Dünyanın en fakir ülkeleri listesinde yer alan Nijer, Mali ve Burkina Faso, Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu’ndan ayrılarak ‘Sahel Devletleri Konfederasyonu’ için ilk imzaları attı.

Uranyum ve altında dünyanın en gelişmiş ülkelerinin tedarikçisi olan bu ülkelerin izleyeceği politika, birçok sektörü de yakından ilgilendiriyor. 

HABER: ADEM ORHUN

Küresel uranyum tedarikçilerinden biri olan Nijer, Fransa ve ABD ile olan bağlarını kopararak, kendi rotasını çizmeye girişti. Bir yıl önce yaşanan darbenin ardından yönetimin değiştiği ülkede askeri yönetim, bölgede etkin olan Fransa ile köprüleri tamamen attı. Fransız vatandaşları ve Fransa askerleri ülkeyi terk etti. Bunun yanı sıra ABD de ülkedeki askeri üslerini büyük oranda boşalttı. ABD’nin son askerlerinin de eylül ayı içinde çekileceği açıklandı.

TOPRAKLARI ZENGİN

Nijer’in yeni askeri yönetiminin icraatları eleştirilse de ülkenin doğal kaynaklarının nasıl yönetileceği daha çok tartışılıyor. Çünkü Nijer, uranyum ve altın rezerviyle dikkat çekiyor. Uranyumun en büyük müşterisi ise Fransa. Dünyadaki aktif 440 reaktörden 56’sına sahip olan Fransa, bu reaktörlerde kullanılan uranyumun büyük bölümünü Nijer’deki madenlerden temin ediyor. Nijer, ayrıca önceki yıl 2.7 milyar dolarlık altın ihracatı gerçekleştirdi. Ülkenin toprakları uranyum, petrol ve altın rezervi açısından zengin olmakla birlikte Nijer halkı fakirlik liginde en üst sıralarda yer alıyor. Nijer, 500 dolarlık kişi başına milli gelir ortalamasıyla dünyanın en fakir ülkelerinden biri. 

EKONOMİK BİRLİK

Ekonomik anlamda da yeni bir rota arayışında olan Nijer’in yeni yönetimi, iki komşusuyla beraber yeni birliğin ilk adımlarını attı. Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) üyeliğinden ayrılan Nijer, Mali ve Burkina Faso ile birlikte ‘Sahel Devletleri Konfederasyonu’nu kurma yönünde ortak bildiriyi imzaladı. Toplam nüfusu 72 milyonu bulan üç ülkenin, bu ittifak kapsamında başta güvenlik ve ekonomi olmak üzere birçok alanda işbirliği yapması bekleniyor. Eski bağlarından kurtulup, farklı bir rotaya yelken açma çabasındaki fakir ülkelerin geleceği, tedarik ve enerji krizleri yaşayan en zengin ülkeleri daha fazla etkileyecek. 

MALİ ALTINDA ÜÇÜNCÜ 

Nijer’in batı komşusu Mali de Fransa’dan bağımsızlığını 1960 yılında kazanmış olsa da kalkınmada istenen seviyeye yaklaşamadı. Ülke ekonomisi büyük oranda madencilik ve tarım faaliyetlerine bağlı. En önemli doğal kaynak ise altın. Ülkenin madencilik üretiminin yüzde 95’ini altın madenciliği oluşturuyor. Kıtada Gana ve Güney Afrika Cumhuriyeti’nden sonra en fazla altın üretilen üçüncü ülke olan Mali’de 2022’de (resmi izinli olarak) 66.2 ton altın üretildi. Ülkede, altın madenciliğinin yanı sıra, ekonomik kırılganlığı azaltmak için diğer madencilik faaliyetlerinde de yatırımlar destekleniyor. Altının yanı sıra Mali’nin boksit, demir cevheri, manganez, uranyum, lityum, fosfat, kalker gibi doğal kaynakları da bulunuyor. Ancak boksit, manganez, uranyum, lityum rezervleri henüz çıkartılmadı. Ticaret Bakanlığı’nın raporuna göre, ülkedeki madencilik faaliyetleri ve tarım makinaları alanı, Türkiye’deki ilgili sektör firmaları için de fırsatlar sunuyor. 

