Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasında imzalanan Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşması ile iki ülke ilişkilerine yatırım ve ticaretten, üçüncü ülkelere açılıma kadar yeni bir boyut kazandırılması hedefleniyor.


 

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Devlet Başkanı Şeyh Muhammed bin Zayid Al Nahyan'ın huzurunda gerçekleşen imza töreniyle, Ticaret Bakanı Mehmet Muş ile BAE Ekonomi Bakanı Abdullah bin Tavk el-Merri tarafından 3 Mart'ta Abu Dabi'de "Türkiye Cumhuriyeti ile BAE Arasında Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşması" (KEOA) imzalanmıştı.

 

Ticaret Bakanlığı’na göre, anlaşma müzakereleri, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Şubat 2022'deki Abu Dabi ziyareti kapsamında başlatıldı. Bakan Muş başkanlığında sürdürülen müzakereler, bir yılda sonuçlandırıldı.

 

Yeni bir dönemin temellerinin atıldığı anlaşma, iki ülke arasında diplomatik ilişkilerin kurulmasının 50. yıl dönümünde imzalanmış oldu.

 

BAE, yaklaşık 10 milyar dolarlık ikili ticaret hacmi ile Türkiye'nin Körfez bölgesindeki en büyük ticaret ortağı konumunda bulunuyor. Müteahhitlikten gastronomi ve lojistiğe, finanstan sağlık, eğitim ve turizme kadar çeşitli hizmet sektörlerinde küresel anlamda markalaşmış pek çok Türk firması, bu ülkede başarılı işlere imza atıyor.

 

BAE'nin kamu iştirakleri ve firmaları, Türkiye'de pek çok sektörde aktif şekilde faaliyet gösterirken, BAE'nin ülkedeki yeni yatırımları ve ticari iş birliklerinin sayısı da katlanarak artıyor.

 

ANLAŞMAYLA SAĞLANAN KAZANIMLAR

 

Derin ve kapsamlı bir ikili ekonomik ve ticari ilişki ağı bulunan Türkiye ve BAE'nin, imzalanan KEOA ile söz konusu ilişkilerine yeni bir boyut kazandırılması hedefleniyor.

 

Buna göre, yalnızca mal ticaretini değil, ticari ve ekonomik ilişkilerin tüm tamamlayıcı unsurlarını barındıran KEOA ile yüksek katma değerli hizmet sektörlerinin gelişimine imkan tanınması, yatırım süreçlerinin kolaylaştırılması, verimli uygulamalar ve işbirlikleri ile ekonomik öngörülebilirliği artırarak iki ülke arasında ticaretin ve yatırımın teşvik edilmesi planlanıyor.

 

İmzalanan anlaşma ile mal ticaretinde pazara giriş kapsamında tüm tarife satırlarının yüzde 80'i taraflarca taviz kapsamına alınırken, Türkiye'nin küresel anlamda rekabetçi konumda olduğu otomotiv, beyaz eşya, petrokimya ürünleri, tekstil ve halı, ayakkabı üretimi, plastik ürünleri ile makineler ve çeşitli elektronik cihazlar başta olmak üzere pek çok sektörde önemli kazanımlar elde edildi.

 

Anlaşmanın, ikili ticaret hacmi ve karşılıklı yatırımları en yüksek seviyeye çıkararak iki ülkenin beklentileri ve menfaatleri doğrultusunda güçlü bir enstrüman olması öngörülüyor. Bu kapsamda iki ülke ticaret hacminin 5 yıl içerisinde 25 milyar dolara ulaşması hedefleniyor.

 

TÜM KÖRFEZ ÜLKELERİYLE TİCARET ARTACAK

 

Anlaşma özellikle bölge ülkeleriyle yapılan işbirlikleri ve Türkiye için doğrudan bu ülkelerle ve yeni kurulacak işbirlikleriyle üçüncü ülkelere yönelik açılımlar elde edilmesi açısından ayrıca önem taşıyor.

