Türkiye'nin kamu kaynaklarının gelecek 3 yıllık dönemde kullanılacağı öncelikli sektör ve projeler belli oldu.

2024-2026 Dönemi Yatırım Programı Hazırlıkları'na göre, söz konusu dönemde makroekonomik ve finansal istikrarın güçlendirilmesi, yüksek katma değerli üretimin teşvik edilmesi, yeşil ve dijital dönüşüm odağıyla verimlilik ve ihracat artışı yoluyla büyüme ve cari işlemler dengesinde kalıcı iyileşmenin sağlanması, enflasyonun orta vadede tek haneye düşürülmesi, iş ve yatırım ortamının iyileştirilmesi ile afetlerle etkin mücadele ederken mali disiplinin korunması amaçlanıyor.

Buna göre, kuruluşlar, yardım tekliflerini, Orta Vadeli Program (OVP)'daki hedefler, rehberde yer alan yatırım tavanları ve proje öncelikleri çerçevesinde 2024-2026 döneminde gerçekleştirebilecekleri fiziki hedeflerin boyutunu ve maliyetini dikkate alarak yapacak.

Anılan kuruluşlar, depremle ilişkili yatırım tekliflerini deprem özelinde tanımlanmış olan projeler için yapacak. Deprem kapsamındaki ödenekler sadece deprem özelinde tanımlanmış projelerde kullanılacak.

Acil ve çok zorunlu haller dışında yatırım programına çok yıllı yeni proje alınmayacak. Getirilen bu sınırlamaya yatırım programı uygulama sürecinde de devam edilecek. Yıllık proje tekliflerinin yatırım programına alınmasında azami ölçüde seçici olunacak, mevcut varlıkların ömrünü uzatan yatırımlara ağırlık verilecek.

Kuruluşların ödenek tekliflerini belirlerken mevcut projelerin tamamlanma süresini uzatmaması ve yeni teklif edilecek projelerde ihaleye çıkabilmek için gerekli ödeneği ayırması esas olacak.

Kamu kuruluşları, yatırım stokunun ortalama tamamlanma süresini azaltacak tedbirleri alacak. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (SBB) gerekli gördüğü takdirde yatırım programındaki projelerin ortalama tamamlanma süresini azaltma yönünde ihtiyaç duyabilecek ilave tedbirleri resen alacak.

Proje tekliflerinde cari nitelikli harcamalara yer verilmeyecek. Kamu kuruluşları, yatırım stokunun ortalama tamamlanma süresini azaltacak tedbirleri devreye sokacak.

Üst politika belgeleri, ulusal ve uluslararası antlaşmalardaki hükümler çerçevesinde kapsayıcı büyümeyi ve toplumsal refahı sağlamak üzere kadın erkek fırsat eşitliğine duyarlı bütçeleme anlayışı ile hazırlanacak, bu eşitliği sağlamaya yönelik projelere öncelik verilecek.

DEPREMDEN ETKİLENEN İLLERDEKİ PROJELER ÖNCELİK KAPSAMINDA

Kamu yatırımlarında, büyümeye, özel kesim yatırımlarını desteklemeye, bölgelerin gelişme potansiyelini harekete geçirmeye, üretim, istihdam ve ülke refahını artırmaya azami katkı sağlayacak projelere, özel sektör tarafından gerçekleştirilemeyecek ekonomik ve sosyal altyapı projelerine öncelik verilecek.

Ayrıca kamu yatırımlarında, altyapı konusunda, özel kesimde üretim maliyetlerinin azaltılmasını, yeni üretim kapasitelerinin oluşturulmasını, böylece üretimin yenilikçi ve rekabetçi gelişmesini destekleyecek projeler ön planda olacak.

Makroekonomik hedefleri destekleyecek ve büyümeyi sürdürülebilir kılacak nitelikli insan gücü ve güçlü toplum hedefiyle ilgili projeler de öncelikli olarak yatırım programına alınacak.

Söz konusu dönemde kamu yatırım tahsislerinde KÖİ modeliyle yürütülenler dahil 11. Kalkınma Planı'nın öncelikli imalat sanayi sektörlerine ve bu sektörlere yönelik beşeri ve fiziki altyapıyı güçlendirecek AR-GE, dijitalleşme, insan kaynakları, lojistik, enerji ve eğitim gibi yatay alanlar ile tarım, turizm ve savunma sanayi alanlarına öncelik verilecek.

Kamu yatırımları, bölgeler arası gelişmişlik farklarının azaltılmasına katkı sağlayacak projelere ayrılacak. Yatırım projeleri için hazırlanacak fizibilite etütlerinin sosyal analiz kısmında proje tekliflerinin ilgili olduğu bölge planının öncelik ve tedbirlerine yer verilecek. GAP, DAP, DOKAP ve KOP Bölge Kalkınma idarelerinin sorumluluk alanlarındaki iller için hazırlanan eylem planları kapsamındaki yatırımlara öncelik sağlanacak.

