Taliban yönetiminin Afganistan’daki ekonomik krizle baş etmek için yabancı şirketleri maden yataklarına yatırıma çağırması, özellikle Çin ve Rus firmaları bu ülkede yatırım için iştahlandırdı. İki ülke şirketleri, ülkedeki madenleri işletmeye en hevesli yatırımcılar olarak öne çıkıyor.

NECMİ UYSAL

Afganistan'da bakır, altın, uranyum, boksit, demir cevheri, krom, kurşun, çinko gibi metaller, kömür, sabuntaşı, pamuktaşı, alçıtaşı, sülfür ve mermer gibi maden yatakları bulunuyor. Ayrıca, Afganistan lityum ve diğer nadir metaller açısından dünyanın en zengin rezervlerine sahip ancak ülkede uzun yıllar süren çatışmalı ortam ülkedeki birçok ekonomik alanı olumsuz etkilediği gibi maden alanında da gelişmenin önüne geçti.

Taliban yönetimi ise ülkedeki ekonomik krizle baş etme hedefiyle yabancı şirketleri bu alanlarda yatırım yapmaya çağırırken, Çin ve Rus firmaları ülkedeki madenleri işletmeye en hevesli yatırımcılar olarak öne çıkıyor.

Afganistan'ın Gazni vilayeti Maden ve Petrol Dairesi Müdürü Mevlevi Hazret Yusuf, özellikle iki Çinli şirketin vilayetteki lityum ve altın madenlerinin işletmesine talip olduğunu söyledi.

Öte yandan Çinli bir şirket de Afganistan’ın yönetimini elinde bulunduran Taliban’a ülkedeki lityum rezervlerine erişim karşılığında 10 milyar dolar ve ülkenin kuzey ve güneyini birbirine bağlayacak altyapı yatırımı yapmayı teklif etti.

1000 TON KAYAYI ÇIKARMAYA ÇALIŞIRKEN YAKALANDI

Konu ile ilgili olarak görüşmeler 13 Nisan’da yapıldı. Görüşmenin, iki Çinli firmanın ülkeden lityum içeren 1000 ton kayayı ülke dışına çıkarmaya çalışırken yakalanması sonrası gerçekleşmesi dikkat çekici.

Anlaşmanın imzalanması durumunda Çin, kritik öneme sahip hammaddelerin temininde önemli avantaja sahip olmanın yan ısıra Afganistan üzerinde de önemli etkiye sahip olacak.

Afganistan dünyanın en büyük lityum rezervlerine sahip Bolivya’nın potansiyel rakibi konumunda. Anlaşmanın sağlanması halinde direkt olarak 120 bin dolaylı olarak da 1 milyon istihdam yaratması bekleniyor. 

Çin, ABD’nin Afganistan’dan çekilmesi sonrası Taliban’ın hükümet kurmasını destekleyen ilk ülkelerden biri idi. Hâlihazırda beş Çin şirketi Afganistan’da temsilcilik açmış durumda.

25 Nisan 2023 Salı

Çin’in, Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) yatırımı 2023’te yüzde 16 artarak 1.3 milyar dolara ulaştı. Bu rakam, Asya ülkelerinin Arap ülkelerinde yaptığı yatırımın yüzde 60’ına karşılık geliyor.

NECMİ UYSAL

Çin ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasında artan ekonomik ilişkilere paralel olarak Çin’in BAE’deki yatırımları 2023 yılında yüzde 16 artış ile 1.3 milyar dolara yükseldi. 

TOPLAM YATIRIMIN YÜZDE 60’I

Bu rakam tüm Asya ülkelerinin Arap ülkelerinde yaptıkları toplam yatırımın yüzde 60’ına karşılık geliyor.

BAE’NİN ÇİN’DEKİ YATIRIMLARI YÜZDE 120 ARTTI

Diğer taraftan Birleşik Arap Emirlikleri’nin Çin’deki yatırımları ise geçtiğimiz yıl yüzde 120 artış gösterirken, Arap ülkelerinin Çin’de yaptıkları yatırımların yüzde 90’ına karşılı geliyor. 

