Hali hazırda bilişim teknolojilerinde yoğun olarak kullanılan yapay zekanın, en fazla ekonomik verimlilik etkisi oluşturacağı alanın ise sağlık olacağı belirtiliyor.
HABER: EMİR UÇAR
Tarımdan otomotive, bankacılıktan lojistiğe, sağlıktan savunma sanayine kadar onlarca sektörü derinden etkileyen yapay zeka konusunda ülkeler birbiri ardına stratejilerini yeniliyor. Sektörlerin alt yapısını yeniden şekillendiren yapay zekanın önümüzdeki beş yıl içerisinde 16 trilyon dolarlık hacim oluşturacağı öngörülüyor. Türkiye de yapay zeka yarışında yerini almak için kolları sıvayan ülkeler arasında. Oxford Insight’ın her yıl açıkladığı Yapay Zeka Endeksi’ne göre geçtiğimiz yıl 47. sırada yer alan Türkiye, 2025 yılı hedefini ilk 20 olarak güncelledi. Dünya yapay zeka yarışında ipi ise Çin göğüslüyor.
YAPAY ZEKA STRATEJİSİ
Yapay Zeka Teknolojileri Derneği’nden alınan bilgilere göre, Türkiye’nin küresel yapay zeka piyasasındaki payı yüzde 1. Küresel üretken yapay zeka pastasından ise yüzde 0.2 pay alıyor. Bu alanda farkındalık oluşması için zamana ve devlet politikası ile eğitim yatırımlarına ihtiyaç var. Türkiye; özellikle sağlık, otomotiv, savunma, bankacılık, tarım, lojistik gibi stratejik sektörlere yapay zekayı entegre ederek rekabet gücünü artırmayı planlıyor. Bu anlamda Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı işbirliğiyle 2021 yılında Ulusal Yapay Zeka Stratejisi Raporu yayınlanmıştı. Rapor, bu yıl hedefleri yenileyecek şekilde güncellendi.
KOMİSYON KURULACAK
Yapay zeka konusunda daha aktif oyuncular arasında yer almayı hedefleyen Türkiye’de çeşitli yasal düzenlemeler de yolda. Türkiye Büyük Millet Meclisi Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı Hüseyin Yayman, geçtiğimiz günlerde, yeni yasama döneminde Yapay Zeka Komisyonu kurulacağını açıkladı. Komisyonun bir rapor hazırlayacağını ve yapay zeka ile ilgili kanun hazırlıklarının da yapılacağını ifade eden Yayman, “Yapay zeka destekli sektörlerin 2025 yılında gayri safi yurt içi hasılaya yüzde 5 oranında katkı sağlayacağını öngörüyoruz” dedi.
İLK SEKTÖR SAĞLIK
Uluslararası raporlama şirketi Gartner’a göre, önümüzdeki iki yıl içinde yapay zeka destekli kararlar tüm iş süreçlerinin yüzde 50’sinden fazlasını karşılayacak. Türkiye’de yapılan yapay zeka saha araştırmalarına göre, hali hazırda yapay zekanın en yoğun kullanıldığı alan bilişim teknolojileri olsa da en fazla sağlık sektöründe ekonomik verimlilik etkisi oluşturacak. Türkiye Yapay Zeka İnisiyatifi (TRAI) 2024 Çalıştay Raporu’na göre ise bunu otomotiv ve savunma sanayi izleyecek. Aynı rapora göre yapay zekaya en kolay uyum sağlayacak sektörler sağlık ve kamu hizmetleri olacak.
350 ŞİRKET MEVCUT
Statista verilerine göre, küresel yapay zeka teknolojilerinin büyüklüğü 2023 yılı itibariyle 136 milyar dolar iken, Türkiye’de bu rakam 1.2 milyar dolar. Türkiye Yapay Zeka İnisiyatifi’nin yapay zeka girişimleri haritasına dahil olan şirket sayısı 350. İTOSAM’ın yayınladığı bir rapora göre de Türkiye merkezli yapay zeka ürünleri geliştiren firmaların sayısı 1.195 olarak belirtiliyor. Dünyada bu alanda faaliyet gösteren her 100 şirketin biri Türkiye merkezli. Bu sayı, ABD’de yaklaşık her 4 şirketten biri olarak kayıtlarda yer alıyor.
FARKLI SEKTÖRLERDE FARKLILAŞAN KULLANIM
Doç. Dr. Adnan Veysel Ertemel-İstanbul Teknik Üniversitesi Öğretim Görevlisi: Yapay zeka; sağlık, finans, perakende, üretim ve ulaşım gibi kilit sektörlerde giderek daha fazla yeniliklerin temel taşı haline geliyor. Sağlık alanında teşhis, ilaç keşfi ve kişiselleştirilmiş tıp alanında çığır açan gelişmelere öncülük ediyor. Perakende sektörü, yapay zekanın tedarik zincirlerini optimize etme, yapay zeka destekli sohbet robotları aracılığıyla müşteri deneyimlerini iyileştirme ve anında müşteri desteği sağlama yeteneğinden faydalanıyor. Finans sektöründe, yapay zeka destekli algoritmalar risk değerlendirmesi ve finansal işlemleri devrim niteliğinde değiştirirken, dolandırıcılık tespiti ve algoritmik ticaret alanında önemli iyileştirmeler sağlıyor. Üretim sektörleri, yapay zekayı öngörücü bakım ve kalite kontrolü için kullanırken, ulaşım sektörü de yapay zekanın yön verdiği otonom araçlar ve lojistik optimizasyonuyla öne çıkıyor. Yapay zeka gelişmeye devam ettikçe, önümüzdeki 5 ila 10 yıl içinde benimsenmesinin derinleşmesi ve genişlemesi bekleniyor. Gelecekte, yapay zekanın daha fazla işletme operasyonlarına entegre olması ve sektörlerde daha fazla verimlilik ve yenilik sağlanması muhtemel. Bu durum, üretimde tam otonom sistemler ve perakendede son derece kişiselleştirilmiş tüketici deneyimleri gibi daha sofistike uygulamaların ortaya çıkmasına yol açacaktır. Ayrıca, yapay zekanın eğitim, hukuk hizmetleri ve tarım gibi sektörlerdeki etkisinin de teknoloji daha erişilebilir ve sektöre özgü hale geldikçe artması bekleniyor.
HIZLI HAREKET EDİLMELİ
Barış Yalın Uzunlu-Yapay Zeka Teknolojisi Derneği Araştırma Sorumlusu: 2024 yılı haziran ayında North Carolina Department of Commerce tarafından yapay zekanın kullanıldığı sektörlerin ve gelecek öngörülerinin analiz edildiği bir rapor yayınlandı. Buna göre, günümüzde ABD’de yapay zekanın en fazla kullanıldığı sektör, yüzde 18 ile bilgi teknolojileri. İkinci sırada yüzde 12 ile profesyonel, bilimsel ve teknik hizmetler geliyor. Finans, yüzde 7 ile beşinci sırada. Son sırada ise yüzde 1 ile tarım sektörü var. Önümüzdeki 6 ay için sıralamanın değişmeyeceği ama yüzdesel oranın tüm sektörler için artacağı öngörülmüş. Türkiye, yapay zeka alanında takipçi ülkelerden biri. Bu alanda lider ülkelerden biri olmak için en sağlıklı yol, yapay zeka teknolojilerinin bir devlet politikası haline getirilmesi ve en büyük yatırımın eğitime yapılması.
