Nadir toprak elementleri, temiz enerjiden elektrikli taşıtlara, savunma sanayinden telekomünikasyona kadar birçok sektörde kritik öneme sahip. Bu alanda dünyanın ikinci büyük rezervine sahip olan Türkiye, geçtiğimiz yıl pilot tesisini devreye aldı.

Eskişehir’deki pilot tesisin ardından Ar-Ge ve inovasyon konusunda yeni bir adım daha atıldı. Tunceli’de Munzur Üniversitesi Nadir Toprak Elementleri Uygulama ve Araştırma Merkezi bünyesinde gelişmiş bir laboratuvar altyapısı kuruldu.

HABER: ŞEREF KILIÇLI

Teknolojinin tohumu ve teknolojik metal olarak da tabir edilen nadir toprak elementleri, sanayinin dönüşüm sürecinde öne çıkıyor. Yenilenebilir enerjiden ilaç endüstrisine, savunma sistemlerinden telekomünikasyona kadar dünyayı değiştiren birçok teknolojik gelişmenin bileşenleri arasında yer alıyor. Nadir toprak elementleri, cep telefonlarından bilgisayarlara günlük hayatın vazgeçilmezi haline gelen birçok teknolojik ürün için kritik öneme sahip. Ayrıca iklim değişikliğiyle mücadele, temiz enerji ve ulaşımda elektrikli taşıtların kullanılmaya başlanılması, nadir toprak elementlerinin önemini daha da artırıyor.

STRATEJİK SANAYİ

Nadir toprak elementleri, diğer taraftan hassas güdümlü silahlar, insansız hava araçları ve uydular gibi stratejik savunma sanayi unsurlarının da önemli bir bileşeni. Beşinci nesil F-35 gibi stealth teknoloji ile üretilen uçaklarda da etkin şekilde kullanılıyor. Global tedarik zincirine bakıldığında Çin, nadir toprak elementlerinin yüzde 63’ünü çıkarıyor, cevheri işlemenin ise yüzde 85’ini kontrol ediyor. Yani dünyanın çoğu ülkesi ve endüstrisi, nadir toprak elementlerinde Çin’e bağımlı durumda. Bu alanda Çin’in tekel sayılabilecek gücü, alternatif tedarikçi ihtiyacını da önemli ölçüde artırıyor. Dünyadaki en büyük nadir element sahası 

ise 800 milyon tonluk rezervle Çin’de Bayanoba’da bulunuyor.

ESKİŞEHİR’DEKİ REZERV

Türkiye, Eskişehir-Beylikova’da keşfettiği nadir toprak elementleri rezervi için sahadaki çalışmalara 2011 yılında başladı. Burada süreç içerisinde 125 bin 193 metre sondaj yapıldı ve sahadan 59 bin 121 numune toplandı. Analizler sonucunda ise 694 milyon ton nadir toprak elementi keşfinin gerçekleştirildiği 2022 yılında açıklandı. Eskişehir’deki sahanın dünyanın ikinci en büyük nadir toprak elementleri sahası olduğu kaydediliyor. Yıllık 1200 ton cevher işleme kapasitesine sahip pilot tesis ise yine Beylikova’da 2023 yılında devreye alındı. Pilot tesisten sonraki hedef, 570 bin ton cevher işleyerek yıllık 10 bin ton nadir toprak oksiti, 72 bin florit, 70 bin ton barit ve 250 ton toryum üretecek büyük endüstriyel tesisi kurmak olarak belirlendi. Türkiye, endüstriyel tesise geçilmesiyle birlikte nadir toprak elementlerinde yüksek katma değerli uç ürün üretebilen 5 ülkeden biri olacak ve dünyada önemli bir tedarikçi konumuna gelecek.

AB PROJE DESTEĞİ

Süreç içinde atılan yeni adım, Avrupa Birliği (AB) desteğiyle Rekabetçi Sektörler Programı kapsamında hayata geçirilen ‘Türkiye’nin Nadir Toprak Elementleri Araştırma ve Yenilik Kapasitesinin Geliştirilmesi Projesi’ oldu. Projenin açılışında konuşan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, sürdürülebilir ve güvenilir bir nadir toprak elementi tedarik zinciri kuracaklarını belirterek, şunları söyledi: “Ülkemizi küresel nadir toprak elementleri tedarik zincirinde önemli bir oyuncu haline getirecek endüstriyel ölçekteki tesisin devreye alınması için de çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bu üretim altyapısı ve tamamlayıcı rol üstlenecek Ar-Ge kaynağımızla Türkiye’yi elektrikli araçlar, batarya ve yenilenebilir enerji teknolojilerinde hammaddeden son ürüne, üretim zincirinin farklı halkalarında da söz sahibi konuma taşıyacağız.” 