 

İki ülke arasındaki uzlaşıya göre, mal ticaretinin yanı sıra hizmet ticareti, küçük ve orta ölçekli işletmelerin ticaretlerini kolaylaştırıcı tedbirler, kamu alımları, fikri mülkiyet hakları, ticaret önlemleri ve diğer düzenleyici kuralları kapsayacak olan KEOA, ikili ticaret hacminin artırılmasını, ortak yatırımlar ve projelerin geliştirilmesini teşvik ederek büyümeye ve istihdama da olumlu katkı sağlayacak.

 

Anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle birlikte kısa sürede iki ülke arasındaki ticaret hacminde artış öngörülürken, orta ve uzun vadede tüm Körfez ülkeleri ile ticaretin artması, ortak geliştirilecek yeni üretimler ve projelerle küresel anlamda değer zincirlerine katkı sağlanması bekleniyor.

 

KÖRFEZ ÜLKELERİYLE DIŞ TİCARET HACMİ

 

BAE, Türkiye'nin Körfez bölgesindeki en önemli ticaret ortağı olurken, bu ülkeye geçen yıl 5,2 milyar dolarlık ihracat yapıldı. Bu ülkeyle ticaret hacmi ise 10 milyar dolara yaklaştı. BAE'nin ardından ise Suudi Arabistan geldi. Türkiye, bu ülkeye 1 milyar dolarlık ihracat yaparken iki ülke arasındaki ticaret hacmi ise 5,2 milyar dolar olarak gerçekleşti.

 

Türkiye'nin ihracatında Körfez ülkelerinin payı incelendiğinde ise ilk sırada yüzde 58'lik payla BAE yer aldı. Bu ülkeyi, yüzde 16'lık payla Katar, yüzde 12'lik payla Suudi Arabistan, yüzde 7'lik payla Kuveyt takip etti. Umman'ın payı yüzde 5 ve Bahreyn'in payı yüzde 2 oldu.

 

Türkiye'nin BAE'ye ihracatında yüzde 58,6'lık payla ilk sırada tüketim malları yer alırken, bunu yüzde 30,07'lik payla ara mallar ve yüzde 8,11'lik payla yatırım malları izledi. Diğer malların oranı ise yüzde 3,22 oldu.

 

İki ülke arasındaki karşılıklı yatırımlara bakıldığında ise 2002'den geçen yılın kasım sonuna kadar BAE'den Türkiye'ye yapılan yatırımların toplamı 4 milyar 783 milyon doları bulurken, Türkiye'den bu ülkeye yatırımlar da 1 milyar 252 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti.

07 Mart 2023 Salı

Çin’in, Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) yatırımı 2023’te yüzde 16 artarak 1.3 milyar dolara ulaştı. Bu rakam, Asya ülkelerinin Arap ülkelerinde yaptığı yatırımın yüzde 60’ına karşılık geliyor.

 

NECMİ UYSAL

 

Çin ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasında artan ekonomik ilişkilere paralel olarak Çin’in BAE’deki yatırımları 2023 yılında yüzde 16 artış ile 1.3 milyar dolara yükseldi. 

 

TOPLAM YATIRIMIN YÜZDE 60’I

 

Bu rakam tüm Asya ülkelerinin Arap ülkelerinde yaptıkları toplam yatırımın yüzde 60’ına karşılık geliyor.

 

BAE’NİN ÇİN’DEKİ YATIRIMLARI YÜZDE 120 ARTTI

 

Diğer taraftan Birleşik Arap Emirlikleri’nin Çin’deki yatırımları ise geçtiğimiz yıl yüzde 120 artış gösterirken, Arap ülkelerinin Çin’de yaptıkları yatırımların yüzde 90’ına karşılı geliyor. 

 

PETROLE BAĞIMLILIKTAN KURTULMA ÇABASI

 

Birleşik Arap Emirlikleri de Suudi Arabistan’ın yaptığı gibi ekonomisini petrole bağımlılıktan kurtarıp çeşitlendirmeye çalışıyor. 

