ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampüsü Elektrik Elektronik Mühendisliği Program Koordinatörü Prof. Dr. Murat Fahrioğlu, Türkiye ile KKTC arasında planlanan denizaltından elektrik bağlantısı projesinin teknik olarak hazır durumda olduğunu belirtti.

Türkiye ile Kuzey Kıbrıs arasında elektrik bağlantısı konusunda çalışan ve Türkiye ile KKTC arasında oluşturulan Ortak Enerji Çalışma Grubu üyesi de olan Fahrioğlu, Türkiye'den denizaltı elektrik bağlantısı aracılığıyla KKTC'ye enerji sağlamayı amaçlayan projeye ilişkin çalışmaları anlattı.

Fahrioğlu, ada şebekelerinin özelliklerine ilişkin, "Ada şebekeleri küçük ve izole oldukları için çok hassas şebekelerdir ve genelde kendilerinden çok daha büyük ana kara şebekelerine bağlantı ihtiyacı duyarlar. Dünya genelinde birçok ada daha büyük şebeklere ya bağlanmış ya da bağlanmak üzeredir." ifadelerini kullandı.

Bu doğrultuda Türkiye ile KKTC arasında yapılan çalışmalara değinen Fahrioğlu, "2017 yılında Türkiye ve KKTC arasında bir enerji anlaşması yapıldı. Bunun akabinde de iki ülke arasında bir Ortak Enerji Çalışma Grubu kuruldu. Ben de bu kurulun üyesiyim. Yaptığımız çalışmalar sonucunda ülkeler arası elektriksel bağlantının en iyi şekilde HVDC-VSC modelinde yapılacağına karar verildi." diye konuştu.

Fahrioğlu, projede söz konusu modele karar kılınmasının ardından, Türkiye Elektrik İletim AŞ ile Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu'nun bağlantının detaylarını çalıştığını belirterek, "Teknik konularda bu bağlantı projesi hazır durumdadır. Bu bağlantı türü şu anda dünyada en yaygın ülkeler arası bağlantı şeklidir." dedi.

Yaklaşık 85 kilometre uzunluğunda birbirine yakın 3 güzergah üzerinde durulduğunu ve kablo kapasitesine yönelik farklı senaryolar üzerinde çalışıldığını belirten Fahrioğlu, "Kabloyu yüksek kapasitede çekip, kademeli olarak çevirici istasyonları artırma şeklinde de ilerlenebilir, çünkü projenin en meşakkatli kısmı denizaltına kablo serilmesi." değerlendirmesinde bulundu.

TÜRKİYE İLE HAT BAĞLANTISI KKTC ELEKTRİK SİSTEMİNDE YENİLENEBİLİR ENERJİ PAYINI ARTIRIR

Fahrioğlu, Türkiye'nin kurulu gücü ve kaynak çeşitliliğine değinerek, "Türkiye şebekesi Avrupa'ya 3 hattan bağlı ve sağlıklı derecede de HES'lere sahip olması nedeniyle yenilenebilir enerji oranını artırmak için müsait. Türkiye, Avrupa Şebekeler birliğine de üye ve bu birliğin Almanya'dan sonra en büyük ikinci şebekesi. Bu bağlantı, teknik, ekonomik ve çevresel anlamda Türkiye'ye ve bağlı olduğu ülkelere (Yunanistan ve Bulgaristan) büyük kazançlar sağlıyor." diye konuştu.

Kuzey Kıbrıs'taki durumun ise farklılık içerdiğini dile getiren Fahrioğlu, şunları kaydetti:

"Toplam kurulu kullanılabilir güç 400 megavat civarında. Bunun şu anda büyük kısmı fosil yakıta dayalı. KKTC elektrik şebekesi bir ada ülkesi olması ve diğer ülkelere bağlantısı olmaması açısından çok sağlıklı bir şebeke değil. Buna bir de şebekeyi besleyen yalnızca iki ana elektrik santral merkezi olduğunu eklersek, sorunlu durumlarda şebekenin çok kolay çöküşler yaşadığını biliyoruz. Kuzey Kıbrıs'ta elektrik kesintileri bu yüzden çok yaygın. Elde olan santraller belirli durumlarda ani talep değişikliklerine cevap veremiyorlar ve bazı ufak sorunlar bile kötü sonuçlar doğuruyor."