BURKİNA FASO ÜRETİP İSVİÇRE’YE SATIYOR

Birleşmiş Milletler insani gelişmişlik endeksine göre, dünyada 191 ülke arasında 184’üncü sırada olan Burkina Faso da Nijer ve Mali ile birlikte yeni hareketin içinde yer alıyor. Ülkenin gayrisafi yurt içi hasılasının bu yıl 23 milyar dolar olması bekleniyor. Nüfusu 24 milyon olan ülkenin başlıca doğal kaynakları manganez, kireçtaşı, mermer, altın ve fosfat. Ülkenin ihracatında başlıca ürünler mücevher eşyası, pamuk, pamuk ipliği, yağlı tohum ve meyveler. Burkina Faso’nun en çok ihracat yaptığı ülke, yüzde 67 oranla İsviçre. Bu ülkeye önceki yıl 3 milyar dolarlık mal satıldı. İkinci sırada yüzde 9’la Birleşik Arap Emirlikleri geliyor. Ülkenin ithalatında ise Fildişi Sahili, Çin, Rusya ve Fransa ilk sıralarda. 

TÜRKİYE KALKINMAYI DESTEKLİYOR

Afrika ülkeleriyle ekonomik ve kültürel ilişkilerini sürekli geliştiren Türkiye, bu kıtada birçok kalkınma projesini hayata geçirdi. Nijer’de sebze bahçeleri kurulması, üretici kadınları destekleme, mobilya eğitim atölyesi gibi projeler, yerel kalkınma için önemli katkılar sağladı. Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı’nın (TİKA), Nijer-Dossolu Çiftçilere El Traktörü ve El Mibzeki Desteği Projesi kapsamında önceki ay teslimi yapılan makinalar da üretimi artıracak. Ülkede yeni projelerle Türkiye’den de yeni yatırımların hayata geçmesi bekleniyor.

SEKTÖRLERİN GÖZÜ REZERVLERDE

Nijer, Afrika’nın en yüksek dereceli uranyum cevherine sahip. Önceki yıl 2 bin metrik ton uranyum üreten Nijer, Fransa’nın ve ABD’nin ilk üç tedarikçisinden biri oldu. Küresel arzın yüzde 43’ünü 21 bin 227 metrik ton üretimle Kazakistan karşılıyor. İkinci ülke Kanada 7 bin 300 metrik ton, Namibya ise 5 bin 600 metrik ton üretime sahip. Nijer’de yıllardır Fransız şirketi tarafından çıkarılan uranyum, sadece enerji üretiminde ve askeri alanda değil, denizcilikten sağlığa kadar birçok sektörde kullanılıyor. 

16 Temmuz 2024 Salı

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, çocuk ve gençlerin sağlıklı gıdaya erişimi için yeni bir denetim süreci başlattıklarını söyledi.

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Dünya gazetesi tarafından Bakanlık binasında düzenlenen "Sürdürülebilir Tarım ve Su Kaynakları Yönetimi Zirvesi"nde tarım sektörünün sürdürülebilir yönetimi için birçok alanda çalışma yürüttüklerini söyledi.

Çalışmaların neden yapıldığının kavranması için dünyada son dönemde yaşanan gelişmelerin iyi analiz edilmesi gerektiğini dile getiren Yumaklı, şu ifadeleri kullandı: "Bu gelişmeler, sağlıklı şekilde tahlil edildiğinde elimizdeki kaynakların daha etkin ve daha verimli kullanılması zorunluluğu ortaya çıkıyor. Çünkü küresel ekonomik belirsizliklerin, jeopolitik gerginliklerin ve devrim niteliğindeki teknolojik değişim rüzgarlarının estiği bir dönemdeyiz. Gerek pandemi gerekse yakın ya da uzak coğrafyadaki savaşlar, herkese tarımın, daha da özelinde gıdanın ne kadar önemli olduğunu bir kez daha hatırlattı."

