Orman yangınlarıyla mücadelede yapay zeka desteğiyle 400’den fazla değişken kullanılarak oluşturulan dinamik yangın riski haritalarıyla, orman yangınları önceden tahmin edilerek bu bölgelerde gerekli önlemlerin alınması sağlanıyor.

Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı Orman Genel Müdürlüğünden (OGM) edindiği bilgiye göre, her yıl orman alanlarının yok olmasına yol açan yangınlarla mücadelede etkin ve verimli bir risk yönetimi stratejisi büyük önem taşıyor.

Özellikle 2021’deki büyük orman yangınlarının ardından yangınlarla mücadele için yapılan çalışmalar daha da ileri taşınarak, çözüm için kalıcı adımlar atılması için harekete geçildi.

Bu kapsamda, OGM ve özel sektör işbirliğiyle orman yangınlarının önceden tahmin edilebilmesini ve yangın bölgelerinde gerekli önlemlerin alınabilmesini sağlamayı hedefleyen dinamik “Yangın Risk Yönetimi Projesi” hayata geçirildi.

OGM’nin 2022 yılının ağustos ayında kullanmaya başladığı proje kapsamında, ilk etapta orman yangınlarının anatomisini anlamak ve veri temininin sağlanması üzerine çalışıldı.

Orman yangınlarını etkileyen ana faktörlerin belirlenmesi amacıyla literatür taramaları, küresel değerlendirmeler, akademisyenler ve ilgili makamlarla görüşmeler yapıldı.

Yangın riski tahmini için literatürdeki yapay zeka modelleri değerlendirildi ve model çalışmalarına başlandı. Geçmiş yangın verileri, yangını etkileyen dinamik ve statik faktörler gözetilerek farklı yapay zeka modelleri denendi.

VERİLERE GÖRE GÜNCELLENEREK DAHA DOĞRU TAHMİNLER SUNULUYOR

Projeyle, meteorolojik veriler, bitki örtüsü, topoğrafya, nüfus yoğunluğu, kara yolları, enerji nakil hatları ve geçmiş yangın verileri gibi 14 farklı veri setinden 400'den fazla değişken kullanılarak "yangın riski haritaları" oluşturuldu.

Geçmişteki yangınlar incelenirken lokasyon, tarih, alanın büyüklüğü, süre, kullanılan kaynaklar gibi veriler değerlendirildi. Meteorolojik verilerde, sıcaklık, nem, rüzgarın yönü ve hızı gibi faktörlere bakılırken, bölgenin bitki örtüsünde ağaçların türü, yaşı ve birbirine yakınlığı saptandı.

Proje kapsamında üç günlük yangın riski tahmini yapılarak, ilgili bölgelerde gerekli önlemlerin alınması için bilgi sağlanıyor. Yangın oluşmadan önce belirlenen bölgelerde önlem alınması mümkün hale gelirken, uygulamayla geçmiş yangınlar yüzde 80 doğrulukla tahmin edildi.

Yangın riski haritalama modelinin, değişen meteorolojik verilere göre günde iki kez güncellenmesiyle daha doğru ve güvenilir tahminler sunulmasına imkan sağlanıyor. Projenin ikinci aşamasında ise OGM kaynaklarının en uygun şekilde yangın bölgesine transferi için zaman ve yangın risk değerlerinin ön planda olduğu bir modele geçiliyor. Bu çerçevede yapılan etkili planlama sayesinde, yangın söndürme kaynaklarının en verimli şekilde kullanılması hedefleniyor. Yangın anında en hızlı şekilde, yeterli yangın söndürme kaynaklarının nereden yönlendirileceği, sistem tarafından OGM yetkililerine öneriliyor.

Türkiye'nin orman varlığının korunması için kritik rol oynayan projelerin sürekli geliştirilmesi ve güncellenmesiyle orman yangınlarına karşı etkin bir mücadele stratejisi oluşturulması için çalışmalar devam ediyor.