Fahrioğlu, Türkiye ile yapılacak elektriksel bağlantının KKTC'ye sağlayacağı katkıya dikkati çekerek, "Türkiye ile bir hat bağlantısı olursa KKTC hem Türkiye'ye hem de dolaylı yoldan Avrupa'ya bağlanır. Bu durum KKTC şebekesindeki elektrik kalitesini üst düzeye taşır ve frekans sağlığı, arz güvenliği ve diğer birçok teknik açıdan sisteme yardım eder. Aynı zamanda, sisteme eklenebilecek yenilenebilir enerji miktarını da üst düzeye çıkarır." dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yeniden cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından, pazartesi günü ilk yurt dışı ziyareti kapsamında KKTC'nin başkenti Lefkoşa'ya gitmişti. Erdoğan, KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ile Cumhurbaşkanlığı Sarayı'ndaki baş başa ve heyetler arası görüşmelerin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında, gündemlerindeki tüm konuları ayrıntılarıyla ele aldıklarını belirterek, "Bunların içerisinde şüphesiz ki elektrik sorunuyla ilgili Türkiye'den kablo yoluyla Kuzey Kıbrıs'a elektrik naklinin sağlanması en önemli adımımız olacaktır. Bununla artık Kuzey Kıbrıs'ta elektrik kesintileri gibi bir sorun kalmayacaktır." açıklamasında bulunmuştu.

17 Haziran 2023 Cumartesi

Emtia piyasasında Fed'in faiz indirimlerine ilişkin beklentilerin güçlenmesi ABD'nin yaptırım kararları ve Çin'in attığı adımlarla geçen hafta sert yükselişler yaşanırken tarım grubunda üretimin artacağına yönelik öngörülerle negatif ayrışma görüldü.

Emtia piyasasında geçen hafta yükseliş eğilimi hakimdi.

ABD'de enflasyona dair endişelerin ve dolara talebin azalması emtia gruplarında genel olarak talebi olumlu etkiledi.

Analistler, ülkede Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) beklentilerin altında artmasının, enflasyonun ikinci çeyreğin başında yavaşlama eğilimine devam ettiğini gösterdiğini ve eylül ayı için faiz indirimi beklentilerini artırdığını belirterek, söz konusu durumun emtia piyasasında risk iştahını artırdığını söyledi.

ABD'nin Çin'e yönelik yaptırım kararlarına Çin'den de misilleme gelebileceğine ilişkin öngörüler de arz endişelerini tetikledi.

Emtia piyasasında, Fed'in faiz indirimlerine dair beklentilerin güçlenmesi, ABD'nin yaptırım kararları ve Çin'in ekonomisini güçlendirmek için attığı adımlarla geçen hafta sert yükselişler görülürken tarım grubu, üretimin artacağına yönelik öngörülerle negatif ayrıştı.

Geçen hafta ons bazında altın yüzde 2,3, gümüş yüzde 11,5, platin yüzde 8,6, paladyum yüzde 3,1 değer kazandı.

Gümüşün onsu, 31,59 dolarla Şubat 2013'ten bu yana en yüksek seviyeyi test etti.

ABD'nin petrol hariç ithalat fiyat endeksinin son 16 ayın en büyük artışını kaydetmesinin ardından enflasyondan korunma aracı olarak artan talepten dolayı değerli metallerde sert yükselişler görüldü.

ABD'NİN ÇİN İÇİN GÜMRÜK VERGİLERİNİ ARTIRMA KARARIYLA BAZ METALLER SERT YÜKSELDİ

Baz metallerde geçen hafta ABD'nin Çin için gümrük vergilerini artırma kararıyla sert yükselişler yaşandı.