Dünya nüfusunun 1960'ta 3 milyar civarında olduğunu ifade eden Yumaklı, bu nüfusun gelecek 26 yıl içinde 10 milyara çıkmasının beklendiğine işaret etti.

Yumaklı, Türkiye nüfusunun ise 1960 yılında 27 milyon olduğunu, 2050'de ise 105 milyonu geçeceğini belirterek,"FAO verilerine göre bugünden yüzde 50 daha fazla suya ve yüzde 70 daha fazla gıdaya ihtiyaç olacak. Bakanlık olarak projeksiyonlarımızı ve vizyonumuzu hazırlarken bu gerçeklerden hareket ettik." diye konuştu.

TARIMSAL ÜRETİM ALANLARI KAYIT ALTINA ALINACAK

Yumaklı, bir karış toprağın dahi boş kalmaması için hiç durmadan çalıştıklarını söyledi.

Son dönemde, ülkenin tarımsal üretim potansiyelini daha da yukarılara taşımak için üretim planlamasını hayata geçirdiklerini anımsatan Yumaklı, sözleşmeli üretim için de mevzuat alt yapısını güçlendirdiklerini kaydetti.

Yumaklı, işlenmeyen tarım arazilerinin üretime kazandırılması için gerekli düzenlemelerin yapıldığını anlatarak, tüm tarımsal üretim alanlarının kayıt altına alınması çalışmalarına da devam ettiklerini bildirdi.

"EN AĞIR CEZALARI UYGULAYACAĞIMIZDAN KİMSENİN ŞÜPHESİ OLMASIN"

Yumaklı, vatandaşların güvenilir gıdaya ulaşmasının kendileri için büyük önem taşıdığını belirterek, şu değerlendirmede bulundu: "Yıl boyu süren denetimlerimizin yanında, ayrıca, belli dönemlerde yoğunlaştırılmış denetimler yapıyoruz. Buradan çocuklarımızın ve gençlerimizin sağlıklı gıdaya erişimi için yeni bir denetim süreci başlattığımızı açıklamak istiyorum. Türkiye genelindeki yaklaşık 23 bin okul, yurt, etüt merkezi gibi yerlerin yemekhane ve kantinlerinde, bu hafta başı itibarıyla, denetime başladık. 2 hafta sürecek olan denetimlerde 81 ilimizin tamamında 8 binden fazla arkadaşımızla denetimleri gerçekleştirmiş olacağız. Denetimlerde uygunsuzluk tespit ettiğimiz durumda işletmeler hakkında en ağır cezaları uygulayacağımızdan kimsenin şüphesi olmasın."

Yumaklı, 2 Ekim'den bu yana hileli ve sağlığı tehlikeye atan ürünleri internet sitesinde anlık olarak yayınladıklarını hatırlattı. Bu sistemi, vatandaşların doğru, hızlı, şeffaf bilgilenmesi adına hayata geçirdiklerini dile getiren Yumaklı, tüketicilerin bilinçlenmesinden memnun olduklarını söyledi.

Bakan Yumaklı, yayınlanan uygunsuzlukların bütün bir sektörü töhmet altında bırakmasının doğru olmadığının da altını çizdi.

"TARIM ORMAN ŞURAMIZI 2025 YILI NİSAN AYINDA GERÇEKLEŞTİRMEYİ PLANLIYORUZ"

Yumaklı, su ve sulama yatırımlarını, gıda arz güvenliğinin önemli bir parçası olarak gördüklerini de belirterek, son 22 yılda 10 binden fazla su ve sulama tesisi için 2,4 trilyon liradan fazla kaynağın kullanıldığını söyledi.

