Türkiye'nin su ürünleri ihracatı geçen yıl 1,5 milyar doları aştı.

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, balıklar, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar ve suda yaşayan diğer omurgasız hayvanlar kategorilerindeki su ürünlerinde ihracat artışı devam ediyor.

Su ürünleri kategorisinde 2018'de 879 milyon 590 bin dolar, 2019'da 962 milyon 233 bin dolar, 2020'de 1 milyar 8 milyon 993 bin dolar ve 2021'de 1 milyar 294 milyon 358 bin dolarlık ihracat gerçekleştirildi. Su ürünleri ihracatı 5 yıl öncesine kıyasla yüzde 75 artış göstererek, geçen yıl 1 milyar 540 milyon 27 bin dolara çıktı.

Böylece ihracat ilk kez 1,5 milyar dolar düzeyini geçerken, 5 yıllık dönemde toplam su ürünleri ihracatı da 5 milyar 685 milyon 201 bin dolar oldu.

GEÇEN YIL EN ÇOK RUSYA'YA SU ÜRÜNLERİ İHRAÇ EDİLDİ

Geçen yıl dikkate alındığında, en yüksek ihracat 296 milyon 793 bin dolarla Rusya'ya yapılırken bu ülkeyi, 166 milyon 676 bin dolarla İtalya, 157 milyon 758 bin dolarla Birleşik Krallık ve 137 milyon 364 bin dolarla Hollanda takip etti.

Su ürünlerinde 5 yıllık süreçte ihracattaki artışa karşın, ithalat dalgalı bir seyir izledi. 2018'de 184 milyon 809 bin dolarlık ithalat yapılırken, ithalat sonraki yıllarda sırasıyla 182 milyon 114 bin, 143 milyon 104 bin ve 201 milyon 786 bin dolar olarak kayıtlara geçti. Geçen yıl ise ithalat son 5 yılın en yüksek seviyesine çıkarak 294 milyon 479 bin dolar olarak hesaplandı.

Bu dönemde toplam ithalat yaklaşık 1 milyar 6 milyon 292 bin dolar olarak gerçekleşti.

İthalatta 88 milyon 628 bin dolarla Norveç ilk sırada yer aldı. Bu ülkeyi Malezya ve Fas izledi.

"BALIKLARA KATMA DEĞER KAZANDIRMALIYIZ"

Su Ürünleri Kooperatifleri Merkez Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Ramazan Özkaya, Türkiye'den en çok alabalık ihraç edildiğini belirterek, Avrupa'ya en çok alabalık ihracatı yapan ülkenin Türkiye olduğunu söyledi.

Alabalıktan sonra çupra ve levreğin de çokça ihraç edildiğini bildiren Özkaya, Japonya'ya orkinos yollandığını da dile getirdi.

Özkaya, ihracatın artması için çalıştıklarına dikkati çekerek, "Balıklara katma değer kazandırmalıyız. Bizim sattığımız balıklar işlenmiş halde tekrar bize satılıyor. Bizim de artık balıkları işlenmiş halde ihraç ediyor olmamız lazım. Eğer balıklarımıza katma değer kazandırırsak bu yıl, 2 milyar dolar olan su ürünleri ihracatı hedefimizi yakalarız." dedi.

Yetiştiricilikten üretilen balığın avcılıktan elde edilenden fazla olduğuna işaret eden Özkaya, Türkiye'nin yetiştiricilik kapasitesinin yıllık 472 bin tona ulaştığını ve bunun ihracatın artmasında etkili olduğunu aktardı.

15 Nisan 2023 Cumartesi

Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği (TAB) Başkanı Ziya Şahin, balın dışında Türkiye'de yaklaşık 7 bin ton bal mumu, 4 ton arı sütü, 400 ton polen, 10 ton arı ekmeği ve 10 ton propolis üretiminin yapıldığını söyledi.

Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği (TAB) Başkanı Ziya Şahin, açıklamada, Türkiye'nin 9,2 milyon arılı kovan sayısıyla dünyada 3.,115 bin ton bal üretimiyle de Çin'den sonra 2. sırada yer aldığını söyledi.

Türkiye'nin, bal üretimini destekleyecek flora çeşitliliğiyle Avrupa'da 1. sırada olduğunu ifade eden Şahin, ülkede 4 bin 319'u endemik olmak üzere 13 bin 414 bitki türü bulunduğunu dile getirdi.

Şahin, dünya genelinde sağlanan başarıyı temellendirmek, sürekliliği sağlamak ve ihracatı arttırmak için tüm arı ürünlerine bir standart getirilmesinin önemli olduğuna işaret ederek, "Bu kapsamda uluslararası standardizasyon örgütü olan ISO'nun arı ürünleri çalışmalarına 34 ülkeyle 2019'dan itibaren katkı ve katılım sağlıyoruz. Bu zaman zarfında çam, geven, kestane, pamuk, ayçiçeği ve narenciye gibi bal çeşitleri üzerinde çalışma başlattık. İlk adım olarak TSE onayıyla çam balında bir standart getirdik. Ardından lavanta ve meşe balı üzerinde çalışılıyor." diye konuştu.

Söz konusu bal türleriyle ilgili çalışmaları TAGEM ile yürüttüklerini kaydeden Şahin, bal konusunda dünyayla yarışabilmek için artık bilimsel kimliğin ortaya konulmasının elzem olduğunu belirtti.

