ifindikci@degerdanismanlik.com.tr

Aile şirketlerindeki danışmanlık çalışmalarımızdan hareketle edindiğimiz pratik deneyimlerin bir yenisini bu alt başlığımızda ele alıyoruz. Gerçekten de aile şirketinin kurucusu yahut kurucuları, ortakları, ortak varisleri ve aile üyeleri bakımından kurumsallaşmayı isteme süreci çok ilginç resimler koyuyor ortaya. Nitekim aile şirketlerinin kurumsallaşmayı istemeleri, bu konudaki arayışları, danışmanlık alma süreçleri, danışmanlıktan beklentileri, bu konudaki çalışma biçimleri ciddi farklılıklar gösterir. Bu farklılıkları bilmemiz önemli. Zira aile şirketlerini kurumsallaşma arayışlarına yönelten ve danışmanlık sürecine götüren gerekçeler sağlam değilse ulaşılacak sonuçlar da hatalı olabilir. Gerek akademik sonuçlar gerekse özellikle bugüne kadarki deneyimlerden hareketle aile şirketlerinin kurumsallaşma ihtiyaçları ve danışmanlık alma gerekçelerini kategorize etmeye çalıştık. 

HANGİ GEREKÇELERLE DANIŞMANLIK ALIYORLAR?

Aile şirketinin kurumsallaşmayı isteme ve danışmanlık alma isteği ve arayışının nedenlerini sıralarken dikkat edilecek en önemli nokta şu: Tabii ki kurumsallaşma isteğinin arkasında tek nedenden söz edilemez. Çoğu zaman birkaç gerekçe bir araya gelir. Hatta bazen gizli gerekçeler, gizli amaçlar da olabilir. Ancak bu gerekçeler kümesindeki bir madde ya da birbirine yakın birkaç madde baskın olabilir.

Ortalama bir aile şirketini genel olarak kurumsallaşma arayışına iten ve danışmanlık almasına yönelten temel gerekçeler arasında öne çıkan konuları satır başlarıyla sıralamaya çalışalım:

1. AİLEDE YAŞANAN ÇOK ÖNEMLİ VE ANİ BİR SORUN

* Bazı hissedarların kendi adlarına işler yapmaları ya da yapmak istemeleri

* Kurucunun yahut hissedarlardan birinin vefatı

* Tepe liderliği kimin, nasıl yapacağı ile ilgili kronik sorunlar

* Hissedarlar arasında kavga düzeyine ulaşan geçimsizlik sorunları

* Çalışan yeni kuşak gençler arasında kavga düzeyine ulaşan geçimsizlik sorunları

* Halka açılma ya da yeni ortak alma

* Hissedarlardan birinin işten ayrılmak istemesi

* Yeni girişimler

* Hisse yapısı ile ilgili sorunlar

* Hissedarların ekonomik kazanımları ile ilgili uyuşmazlıklar

2. YENİ KUŞAĞIN AKTİF OLARAK İŞE BAŞLAMASI VE AİLENİN GENİŞLEMESİ

* Yeni kuşağın nerede, nasıl, ne zaman ve hangi konumda işe başlayacağı

* Yeni kuşağın ailenin işine ilgi duymaması

* Yeni kuşağın çok önemli sorunlar üretmeye başlaması

* Yeni kuşağın ekonomik beklentileri

* Yeni kuşağın evlenmesi ile gelinler ve damatların çoğalması, beklentilerin artması

* Yeni kuşağın kimi olumsuz alışkanlıkları

3. LİDERLİK SORUNU

* Hissedarların mevcut lideri benimsememeleri

* İşin liderliği ile ailenin liderliğinin farklılaştırılması

* Yeni hissedarların işin içine girmesi ile liderlik dengesinin sarsılması

* Geleneksel liderin yaşlanması ve lider adayının bulunamaması

4. GELECEĞE HAZIRLIK

* Fiili bir sorun yoktur ama geleceğe yatırım hedeflenir

* Kurumun yapılanma isteği içinde olması

* Profesyonel üst yöneticilerin istekleri

* Hissedarların gelecekteki kimi hedeflerine (halka açılma gibi) hazırlık yapmaları

* Yeni kuşak büyümeden hazırlık yapılması

* Lider adaylarının tespiti için hazırlık yapılması

* Liderin aile şirketi anayasası hazırlayıp yeni kuşakların önünü açmak istemesi

5. İŞLER İYİ GİTMİYOR

* Özel bir neden olmamakla birlikte işlerin genel olarak iyi gitmemesi

* Sektör yahut pazarda bir daralma olması

* İnsan kaynaklarında hızlı işgücü devrinin yaşanması

6. BİZ DE ‘DANIŞMANLIK ALIYORUZ’ MODASI

* Pazara ve medyaya bir mesaj verme ihtiyacı

* “Aile şirketi anayasamız var” deme ihtiyacı

* Birlikte ciddi iş yapılan kurumların danışmanlık alması

* Sektörde böyle bir modanın başlaması 

7. ÖZEL NEDENLER

* Kurucu veya yönetim kurulu başkanının kurumda yapmak istediği değişikliği kurumsallaşma ve danışmanlık yolu ile gerçekleştirmeye çalışması

* Yeni kuşağın, önceki kuşağa aktaramadıklarını düşündükleri kimi yeni yönelimleri ve kazanımları ortaya koymak üzere danışmanlığı istemeleri

* Hissedarların rahatlıkla dile getiremedikleri aile ve kurumla ilgili konuları konuşabilecekleri bir ortam arayışları

17 Temmuz 2023 Pazartesi