PETROLE BAĞIMLILIKTAN KURTULMA ÇABASI

Birleşik Arap Emirlikleri de Suudi Arabistan’ın yaptığı gibi ekonomisini petrole bağımlılıktan kurtarıp çeşitlendirmeye çalışıyor. 

Bu kapsamda Çin ile BAE arasındaki karşılıklı ekonomik ilişkiler artış gösterme eğiliminde. 

EN BÜYÜK İHRACAT PAZARI

Nitekim BAE, Çin’in Arap ülkeleri arasındaki en büyük ikinci ticaret ortağı olurken, aynı zamanda en büyük ihracat pazarı konumunda. 

Diğer taraftan BAE, 2023 yılında doğrudan yabancı yatırım pazarında aktif proje bakımından 1.277 proje ve 23 milyar dolarlık yatırım ile dünyada üçüncü sırada bulunuyor.

Geçtiğimiz yıl körfez yatırım fonu ise Çin’de 2.3 milyar dolarlık yatırım gerçekleştirdi.

17 Mayıs 2024 Cuma

Merkezi Fransa'nın Strazburg kentinde bulunan Avrupa Konseyi, yapay zekayla ilgili ilk uluslararası sözleşmeyi kabul etti.

Kuruluşunun 75. yılını kutlayan Avrupa Konseyine 46 üye devletin dışişleri bakanları, yıllık toplantıları kapsamında Strazburg'da bir araya geldi.

Avrupa Konseyinden yapılan açıklamaya göre, üye ülkelerin dışişleri bakanları, Konsey'in çevre, göç, insan kaçakçılığı ve gazetecilerin korunması dahil farklı alanlarda gelecekte izleyeceği yolu belirledi.

Bakanlar, yapay zekaya ilişkin ilk uluslararası sözleşmeyi kabul etti. Sözleşmenin imza faslı eylülde Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta başlayacak.

Hukuki bağlayıcılığı olan sözleşme, yapay zekaya başvurulurken uluslararası insan hakları, demokrasi ve hukuk devletine yönelik hukuki düzenlemelere uyulduğunu garanti altına almayı amaçlıyor.

Sözleşmeye üye devletlerin, yapay zeka sistemlerinin kullanımı sırasında insan hakları düzenlemeleriyle aykırı riskleri belirlemeye, ölçmeye ve önlemeye yönelik önlemler alması gerekecek.

Üye devletlerden ayrıca, yapay zeka sistemlerinin eşitlik ilkesine, ayrımcılık yasağına uymasını ve özel hayatı korumasını sağlaması isteniyor.

Bu arada, Ukrayna'nın desteklerini ifade eden bakanlar, toplantıda bu ülke için "Hasar Kaydı" mekanizmasının önemini de kaydetti.

Söz konusu mekanizma kapsamında Rusya-Ukrayna Savaşı bağlamında Ukrayna topraklarında oluşan hasarların tazminat taleplerine ilişkin kanıt ve bilgiler toplanıyor.

Bakanlar, Ukraynalı çocukların korunması ve "kaçırılan Ukraynalı" çocukların geri getirilmesi için atılan adımları memnuniyetle karşıladıklarını belirtti.

Toplantıda, 2025'te gençlik bakanlarını bir araya getiren bir konferans düzenlenmesi kararlaştırıldı.

BAKANLAR KOMİTESİ BAŞKANLIĞINI LİTVANYA DEVRALDI

Toplantı kapsamında Liechtenstein, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Başkanlığı görevini Litvanya'ya devretti.

Litvanya Başbakanı İngrida Simonyte, ülkesinin Bakanlar Komitesi Başkanlığı dönemindeki öncelikleri hakkında bilgi verdi.

Buna göre, Litvanya'nın öncelikli görevleri arasında Rusya-Ukrayna Savaşı bağlamında Ukrayna'yı desteklemek, Reykjavik Zirvesi'nde alınan kararları uygulamak, otoriterliğe karşı Konsey'in değerlerini korumak, demokrasiyi, insan haklarını ve üye devletlerde hukuk devletini savunmak yer alacak.

17 Mayıs 2024 Cuma