Türkiye'nin ihracatı mayısta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 14,4 yükselerek 21 milyar 659 milyon dolara, ithalatı yüzde 15,5 artışla 34 milyar 186 milyon dolara çıktı.

Türkiye İstatistik Kurumu ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan mayıs ayına ilişkin geçici dış ticaret verileri açıklandı.

Buna göre, Genel Ticaret Sistemi (GTS) kapsamında ihracat, mayısta geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 14,4 artarak 21 milyar 659 milyon dolar, ithalat yüzde 15,5 artışla 34 milyar 186 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Dış ticaret açığı, mayısta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 17,6 yükselerek 12 milyar 527 milyon dolara çıktı.

İhracatın ithalatı karşılama oranı, Mayıs 2022'de yüzde 64 iken geçen ay yüzde 63,4'e geriledi.

İhracat, ocak-mayıs döneminde ise geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 0,1 artışla 102 milyar 476 milyon dolar, ithalat yüzde 8,8 artışla 158 milyar 498 milyon dolar oldu.

Dış ticaret açığı, ocak-mayıs döneminde yüzde 29,3 yükselerek 56 milyar 22 milyon dolara çıktı.

İhracatın ithalatı karşılama oranı Ocak-Mayıs 2022'de yüzde 70,2 iken bu yılın aynı döneminde yüzde 64,7'e geriledi.

ENERJİ VE ALTIN HARİÇ DIŞ TİCARET

Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ihracat, mayısta yüzde 15,6 artarak 17 milyar 434 milyon dolardan 20 milyar 162 milyon dolara çıktı. Mayısta enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ithalat yüzde 22,6 artarak 21 milyar 263 milyon dolardan 26 milyar 60 milyon dolara yükseldi.

Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç dış ticaret açığı mayısta 5 milyar 898 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dış ticaret hacmi yüzde 19,4 artarak 46 milyar 222 milyon dolara yükseldi. Söz konusu ayda enerji ve altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 77,4 oldu.

Ekonomik faaliyetler incelendiğinde, ihracatta mayısta imalat sanayisinin payı yüzde 95,1, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 2,8, madencilik ve taş ocakçılığı sektörünün payı yüzde 1,6 oldu.

Ocak-mayıs döneminde ekonomik faaliyetlere göre ihracatta imalat sanayisinin payı yüzde 94,6, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 3,4, madencilik ve taş ocakçılığı sektörünün payı yüzde 1,5 olarak kaydedildi.

Geniş ekonomik gruplar sınıflamasına göre ithalatta mayısta ara mallarının payı yüzde 74, sermaye mallarının payı yüzde 13,9 ve tüketim mallarının payı yüzde 12 olarak hesaplandı. Ocak-mayıs döneminde ise ara mallarının payı yüzde 75,6, sermaye mallarının payı yüzde 13 ve tüketim mallarının payı yüzde 11,3 oldu.

ALMANYA İHRACATTA, RUSYA İTHALATTA İLK SIRADA

Mayısta ihracatta ilk sırayı 1 milyar 811 milyon dolarla Almanya aldı. Bu ülkeyi 1 milyar 306 milyon dolarla ABD, 1 milyar 56 milyon dolarla Birleşik Krallık, 1 milyar 11 milyon dolar ile Irak, 1 milyar 4 milyon dolar ile İtalya izledi. Mayısta ilk 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 28,6'sını oluşturdu.

Ocak-mayıs döneminde de ihracatta ilk sırada Almanya yer aldı. Bu ülkeye 8 milyar 924 milyon dolarlık ihracat yapıldı. Almanya'yı 6 milyar 58 milyon dolarla ABD, 5 milyar 152 milyon dolarla İtalya, 4 milyar 934 milyon dolarla Birleşik Krallık, 4 milyar 858 milyon dolarla Rusya takip etti. Bu dönemde ilk 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 29,2'sine karşılık geldi.

Mayısta ithalatta ilk sırayı Rusya aldı. Bu ülkeden yapılan ithalat 4 milyar 569 milyon dolar oldu. Rusya'yı 4 milyar 347 milyon dolarla Çin, 2 milyar 671 milyon dolarla Almanya, 1 milyar 809 milyon dolarla Birleşik Arap Emirlikleri ve 1 milyar 633 milyon dolarla ABD takip etti. İlk 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 44'ünü oluşturdu.

Ocak-mayıs döneminde de ithalatta ilk sırayı Rusya alırken bu ülkeden 21 milyar 822 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirildi. Rusya'yı 18 milyar 483 milyon dolarla Çin, 11 milyar 428 milyon dolarla Almanya, 10 milyar 478 milyon dolarla İsviçre, 6 milyar 454 milyon dolarla ABD izledi. İlk 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 43,3'üne karşılık geldi.

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre, mayısta bir önceki aya kıyasla ihracat yüzde 1,3, ithalat yüzde 9 arttı. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise mayısta geçen yılın aynı ayına kıyasla ihracat yüzde 0,4, ithalat yüzde 5,8 yükseldi.

Teknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret verileri, "ISIC Rev.4" sınıflaması içinde yer alan imalat sanayisi ürünlerini kapsıyor. Mayısta bu sınıflamaya göre imalat sanayisi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 95,1 oldu. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayisi ürünleri ihracatı içindeki payı yüzde 3,7 olarak kayıtlara geçti.

Ocak-mayıs döneminde "ISIC Rev.4"e göre imalat sanayisi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 94,6 olarak hesaplandı. Aynı dönemde yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayisi ürünleri ihracatı içindeki payı yüzde 3,7 oldu.

Mayısta imalat sanayisi ürünlerinin toplam ithalattaki payı yüzde 82,2 olarak belirlendi. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayisi ürünleri ithalatı içindeki payı yüzde 9,6 olarak kaydedildi.

Ocak-mayıs döneminde imalat sanayisi ürünlerinin toplam ithalattaki payı yüzde 78,4 oldu. Söz konusu dönemde yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayisi ürünleri ithalatı içindeki payı yüzde 10,2 olarak kayıtlara geçti.

ÖZEL TİCARET SİSTEMİ VERİLERİ

Özel Ticaret Sistemi'ne göre mayısta ihracat, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 11,7 artarak 19 milyar 594 milyon dolar, ithalat yüzde 16,9 artışla 31 milyar 786 milyon dolar oldu.

Mayısta dış ticaret açığı yüzde 26,3 artarak 9 milyar 651 milyon dolardan 12 milyar 192 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı Mayıs 2022'de yüzde 64,5 iken geçen ay yüzde 61,6'ya geriledi.

Özel Ticaret Sistemi'ne göre ihracat ocak-mayıs döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 2,9 azalarak 93 milyar 371 milyon dolara düşerken ithalat yüzde 7 artışla 148 milyar 733 milyon dolara ulaştı.

Ocak-mayıs döneminde dış ticaret açığı yüzde 29,4 artarak 42 milyar 778 milyon dolardan 55 milyar 362 milyon dolara çıktı. İhracatın ithalatı karşılama oranı Ocak-Mayıs 2022 döneminde yüzde 69,2 iken bu yılın aynı döneminde yüzde 62,8'e geriledi.

23 Haziran 2023 Cuma

Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği (TAB) Başkanı Ziya Şahin, balın dışında Türkiye'de yaklaşık 7 bin ton bal mumu, 4 ton arı sütü, 400 ton polen, 10 ton arı ekmeği ve 10 ton propolis üretiminin yapıldığını söyledi.

Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği (TAB) Başkanı Ziya Şahin, açıklamada, Türkiye'nin 9,2 milyon arılı kovan sayısıyla dünyada 3.,115 bin ton bal üretimiyle de Çin'den sonra 2. sırada yer aldığını söyledi.

Türkiye'nin, bal üretimini destekleyecek flora çeşitliliğiyle Avrupa'da 1. sırada olduğunu ifade eden Şahin, ülkede 4 bin 319'u endemik olmak üzere 13 bin 414 bitki türü bulunduğunu dile getirdi.

Şahin, dünya genelinde sağlanan başarıyı temellendirmek, sürekliliği sağlamak ve ihracatı arttırmak için tüm arı ürünlerine bir standart getirilmesinin önemli olduğuna işaret ederek, "Bu kapsamda uluslararası standardizasyon örgütü olan ISO'nun arı ürünleri çalışmalarına 34 ülkeyle 2019'dan itibaren katkı ve katılım sağlıyoruz. Bu zaman zarfında çam, geven, kestane, pamuk, ayçiçeği ve narenciye gibi bal çeşitleri üzerinde çalışma başlattık. İlk adım olarak TSE onayıyla çam balında bir standart getirdik. Ardından lavanta ve meşe balı üzerinde çalışılıyor." diye konuştu.

Söz konusu bal türleriyle ilgili çalışmaları TAGEM ile yürüttüklerini kaydeden Şahin, bal konusunda dünyayla yarışabilmek için artık bilimsel kimliğin ortaya konulmasının elzem olduğunu belirtti.

Ziya Şahin, arı ürünleri ihracatında da önemli bir noktaya gelindiğini vurgulayarak, "Türkiye'de geçen yıl 9 bin 389 ton bal ihraç edildi. Bu ihracattan 32 milyon dolar gelir elde edildi. Yaklaşık 20 ülkeye ihracat yapılırken, başı Almanya, ABD, İspanya, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Japonya çekiyor." ifadesini kullandı.

BİR KİLOGRAM BALIN MALİYETİ 216 LİRA

Balın kalitesi üzerinden pek çok spekülasyon yapıldığını dile getiren Şahin, baldaki sahtecilik ve uygunsuzluk konusunda başta merdiven altı üretim yapanlar olmak üzere buna dahil olan her kesimle mücadelenin çok önemli olduğunu vurguladı.