ABD Başkanı Joe Biden yönetimi, kritik endüstrilerdeki yerli üretimi desteklemek amacıyla Çin'den ithal edilen çelik ve alüminyum, yarı iletkenler, elektrikli araçlar, bataryalar, kritik mineraller ve güneş pilleri gibi ürünlere yönelik gümrük vergilerini artırma kararı aldı.

Çin hükümetinin ülke ekonomisi için attığı destekleyici adımlar özelikle baz metallerde talebin daha fazla artabileceği öngörülerini öne çıkardı.

Halihazırda sıkıntılı durumda olan gayrimenkul sektörü için ise Çin hükümetinin yerel yönetimlerin makul fiyatlardan konut satın almasına izin vereceği bildirildi. Öte yandan, hükümet vatandaşlara uygulanan mortgage faizlerinde taban uygulamasını kaldırdığını duyurdu.

Bu gelişmelerle, tezgah üstü piyasada geçen hafta fiyatlar, libre bazında, bakırda yüzde 10,1, alüminyumda yüzde 4,1, çinkoda yüzde 3,3, kurşunda yüzde 3,2, nikelde yüzde 10,5 artış kaydetti.

BAKIRIN LİBRESİ, 5,24 DOLARLA TARİHİ ZİRVEYİ GÖRDÜ

Ekonomilerde en kötünün görüldüğü beklentisi ve artık faiz indirimlerinin başlayacağına yönelik öngörülerle özellikle bakır piyasasında yeniden toparlanma yaşandı.

Uzak Doğu'da, faiz indirimlerinin başlayabileceğine yönelik beklentilerle bölgeye verilen siparişlerde de artışlar olması bakır talebinde canlanmaya yol açtı.

Özellikle elektrikli araç kullanımının ve yenilenebilir enerjinin artması da bakır fiyatlarında sert artışlara neden oldu. Aynı zamanda uluslararası ticarette de ABD'nin Çin'e engeller koyması, yeni vergiler getirmesi, Rusya'ya uygulanan yaptırımlar da özellikle bakır fiyatlarının yönünü etkiledi.

Çin'deki devalüasyon endişeleri de bakır fiyatlarının artmasına neden olan önemli bir faktör olarak öne çıktı.

Melbourne merkezli madencilik şirketi BHP Group, Güney Amerika'daki bakır varlıkları için Londra merkezli Anglo American'a 43 milyar dolarlık teklif yapmıştı. Anglo American ise bu teklifi reddederek kendisini bir bakır devine dönüştürmek için planladığı bir yeniden yapılanmayla elmas, platin ve kömür madenciliğinden çıkmaya karar verdi.

Analistler, madencilik şirketlerinin girişimlerinin de bakıra olan talebi ortaya koyduğunu dile getirdi.

Nikel fiyatları ise dünyanın en büyük maden yataklarından bazılarını barındıran Fransa'nın, topraklarından 17 bin kilometre uzaklıktaki kolonisi Yeni Kaledonya'daki şiddet olaylarının üretimi kesintiye uğratmasıyla sert yükseldi.

Enerji grubuna bakıldığında ise Brent petrolün varil fiyatı yüzde 1,4, New York Ticaret Borsası'nda işlem gören doğal gazın İngiliz Termal Birimi (MMBtu) cinsinden fiyatı yüzde 17,1 arttı.

Petrol fiyatlarının yükselişinde, dünyanın en çok petrol tüketen ülkeleri ABD ve Çin'de talebin artacağı beklentisi etkili olmaya devam ediyor.

ABD Enerji Enformasyon İdaresinin açıkladığı resmi veriye göre, ülkedeki benzin stokları bir önceki hafta yaklaşık 200 bin varil, ticari ham petrol stokları ise yaklaşık 2 milyon 500 bin varil azaldı. Piyasa beklentisi, ham petrol stoklarının yaklaşık 400 bin varil azalacağı yönündeydi.

Dünyanın en çok petrol tüketen ülkesinde stokların beklentilerin üzerinde düşmesi ülkede talebin arttığına işaret ederek fiyatları yukarı yönlü destekliyor.