MUNTEAM LABORATUVARI

Türkiye’nin arz güvenliğinin tahkimi için bütüncül bir cevap sunan 14 milyon Euro tutarındaki proje kapsamında Munzur Üniversitesi Nadir Toprak Elementleri Uygulama ve Araştırma Merkezi (MUNTEAM) bünyesinde gelişmiş bir laboratuvar altyapısı kurduklarını vurgulayan Kacır, şöyle konuştu: “Son teknoloji ekipman altyapısını nitelikli insan kaynağıyla buluşturarak nadir toprak elementleri bazlı yüksek katma değerli ürünlerin Türkiye’de üretilmesi ve geliştirilmesi için yetkinlikleri genişletiyoruz. Rüzgar enerjisi sanayi, elektrikli araçlar, havacılık ve uzay teknolojileri başta olmak üzere yüksek teknolojili sektörlerde kullanılan optoelektronik malzemeler, mıknatıslar gibi nitelikli ürünleri ülkemizde üretmek üzere Ar-Ge çalışmalarını gerçekleştirme imkanına sahibiz. Proje kapsamında yürüteceğimiz çok boyutlu çalışmalarla kamu, üniversite ve sanayi işbirliğini artırarak Ar-Ge ve üretim kabiliyetlerimizin ekonomik değere dönüşmesini sağlayacağız.” 

MTA’DA PİLOT GERİ DÖNÜŞÜM TESİSİ DE KURULUYOR

Projenin temiz enerji ve mobilite çözümleri geliştirmeyle birlikte uygulama becerilerini artıracağına da dikkati çeken Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, şu bilgileri verdi: “Türkiye’nin Nadir Toprak Elementleri Araştırma ve Yenilik Kapasitesinin Geliştirilmesi Projesi kapsamında Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) bünyesinde bir pilot geri dönüşüm tesisi de kuruyoruz. Nadir toprak elementlerinin çevreci yöntemlerle geri kazanımına imkan tanıyacak bu tesis, bünyesindeki yüksek kalite test ve analiz altyapısıyla MTA’nın nadir toprak elementleri alanında ülkemizin ihtiyaçlarına cevap vermesini sağlayacak. Gelecek dönemde gerek MTA gerekse de MUNTEAM laboratuvarlarının uluslararası ölçekte çalışmalarını sürdürmeleri için akreditasyon başvuru süreçlerini de destekleyeceğiz.”

ENDÜSTRİDEKİ KULLANIM ALANI GENİŞ DURUMDA

Nadir toprak elementleri, sanayi üretiminde şu alanlarda kullanılıyor:

Katalizör: Gelişmiş su arıtımı, emisyon kontrolü, akışkan kırma katalizörü.

Seramikler: Alüminyum nitrit, kondansatör, oksijen sensörleri, ptc termistör, silikon nitrit, sentetik taşlar, termal kaplama, zirkonyum nitrit.

Elektronik: Global konumlandırma sistemi, havacılık teknolojisi, rehberlik ve kontrol sistemleri, sabit diskler, ipads, nötron radyografisi, gece görüş ekipmanı, akıllı telefonlar.

Enerji: Yüksek sıcaklık süper iletkenleri, hidrojen depolama alaşımı, nükleer enerji, katı oksit yakıt hücreleri, rüzgar türbinleri.

Cam: Boyama, ağartma-soldurma, ekran, cilalama.

Manyetizma: Manyetik optik diskler, manyetostriktif güç çevirici, daimi mıktanıslar.

İlaç: MR için kontrast madde, tıbbi cihazlar, ilaçlar, X-ray CT için sintilatör.

Metalürji: Demir çelik için katkı, hibrid araç, süper alaşım.

Optik: Elektro lüminesan, florasan lamba, ışık yayan diyotlar LED, metal halide, lamba, optik lif, optik lens, katı lazer yağ, X ışını yoğunlaştırıcı ekranlar.

22 Temmuz 2024 Pazartesi

18 Ekim 2024 Tarihli ve 32696 Sayılı Resmî Gazete

YASAMA BÖLÜMÜ

KANUN

7528 Öğretmenlik Mesleği Kanunu

YÜRÜTME VE İDARE BÖLÜMÜ

CUMHURBAŞKANI KARARLARI

–– Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve Bağlı Ortaklıklarının 2025 Yılına Ait Genel Yatırım ve Finansman Programının Tespit Edilmesi Hakkında Karar (Karar Sayısı: 9043)

–– Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Yurtdışı Teşkilatını Oluşturan Birimlerin Nitelik, Kurulduğu Şehir ve Ülke, Görev Alanı, Akredite Edildiği Ülkeler ve Bağlı Bulunduğu Misyonlar Hakkındaki 13/4/1999 Tarihli ve 99/12770 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararında Değişiklik Yapılmasına İlişkin Karar (Karar Sayısı: 9044)

YÖNETMELİKLER

–– Savunma Sanayii Uzmanlığı Yönetmeliği

–– Kaçakçılık İstihbarat Koordinasyon Kurulunun Toplanma, Çalışma Esas ve Usulleri Hakkında Yönetmeliğin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Yönetmelik

–– Doğuş Üniversitesi Önlisans ve Lisans Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

–– Kocaeli Üniversitesi Ölçme ve Değerlendirme Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetmeliğinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Yönetmelik