Türkiye'nin coğrafi konumundan kaynaklanan avantajlarına da değinen Yumaklı, New York'tan Tokyo'ya kadar 16 farklı saat dilimindeki pazarlara aynı gün ulaşma imkanının olduğunu söyledi.

Kıtalar arası kara, hava, deniz bağlantı ve enerji yollarının Türkiye'yi güvenli bir yatırım limanı haline getirdiğini ifade eden Yumaklı, şunları kaydetti: "Ülkemizin bu potansiyelini, sektörün tüm paydaşlarının katılımıyla ortak bir fikir birliği içerisinde açığa çıkarmamız gerekiyor. Bu manada, bizler de, Bakanlığımızın geleceğe yönelik politikalarında güçlü bir referans kaynağı oluşturmak için Tarım ve Orman Şuramızı toplamaya karar verdik. Buradan ilk kez bunun da duyurusunu yapmış olalım. Ülkemizde ilk Tarım Şurası 1997, ikincisi 2004 yılında, üçüncü 2019 yılında gerçekleştirilmişti. 4. Tarım Orman Şuramızı da inşallah 2025 yılı nisan ayında gerçekleştirmeyi planlıyoruz."

Yumaklı, şura sürecinde, tarım ve ormancılık alanında, gelecek 10 yıllarda sektörü nelerin beklediğinin tartışılmasını ve bu anlamda yeni stratejiler geliştirilmesini amaçladıklarını sözlerine ekledi.

18 Ekim 2024 Cuma

Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri personeline gelecek yıl 3,5 trilyon lira nakdi ödeme planlanıyor.

2025 yılı bütçesinden derlediği bilgiye göre, kurumlara ayrılan 14 trilyon 731 milyar 14 milyon 332 bin liralık bütçenin yüzde 23,6'sı personel giderleri için kullanılacak.

Bu kapsamda Milli Eğitim Bakanlığı, personel giderleri için 1 trilyon 30 milyar 744 milyon lira ile bütçeden en fazla payı aldı. Sağlık Bakanlığı personeli için ise 566 milyar 841 milyon liranın üzerinde ödenek aktarılacak. Emniyet Genel Müdürlüğü 302 milyar 167 milyon lirayla üçüncü sırada bulunurken, Milli Savunma Bakanlığına 273 milyar 553 milyon lira ayrıldı.

Gelecek yıl Jandarma Genel Komutanlığı personel giderleri 193 milyar 701 milyon lira, Adalet Bakanlığı personel giderleri 170 milyar 804 milyon lira, Diyanet İşleri Başkanlığı personel giderleri 110 milyar 56 milyon lira olarak belirlendi.

Tarım ve Orman Bakanlığı personel giderleri için 58 milyar 970 milyon lira, İçişleri Bakanlığı personel giderleri için 55 milyar 756 milyon lira ve Aile ve Sosyal Hizmetleri Bakanlığı personel giderleri için 53 milyar 280 milyon lira ayrıldı.

ÖZEL BÜTÇELİ İDARELER

Özel bütçeli kurumların personeline gelecek yıl 436 milyar 748 milyon lira ödeme öngörülüyor. Buraya dahil olan yüksek öğretim kurumları personeli için 318 milyar 32 milyon lira aktarılacak.

Özel bütçeli kurumlardan personel ödemesi için en yüksek kaynak 27,2 milyar lirayla Karayolları Genel Müdürlüğüne verilecek. Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğüne de 26,7 milyar lira ayrıldı. Orman Genel Müdürlüğü personeli için ise 23,1 milyar lira verilecek.

Düzenleyici ve denetleyici kurumların personeli için 10 milyar 45 milyon lira ödeme öngörülürken, bu kategoride 2,3 milyar lirayla Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) ilk, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) 2,1 milyar lirayla ikinci sırayı aldı.