Ziya Şahin, arı ürünleri ihracatında da önemli bir noktaya gelindiğini vurgulayarak, "Türkiye'de geçen yıl 9 bin 389 ton bal ihraç edildi. Bu ihracattan 32 milyon dolar gelir elde edildi. Yaklaşık 20 ülkeye ihracat yapılırken, başı Almanya, ABD, İspanya, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Japonya çekiyor." ifadesini kullandı.

BİR KİLOGRAM BALIN MALİYETİ 216 LİRA

Balın kalitesi üzerinden pek çok spekülasyon yapıldığını dile getiren Şahin, baldaki sahtecilik ve uygunsuzluk konusunda başta merdiven altı üretim yapanlar olmak üzere buna dahil olan her kesimle mücadelenin çok önemli olduğunu vurguladı.

Şahin, sahteciliğin tespiti için balların da kayıt sistemine dahil edilmesi gerektiğine işaret ederek, kovan ve arıcıların yanında üretilen balı da kayıt altına alarak, kimin ne ürettiğinin bilinebileceğini aktardı.

Arıcılığın son yıllardaki fiyat artışlarından da ciddi şekilde etkilendiğini belirten Şahin, şunları kaydetti:

"Arıcılık tarla bitkilerindeki gibi sabit yerde yapılan bir üretim faaliyeti değil. Her gezginci arıcımız yılda 5-6 konaklama bölgesi değiştirerek, yılda ortalama 20 bin kilometre yol kat ediyor. Son yıllardaki akaryakıt, besleme, sarf malzeme, makine/ekipman ve işçilik benzeri giderler bir anda yükseldi. Geçen yılki bal maliyetine güncel enflasyon eklendiğinde, bir kilogram bal maliyeti 216 lira olmaktadır. Arıcıların elinden tutulmalı, desteklenmeli."

ÇİN VE BREZİLYA'NIN TÜRKİYE'DEN PROPOLİS TALEBİ VAR

Şahin, son yıllarda birliklerin kurulmasıyla arıcıların, balın yanında, propolis, bal mumu, arı sütü, polen, arı zehri gibi ürünlerin de üretimini yaptıklarına işaret ederek, "Balın dışında Türkiye'de yaklaşık 7 bin ton bal mumu, 4 ton arı sütü, 400 ton polen, 10 ton arı ekmeği, 10 ton propolis, 600 bin ana arı üretimi yapılıyor. 2020 yılına kadar propolisi yurt dışından ithal ederken şu an için bu ürünlerde ihracatçı konumdayız. Özellikle Çin ve Brezilya'nın Türkiye'den propolis talebi var." diye konuştu.

Şahin, bal dışındaki ince işçilik gerektiren arı ürünlerindeki üretimi arttırmak için özellikle kadın çiftçilere ve girişimcilere daha fazla destek verilmesi gerektiğini sözlerine ekledi.

20 Mayıs 2024 Pazartesi

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, açıklayacakları yeni destekleme modelinde gezginci arıcılar ile genç ve kadın üreticilere kovan başına ilave destekler vereceklerini ifade etti.

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Dünya Arı Günü dolayısıyla yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye'nin, bal üretiminde dünyada 2'nci olduğunu bildirdi.

Arıcıların 2003'ten itibaren desteklerden faydalandığına ve sektöre 2023'e kadar 1,6 milyar lira destek sağlandığına işaret eden Yumaklı, "Verilen desteklerin de etkisiyle arılı kovan, bal üretimi ve arıcılık işletme sayısında büyük artışlar kaydedildi. 2002'de 74 bin ton olan bal üretimimiz 2023'te 115 bin tona çıktı. Söz konusu dönemde arılı kovan sayımızı da 4,1 milyondan 9,2 milyona çıkarttık. Amacımız, kovan sayılarını artmasının yanında kovan başına alınan balın veriminin ve kalitesinin de artmasını sağlamak." değerlendirmesinde bulundu.

Yumaklı, Bakanlık olarak çalışmalarını 5 ana eksende sürdürdüklerine dikkati çekerek, "Bunlar verimlilik, kalite, sürdürülebilirlik, kayıtlılık ve sektöre yatırım. Arıcılıkta da bu 5 ana eksen etrafında adımlar atacağız. Bu kapsamda yeni destekleme modelimizde gezginci arıcılar ile genç ve kadın üreticilerimize kovan başına ilave destekler verilecek." ifadelerini kullandı.

İklim değişikliğinin bal arıları üzerinde etkilerine yönelik ulusal ve uluslararası düzeyde çalışmaların sürdüğünü belirten Yumaklı, şunları kaydetti:

"İklim değişikliğinin arılar üzerindeki etkilerinin bertaraf edilmesi amacıyla Arıcılık Eylem Planı'nın hayata geçirilmesi için çalışmalara başladık. Bunu, ilgili kamu kuruluşları, üniversiteler ve özel sektör temsilcileriyle bir araya gelerek yapacağız. Bölgesel ırk ve ekotiplerle yapılan arıcılığın geliştirilmesi, bitki örtüsünün korunması, arıcılık yönetimi, hastalık ve zararlılarla mücadele gibi konuları kapsayacak eylem planıyla, iklim değişikliğinden kaynaklanan olumsuzlukların arılar üzerindeki etkisinin en aza indirilmesini amaçlayacağız."

Bu arada, Dünya Arı Günü, Birleşmiş Milletler kararıyla yeryüzündeki yaşamın devamlılığının sağlanmasında önemli rol üstlenen arıların önemine dikkati çekmek amacıyla her yıl 20 Mayıs'ta kutlanıyor.

20 Mayıs 2024 Pazartesi