–– Siirt Üniversitesi Veteriner Fakültesi Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

TEBLİĞ

–– Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 459)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No: 572)

İLÂN BÖLÜMÜ

a - Yargı İlânları

b - Artırma, Eksiltme ve İhale İlânları

c - Çeşitli İlânlar

– T.C. Merkez Bankasınca Belirlenen Döviz Kurları ve Devlet İç Borçlanma Senetlerinin Günlük Değerleri

18 Ekim 2024 Cuma

18 Ekim 2024 günü Türkiye ve dünyadaki ekonomi, finans, diplomasi, kültür ve sanat programını takip edin…

- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Grand Tarabya Otel'de MESS kuruluş yıl dönümü programına katılacak, Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Ofisi'nde Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov, Ermenistan Dışişleri Bakanı Ararat Mirzoyan, İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'u kabul edecek. (İstanbul/14.00/16.00)

1- TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, Türk-Macar Kültür Yılı kapsamında TBMM Parlamenterler Spor Kulübü ile Macaristan Ulusal Meclisi Futbol Takımı arasında oynanacak dostluk maçını izleyecek. (Ankara/10.00)

2- CHP Genel Başkanı Özgür Özel, partisinin Alanya ilçe başkanlığını, Alanya Belediye Başkanlığını, Gazipaşa İlçe Başkanlığını ve Belediye Başkanlığını ziyaret edecek, 14. Gazipaşa Çekirdeksiz Nar ve Tropikal Meyve Festivali'ne katılacak. (Antalya/10.30-11.30-14.00-14.30-15.00)

YASAMA YÜRÜTME SİYASET

1- Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Seydikemer Adalet Binası ile Ceza İnfaz Kurumu Adalet Camisi açılışına ve Yatağan Adalet Binası Temel Atma Töreni'ne iştirak edecek. (Muğla/10.30-12.30-16.00)

2- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası 51. Olağan Genel Kurul Toplantısı'na katılacak. (İstanbul/14.00)

3- Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, Valiliği ziyaret edecek, İl Eğitim Değerlendirme Toplantısı'na katılacak, AK Parti İl Başkanlığına ziyarette bulunacak, 7.Uluslararası Siirt Kısa Film Festivali "Özgür Gazze" Final Programı'na iştirak edecek. (Siirt/15.00-15.30-18.00-19.00)

EKONOMİ FİNANS

1- Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Bezmialem Vakıf Üniversitesi Akademik Yılı Açılış Töreni'ne katılacak. (İstanbul/09.30)

2- Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türk Devletleri Teşkilatı Ticaret ve Ekonomiden Sorumlu Bakanlar 13. Toplantısı'na iştirak edecek. (Bişkek)

3- Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Pasifik Euresia Demiryolu İşletmeciliği İstanbul-Budapeşte İlk Yük Treni'ni Uğurlama Töreni'ne katılacak. (İstanbul/10.00)

4- Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, ağustos ayına ilişkin uluslararası yatırım pozisyonu verilerini açıklayacak. (Ankara/10.00)

DÜNYA DİPLOMASİ

1- 3+3 Güney Kafkasya Bölgesel İşbirliği Platformunun üçüncü toplantısı gerçekleştirilecek. (İstanbul)

2- NATO Savunma Bakanları Toplantısı'nın ikinci gün oturumları yapılacak. (Brüksel)

3- İsrail'in Gazze Şeridi ve Lübnan'a saldırılarına ilişkin gelişmeler izleniyor. (Gazze/Kudüs/Beyrut)

GÜNCEL

1- Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş, "100. Yılında Türkiye'de İlahiyat Fakülteleri Uluslararası Sempozyumu"na ve "Yükseköğretim Kurulu ile Diyanet İşleri Başkanlığı Uluslararası İlahiyat Programı İş Birliği Protokolü" programına katılacak, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Camisi'nde cuma namazını kıldıracak, hutbe irat edecek. (İstanbul/09.30/10.30/12.56)

KÜLTÜR SANAT 

1- Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Özbekistan Cumhuriyeti Kültür Bakanı Ozodbek Nazarbekov ile Atatürk Kültür Merkezi'nde "Kültür Alanında Niyet Protokolü ve Eylem Planı" imza törenine katılacak, iki bakan ortak basın toplantısı düzenleyecek. (İstanbul/13.30)

2- 12. Boğaziçi Film Festivali'nin açılışı, Atlas 1948 Sineması'nda yapılacak. (İstanbul/ 20.00)

SPOR

1- Trendyol 1. Lig'in 9. haftası, Yeni Malatyaspor-MKE Ankaragücü maçıyla başlayacak. (Ankara/20.00)

2- THY Avrupa Ligi'nin 4. haftasında Anadolu Efes, Yunanistan'ın Olympiakos takımını ağırlayacak. (İstanbul/20.30)

3- Türkiye Voleybol Federasyonu 6. Olağan Genel Kurulu yapılacak. (Ankara/10.00)

18 Ekim 2024 Cuma