Bölgelerin ekonomilerinde öne çıkan sektörlerin daha yüksek katma değerli ve rekabet edebilirliği yüksek üretim yapılarına dönüşmesine katkı sağlayacak alanlardaki yatırımlara öncelik verilecek.

Proje bazında da 11. Kalkınma Planı'nda yer alan sektör ve alanlara, 6 Şubat'ta Kahramanmaraş merkezli meydana gelen depremlerden etkilenen illerde altyapının yeniden tahsis edilmesine yönelik projeler ile 2024 yılı içinde tamamlanarak hizmete girebilecek öncelikli projeler öncelikli olacak.

Bunların yanı sıra önemli ölçüde fiziki gerçekleşme sağlanmış projelere, mevcut sermaye stokunun daha etkin kullanılmasına ve korunmasına yönelik idame-yenileme, bakım-onarım, rehabilitasyon ve modernizasyon türü yatırım projelerine, afet risklerinin azaltılması, afetlere hazırlık ile afet hasarlarının telafisine yönelik projelere ağırlık verilecek.

15 Eylül 2023 Cuma

Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, yüzde 1.82 değer kazancıyla günü 8.486,96 puandan tamamlayarak tüm zamanların en yüksek günlük kapanışını gerçekleştirirken, gördüğü en yüksek seviye rekorunu 8.511,61 puana taşıdı.

BIST 100 endeksi, önceki kapanışa göre 152,02 puan artarken, toplam işlem hacmi 152,9 milyar lira düzeyinde gerçekleşti.

Bankacılık endeksi yüzde 2,20 ve holding endeksi yüzde 2,21 değer kazandı. Sektör endeksleri arasında en çok kazandıran yüzde 4,52 ile spor, en çok kaybettiren ise yüzde 0,70 ile tekstil, deri oldu.

ABD'de, eylül ayı imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) 48,9'dan 49,8'e revize edildi. Endeks, ağustosta 47,9 değerinde gerçekleşmişti. Ülkede, ISM imalat sanayi PMI ise eylülde 1,4 puan artarak 49 seviyesinde gerçekleşti.

Analistler, ABD'de açıklanan imalat sanayi PMI ve ISM imalat sanayi PMI verilerindeki yükselişe karşın hala 50 seviyesinin altında olduğunu ve ekonomik aktiviteye ilişkin endişelerin devam ettiğini söyledi.

ABD'de iş gücü piyasasının Fed'in "şahin" adımlarına karşın hala çok sıcak olduğunu belirten analistler, bu hafta açıklanacak istihdam raporundaki verilerden alınacak sinyallerin Banka'nın politika adımları üzerinde etkili olabileceğini söyledi.

Yarın yurt içinde enflasyon, yurt dışında ise ABD'de JOLTS açık iş sayısının takip edileceğini dile getiren analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 8.400 ve 8.500 seviyesinin direnç, 8.300 ve 8.200 puanın destek konumunda olduğunu kaydetti.

AA Finans Enflasyon Beklenti Anketi'ne katılan ekonomistler, eylül ayında Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) yüzde 5,0 artmasını bekliyor.

AA Finans'ın, TÜİK tarafından yarın açıklanacak eylül ayı enflasyon verilerine ilişkin beklenti anketi, 12 ekonomistin katılımıyla sonuçlandı. Ekonomistlerin eylül ayı enflasyon beklentilerinin ortalamasına (yüzde 5,00) göre bir önceki ay yüzde 58,94 olan yıllık enflasyonun yüzde 61,91'e çıkacağı hesaplanıyor.

Öte yandan, ekonomistlerin 2023 sonu enflasyon beklentisi eylülde yüzde 65,50 oldu.

02 Ekim 2023 Pazartesi

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, 220 Katar şirketinin Türkiye'de önemli projelere imza attığını belirterek, "Katar'ın Türkiye'deki yatırımları 20 milyar doları aşmış durumda" dedi.

Ticaret Bakanlığı koordinasyonunda Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından organize edilen Türkiye-Katar Ticaret Heyeti ve ikili iş görüşmeleri Katar'ın başkenti Doha'da gerçekleştirildi.

Toplantının açılışında konuşan Bolat, EXPO Doha 2023'ün açılışı vesilesiyle geniş bir heyet ile Katar'a geldiklerini belirterek, Katar'ın Dünya Kupası organizasyonunun ardından EXPO gibi dünyanın en prestijli organizasyonlarından birine daha ev sahipliği yapacağını söyledi.