Ödeneklerin ekonomik sınıflandırılmasına göre, bütçeden personel giderleri için toplam 3,5 trilyon lira, sosyal güvenlik devlet primi gideri için ise 435 milyar lira ayrıldı.

2025 bütçesinde kurumlar için öngörülen personel giderleri şöyle:

KURUMLAR       Personel Giderleri           Sos. Güv. Devlet Primi Gideri

Türkiye Büyük Millet Meclisi       11.053.550,000  1.337.502,000

Cumhurbaşkanlığı           2.784.216,000    163.119,000

Anayasa Mahkemesi      443.413,000        45.592,000

Yargıtay               2.566.341,000    290.932,000

Danıştay              1.846.200,000    193.506,000

Hakimler ve Savcılar Kurulu         901.380,000        84.163,000

Sayıştay               2.334.045,000    259.260,000

Adalet Bakanlığı                170.804.203,000               19.356.118,000

Millî Savunma Bakanlığı 273.553.471,000               32.266.666,000

İçişleri Bakanlığı                55.756.297,000  11.017.387,000

Dışişleri Bakanlığı             16.752.212,000  1.373.716,000

Hazine ve Maliye Bakanlığı          23.051.411,000  2.558.431,000

Millî Eğitim Bakanlığı      1.030.744.599,000           131.441.299,000

Sağlık Bakanlığı 566.841.948,000               67.251.196,000

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı    3.321.325,000    517.644,000

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı             53.280.882,000  8.825.531,000

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı            1.124.850,000    142.999,000

Kültür ve Turizm Bakanlığı            14.588.536,000  1.826.209,000

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı      3.538.352,000    433.820,000

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı       15.571.414,000  2.071.366,000

Ticaret Bakanlığı               17.272.974,000  2.003.300,000

Gençlik ve Spor Bakanlığı              2.771.887,000    398.164,000

Tarım ve Orman Bakanlığı            58.970.677,000  7.671.413,000

Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği 224.474,000        28.678,000

Millî İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı            15.842.855,000  1.049.835,000

Jandarma Genel Komutanlığı      193.701.811,000               17.922.126,000

Sahil Güvenlik Komutanlığı          8.633.684,000    898.685,000

Emniyet Genel Müdürlüğü          302.167.835,000               38.183.832,000

Diyanet İşleri Başkanlığı 110.056.770,000               13.893.319,000

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı  6.315.559,000    741.731,000

Gelir İdaresi Başkanlığı   32.491.789,000  4.056.863,000

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü        8.670.357,000    1.353.664,000

Meteoroloji Genel Müdürlüğü  2.124.203,000    323.138,000

Göç İdaresi Başkanlığı    10.300.404,000  1.993.900,000

Avrupa Birliği Başkanlığı                421.202,000        53.032,000

Devlet Arşivleri Başkanlığı            825.611,000        122.394,000

İletişim Başkanlığı            1.062.210,000    106.552,000

Millî Saraylar İdaresi Başkanlığı  1.917.226,000    305.463,000

Strateji ve Bütçe Başkanlığı          918.746,000        107.266,000

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı       3.070.614,000    374.693,000

İklim Değişikliği Başkanlığı            107.935,000        12.491,000

Genel Bütçeli Kurumlar (I Sayılı Cetvel)  3.028.727.468,000            373.056.995,000

Özel Bütçeli Kurumlar (II Sayılı Cetvel)   436.748.143,000               60.473.535,000

Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar (III Sayılı Cetvel)     10.045.306,000  1.460.554,000

I+II+III Sayılı Cetvel'deki Kurumlar Toplamı           3.475.520.917,000            434.991.084,000

Özel Bütçelere DDK'lara Hazine Yardımı 0             0

Gelirden Ayrılan Paylar  0             0

Merkezi Yönetim Bütçesi Toplamı            3.475.520.917,000            434.991.084,000

18 Ekim 2024 Cuma