Doğal gaz fiyatları, ABD Enerji Enformasyon İdaresinin haftalık doğal gaz stoklarının beklenenden daha az arttığını bildirmesinin ardından yükseldi. Bu durum, aşırı arza ilişkin endişelerin azalmasına yardımcı oldu.

ŞEKERİN LİBRESİ 0,1795 DOLARLA EKİM 2022'DEN BU YANA EN DÜŞÜK SEVİYEYİ GÖRDÜ

Tarım grubu, geçen hafta negatif seyretti.

Chicago Ticaret Borsası'nda geçen hafta kile başına fiyatlar buğdayda yüzde 2, mısırda yüzde 3,6, pirinçte yüzde 3,1 azalırken, soya fasulyesinde yüzde 0,7 arttı.

Intercontinental Exchange'de libre bazında fiyatlar pamukta yüzde 1,8, kahvede yüzde 2, şekerde yüzde 6,2 azalış kaydetti. Kakaonun ton başına fiyatı ise yüzde 17,4 azaldı.

Şekerin libresi 0,1795 dolarla Ekim 2022'den bu yana en düşük seviyeyi gördü.

Dünya buğday ve pirinç üretim tahminlerinin artış göstermesi, fiyatlarda değer kaybına neden oldu.

Fildişi Sahili, Gana ve Endonezya'da yağışların artmasının üretime yönelik endişeleri azaltmasıyla kakao fiyatlarında sert düşüş görüldü.

Brezilya'da artan şeker üretimi fiyatların düşmesine sebep oldu.

Kahve stoklarının yeniden artış göstermesi ve üretim fazlası beklentileri, fiyatlarda değer kaybına yol açtı.

Uluslararası Kahve Organizasyonu (ICO) 2023/2024 sezonunda 1 milyon torba üretim fazlası olacağını tahmin ediyor. Avustralya'da pamuk üretiminin artacağı beklentileri de fiyatları aşağı yönlü etkiledi.

20 Mayıs 2024 Pazartesi

Trendyol Süper Lig'de dün aldığı galibiyetle taraftarını sevindiren Fenerbahçe'nin borsada işlem gören hisseleri yaklaşık yüzde 5 değer kazanarak yatırımcısının da yüzünü güldürdü.

Trendyol Süper Lig'in 37. haftasının sonuçları borsada hisse fiyatlarına da yansıdı.

Ligde Galatasaray'ın 6 puan gerisinde çıktığı karşılaşmada lig lideri Galatasaray'ı mağlup ederek puan farkını 3'e indiren Fenerbahçe hisseleri, galibiyetin ardından haftaya güçlü yükselişle başladı.

Cuma günü 105 liradan kapanış yapan Fenerbahçe Futbol AŞ'nin hisse fiyatı, açılışta yaklaşık yüzde 8 yükselirken, şu sıralarda önceki kapanışın yaklaşık yüzde 5 üzerinde 110 lirada dengelendi.

Galatasaray deplasmanından 0-1'lik galibiyetle ayrılan sarı-lacivertli ekip, böylece şampiyonluk yarışında Galatasaray'ın bu hafta şampiyonluğunu ilan etmesinin önüne geçti.

Öte yandan Galatasaray Spor AŞ hisse fiyatı, Fenerbahçe karşısında alınan mağlubiyetin ardından yüzde 2,5 değer kaybederek 8,84 liraya geriledi.

Borsa İstanbul'da işlem gören diğer spor hisselerinden Beşiktaş ise yüzde 9,9 değer kazancıyla 33,02 lira ile tavan fiyattan işlem görürken, Trabzonspor hisseleri yüzde 1 yükselişle 2,06 liradan alıcı buluyor.

Sportif başarının finansal açıdan önemli olduğunu kaydeden analistler, ligin üst sıralarında yer alan takımların Avrupa kupalarında mücadele ederek önemli gelir elde etme şansı bulunduğunu anımsattı.

20 Mayıs 2024 Pazartesi