EXPO'daki Türkiye pavilyonunun açılışını gerçekleştirmek için Türkiye'den güçlü bir ticaret heyetin geldiğini bildiren Bolat, şöyle devam etti: "Tüm dünyadan gelecek yüz binlerce misafire Türkiye'yi tanıtmak gayesiyle buradayız. Ayrıca bir ticaret heyeti düzenledik. Bu yılki üçüncü ticaret heyetimiz olmuş oldu. Mart ayında doğal taş ihracatçılar heyetiyle buradaydık. Savunma sanayi fuarıyla buraya geldik. Temmuz ayında da Cumhurbaşkanımızın başkanlığında 200 iş insanıyla buradaydık. Bugün de TİM'in organizasyonuyla buradayız. Programımıza 300'e yakın Katarlı iş insanı katılıyor. Bu da ayrıca mutluluk verici."

Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından Katar'ın uzattığı yardım elinden dolayı teşekkür eden Bolat, "Türkiye'yle Katar sadece dost, komşu ve kardeş ülke değil, aynı zamanda stratejik ortaklar. Liderlerimiz önderliğinde mükemmel düzeydeki siyasi ilişkilerimizi son yıllarda ekonomi, ticaret, yatırım ve müteahhitlik hizmetleri ve turizm alanında sürdürüyoruz. Ayrıca, üçüncü ülkelerde ortak projeler de geliştiriyoruz." diye konuştu.

Bolat, Türkiye ile Katar arasında yakın zamanda imzalanan ticaret anlaşmalarıyla ticaret hacminin artacağına değinerek, "Bu anlaşmayla beraber şu anda 2,3 milyar dolar olan karşılıklı ticaretimizin ve yatırımların daha da artacağına inanıyoruz. Türkiye'den Katar'a ciddi yatırımlar var, 727 Türk firması Katar'da iş yapıyor. 220 Katar şirketi Türkiye'de önemli projelere imza attı. Katar'ın Türkiye'deki yatırımları 20 milyar doları aşmış durumda." ifadelerini kullandı.

Türk müteahhitlerinin Katar'ın alt ve üst yapısının gelişmesinde büyük projelere imza attığını ve 18-19 milyar dolarlık hizmeti başarıyla tamamladıklarını aktaran Bolat, Türkiye ve Katar'ın Kalkınma Yolu Projesi'nde de iş birliğinde olduğunu sözlerine ekledi.

"YAKIN SİYASİ İLİŞKİLER, TİCARİ İŞ BİRLİKLERİNİ GÜÇLENDİRMEYE İMKAN SAĞLIYOR"

TİM Başkanı Mustafa Gültepe de 53 ihracatçı firmadan 61 temsilcinin aralarında bulunduğu 115 kişilik bir heyetle Doha'ya geldiklerini belirterek, heyetin 27 ihracatçı sektörün tamamını temsil ettiğini belirtti.

Türkiye ve Katar’ın dostluğu birçok kez sınandığını ve iki ülke arasında bugün dostluğun ötesinde güçlü bağlar bulunduğunu ifade eden Gültepe, "Katar’a ihracatımız son 10 yılda 6 kat arttı. 10 yıl önce Katar’ın ithalatındaki payımız yüzde 1 düzeyindeydi. Oran bugün yüzde 4,5 düzeyine gelmiş bulunuyor. Geçen yıl Katar’a 1,5 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdik." dedi.

Gültepe, ihracatçıların yurt dışındaki mevcut iş birliklerini güçlendirmenin ve potansiyel alıcılarla buluşmalarını sağlamanın kendilerinin öncelikli görevleri arasında bulunduğunu belirterek, şunları kaydetti: "Küresel ticarette trendlerin değiştiği bir süreci yaşıyoruz. Yakından tedarik, dost ülkelerle ticaret ve bölgeselleşme gün geçtikçe daha fazla önem kazanıyor. Türkiye, bölgenin en önemli üretim merkezi kimliğiyle yakın çevresine güçlü bir ortaklık sunuyor. Katar’la uyumlu olan ekonomik yapımız iki taraf için de önemli fırsatları barındırıyor. Konjonktürün lehimize olduğu bu dönemi en iyi şekilde değerlendirmemiz gerektiğini düşünüyorum. Geçen yıl 5 bin 50 firmamız Katar’a 1,5 milyar dolarlık ihracat yaptı. 27 sektörümüzün tamamı Katar’a ihracat gerçekleştirdi. Geçen yıl 18 sektörümüzün ihracatında artış kaydettik. İhracatımız, savunma ve havacılık sektöründe 290 milyon dolara, mobilya sektöründe 177 milyon dolara, elektrik elektronik sektöründe 124 milyon dolara ulaştı. Makine, elektrik, mücevherat ve değerli metal eşyalar ile otomotiv sektöründe çok ciddi fırsatlarının olduğunu gözlemliyoruz."

Gültepe, hükümetler arasındaki yakın siyasi ilişkilerin, ticari iş birliklerini güçlendirmeye imkan sağladığını belirtirken, ticaret heyetlerini de iş birliklerini geliştirmenin en önemli araçlarından biri olarak gördüklerini sözlerine ekledi.

02 Ekim 2023 Pazartesi