temmuz'daki denetlemelere ilişkin bilgi verdi.

Söz konusu dönemde 2 milyon 408 bin 77 aracın denetlendiğini ifade eden Yerlikaya, açıklamasında şunları kaydetti: "Işıklı ya da sesli uyarı işareti bulunan cihazları (çakar) mevzuatta izin verilmeyen araçlara takarak kullanan 215 sürücüye işlem yapıldı. Hız ihlalinde bulunan 115 bin 662, periyodik muayenesi yaptırılmamış 24 bin 738, emniyet kemeri kullanmayan 23 bin 609, sürücü belgesiz araç kullanan 14 bin ve zorunlu mali sorumluluk sigortası bulunmayan 9 bin 287 olmak üzere diğer işlemlerle birlikte toplam 441 bin 910 araca/sürücüye işlem yapıldı.

Lütfen trafik kurallarına harfiyen uyalım, aşırı hız yapmayalım. Emniyet kemeri takmayı ihmal etmeyelim. Yolculuklar sizi sevdiklerinize kavuşturmak için vardır, ayırmak için değil."

07 Temmuz 2024 Pazar