Şahin, sahteciliğin tespiti için balların da kayıt sistemine dahil edilmesi gerektiğine işaret ederek, kovan ve arıcıların yanında üretilen balı da kayıt altına alarak, kimin ne ürettiğinin bilinebileceğini aktardı.

Arıcılığın son yıllardaki fiyat artışlarından da ciddi şekilde etkilendiğini belirten Şahin, şunları kaydetti:

"Arıcılık tarla bitkilerindeki gibi sabit yerde yapılan bir üretim faaliyeti değil. Her gezginci arıcımız yılda 5-6 konaklama bölgesi değiştirerek, yılda ortalama 20 bin kilometre yol kat ediyor. Son yıllardaki akaryakıt, besleme, sarf malzeme, makine/ekipman ve işçilik benzeri giderler bir anda yükseldi. Geçen yılki bal maliyetine güncel enflasyon eklendiğinde, bir kilogram bal maliyeti 216 lira olmaktadır. Arıcıların elinden tutulmalı, desteklenmeli."

ÇİN VE BREZİLYA'NIN TÜRKİYE'DEN PROPOLİS TALEBİ VAR

Şahin, son yıllarda birliklerin kurulmasıyla arıcıların, balın yanında, propolis, bal mumu, arı sütü, polen, arı zehri gibi ürünlerin de üretimini yaptıklarına işaret ederek, "Balın dışında Türkiye'de yaklaşık 7 bin ton bal mumu, 4 ton arı sütü, 400 ton polen, 10 ton arı ekmeği, 10 ton propolis, 600 bin ana arı üretimi yapılıyor. 2020 yılına kadar propolisi yurt dışından ithal ederken şu an için bu ürünlerde ihracatçı konumdayız. Özellikle Çin ve Brezilya'nın Türkiye'den propolis talebi var." diye konuştu.

Şahin, bal dışındaki ince işçilik gerektiren arı ürünlerindeki üretimi arttırmak için özellikle kadın çiftçilere ve girişimcilere daha fazla destek verilmesi gerektiğini sözlerine ekledi.

20 Mayıs 2024 Pazartesi

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, açıklayacakları yeni destekleme modelinde gezginci arıcılar ile genç ve kadın üreticilere kovan başına ilave destekler vereceklerini ifade etti.

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Dünya Arı Günü dolayısıyla yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye'nin, bal üretiminde dünyada 2'nci olduğunu bildirdi.

Arıcıların 2003'ten itibaren desteklerden faydalandığına ve sektöre 2023'e kadar 1,6 milyar lira destek sağlandığına işaret eden Yumaklı, "Verilen desteklerin de etkisiyle arılı kovan, bal üretimi ve arıcılık işletme sayısında büyük artışlar kaydedildi. 2002'de 74 bin ton olan bal üretimimiz 2023'te 115 bin tona çıktı. Söz konusu dönemde arılı kovan sayımızı da 4,1 milyondan 9,2 milyona çıkarttık. Amacımız, kovan sayılarını artmasının yanında kovan başına alınan balın veriminin ve kalitesinin de artmasını sağlamak." değerlendirmesinde bulundu.

Yumaklı, Bakanlık olarak çalışmalarını 5 ana eksende sürdürdüklerine dikkati çekerek, "Bunlar verimlilik, kalite, sürdürülebilirlik, kayıtlılık ve sektöre yatırım. Arıcılıkta da bu 5 ana eksen etrafında adımlar atacağız. Bu kapsamda yeni destekleme modelimizde gezginci arıcılar ile genç ve kadın üreticilerimize kovan başına ilave destekler verilecek." ifadelerini kullandı.

İklim değişikliğinin bal arıları üzerinde etkilerine yönelik ulusal ve uluslararası düzeyde çalışmaların sürdüğünü belirten Yumaklı, şunları kaydetti:

"İklim değişikliğinin arılar üzerindeki etkilerinin bertaraf edilmesi amacıyla Arıcılık Eylem Planı'nın hayata geçirilmesi için çalışmalara başladık. Bunu, ilgili kamu kuruluşları, üniversiteler ve özel sektör temsilcileriyle bir araya gelerek yapacağız. Bölgesel ırk ve ekotiplerle yapılan arıcılığın geliştirilmesi, bitki örtüsünün korunması, arıcılık yönetimi, hastalık ve zararlılarla mücadele gibi konuları kapsayacak eylem planıyla, iklim değişikliğinden kaynaklanan olumsuzlukların arılar üzerindeki etkisinin en aza indirilmesini amaçlayacağız."

Bu arada, Dünya Arı Günü, Birleşmiş Milletler kararıyla yeryüzündeki yaşamın devamlılığının sağlanmasında önemli rol üstlenen arıların önemine dikkati çekmek amacıyla her yıl 20 Mayıs'ta kutlanıyor.

20 Mayıs 2024 Pazartesi