 

Bu kapsamda Çin ile BAE arasındaki karşılıklı ekonomik ilişkiler artış gösterme eğiliminde. 

 

EN BÜYÜK İHRACAT PAZARI

 

Nitekim BAE, Çin’in Arap ülkeleri arasındaki en büyük ikinci ticaret ortağı olurken, aynı zamanda en büyük ihracat pazarı konumunda. 

 

Diğer taraftan BAE, 2023 yılında doğrudan yabancı yatırım pazarında aktif proje bakımından 1.277 proje ve 23 milyar dolarlık yatırım ile dünyada üçüncü sırada bulunuyor.

 

Geçtiğimiz yıl körfez yatırım fonu ise Çin’de 2.3 milyar dolarlık yatırım gerçekleştirdi.

17 Mayıs 2024 Cuma

Merkezi Fransa'nın Strazburg kentinde bulunan Avrupa Konseyi, yapay zekayla ilgili ilk uluslararası sözleşmeyi kabul etti.


Kuruluşunun 75. yılını kutlayan Avrupa Konseyine 46 üye devletin dışişleri bakanları, yıllık toplantıları kapsamında Strazburg'da bir araya geldi.

 

Avrupa Konseyinden yapılan açıklamaya göre, üye ülkelerin dışişleri bakanları, Konsey'in çevre, göç, insan kaçakçılığı ve gazetecilerin korunması dahil farklı alanlarda gelecekte izleyeceği yolu belirledi.

 

Bakanlar, yapay zekaya ilişkin ilk uluslararası sözleşmeyi kabul etti. Sözleşmenin imza faslı eylülde Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta başlayacak.

 

Hukuki bağlayıcılığı olan sözleşme, yapay zekaya başvurulurken uluslararası insan hakları, demokrasi ve hukuk devletine yönelik hukuki düzenlemelere uyulduğunu garanti altına almayı amaçlıyor.

 

Sözleşmeye üye devletlerin, yapay zeka sistemlerinin kullanımı sırasında insan hakları düzenlemeleriyle aykırı riskleri belirlemeye, ölçmeye ve önlemeye yönelik önlemler alması gerekecek.

 

Üye devletlerden ayrıca, yapay zeka sistemlerinin eşitlik ilkesine, ayrımcılık yasağına uymasını ve özel hayatı korumasını sağlaması isteniyor.

 

Bu arada, Ukrayna'nın desteklerini ifade eden bakanlar, toplantıda bu ülke için "Hasar Kaydı" mekanizmasının önemini de kaydetti.

 

Söz konusu mekanizma kapsamında Rusya-Ukrayna Savaşı bağlamında Ukrayna topraklarında oluşan hasarların tazminat taleplerine ilişkin kanıt ve bilgiler toplanıyor.

 

Bakanlar, Ukraynalı çocukların korunması ve "kaçırılan Ukraynalı" çocukların geri getirilmesi için atılan adımları memnuniyetle karşıladıklarını belirtti.

 

Toplantıda, 2025'te gençlik bakanlarını bir araya getiren bir konferans düzenlenmesi kararlaştırıldı.

 

BAKANLAR KOMİTESİ BAŞKANLIĞINI LİTVANYA DEVRALDI

 

Toplantı kapsamında Liechtenstein, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Başkanlığı görevini Litvanya'ya devretti.

 

Litvanya Başbakanı İngrida Simonyte, ülkesinin Bakanlar Komitesi Başkanlığı dönemindeki öncelikleri hakkında bilgi verdi.

 

Buna göre, Litvanya'nın öncelikli görevleri arasında Rusya-Ukrayna Savaşı bağlamında Ukrayna'yı desteklemek, Reykjavik Zirvesi'nde alınan kararları uygulamak, otoriterliğe karşı Konsey'in değerlerini korumak, demokrasiyi, insan haklarını ve üye devletlerde hukuk devletini savunmak yer alacak.

17 Mayıs 2024 Cuma