17 Haziran 2024 Pazartesi

Dijitalleşmenin ve teknoloji kullanımının yaygınlaşması, bilgi ve iletişim sektöründeki ücretli çalışan sayısının yıllık bazda 51 aydır artış göstermesini sağladı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yaptığı derlemeye göre, sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında ücretli çalışan sayısı ağustosta 15 milyon 883 bin 831 kişi olarak hesaplandı.

Ücretli çalışanlar sektör bazlı incelendiğinde, bilgi ve iletişim alanında çalışanların sayısındaki artış dikkati çekti.

Son yıllarda yazılım teknolojilerindeki gelişmeler, yapay zeka ve siber güvenlik gibi kavramların öne çıkması, sektördeki istihdam sayısında da artışa neden oldu.

Söz konusu verilerin toplanmaya başlandığı 2009 yılında bilgi ve iletişim kategorisinde ücretli çalışan sayısı 135 bin 760 iken, ağustos ayında 292 bin 712'ye ulaşarak rekor kırdı.

Böylece, bilgi ve iletişim alanındaki ücretli çalışan sayısında yıllık bazda 51 aydır artış meydana geldi. Söz konusu sektörde yıllık bazda çalışan sayısı, son olarak Kovid-19 salgınının yaşandığı Mayıs 2020'de gerilemişti.

Çalışan sayısında o dönem yaşanan 0,7'lik düşüşün ardından hızlı bir artış trendi başlarken, 2021'de bazı aylarda yıllık bazda yüzde 20'ye yaklaşan yükselişler kaydedildi.

Geçen ay ise bilgi ve iletişim kategorisinde ücretli çalışan sayısındaki artış yıllık bazda yüzde 2,2 oldu.

"UZMANLAŞMIŞ ÇALIŞANLARA TALEP ARTIYOR"

Türk İstatistik Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Turhan Menteş, bilgi ve iletişim sektöründe çalışan sayısındaki artışın, dijitalleşmenin hızla benimsenmesi ve teknolojinin hemen hemen her sektördeki iş süreçlerine entegrasyonuyla yakından ilişkili olduğunu söyledi.

Son yıllarda dijital teknolojilere duyulan ihtiyacın hızlandığını ve özellikle Kovid-19 salgını sonrasında hızla arttığını bildiren Menteş, sektördeki ihtiyaçlara dair şu değerlendirmelerde bulundu: "Yapay zeka, bulut bilişim ve büyük veri analitiği gibi ileri teknolojilerin hızla gelişmesi, bu alanlarda uzmanlaşmış iş gücüne olan talebi artırıyor. Bu teknolojiler, birçok endüstrinin operasyonlarını optimize etmek için kritik hale geldi. Teknoloji odaklı girişimcilik ekosistemi son yıllarda hızla büyüyor. Özellikle Türkiye gibi genç nüfusa sahip ülkelerde teknoloji start-up'ları hem istihdam hem de yenilikçilik anlamında önem taşıyor. Çevrim içi alışverişin ve dijital pazarlamanın hızla büyümesi, yazılım geliştirme, veri analitiği, dijital içerik üretimi ve e-ticaret platformlarının yönetimi gibi alanlarda uzmanlaşmış çalışanlara olan talebi artırmıştır."

Menteş, dijitalleşmeyle birlikte siber güvenlik tehditlerinin de arttığına dikkati çekerek, bu nedenle hem kamu hem de özel sektörde verilerin korunması ve dijital altyapıların güvenliği için daha fazla siber güvenlik uzmanına ihtiyaç duyulduğunu aktardı. Menteş, yazılım geliştirme ve mühendislik, veri bilimi ve analitiği ile siber güvenlik alanlarının, sektörde en çok istihdam sağlanan ve hala açık bulunan alanlar olduğunu kaydetti.

18 Ekim 2024 Cuma

Google, Microsoft ve Amazon gibi teknoloji şirketleri, yapay zeka kaynaklı elektrik tüketimlerinin artması sonucu yeni enerji yatırımlarına yöneliyor.

Üretken yapay zeka modellerinde yaşanan hızlı ilerleme ile enerji tüketiminde de artış yaşanıyor.

ABD'li yatırım bankası Goldman Sachs tarafından yayımlanan rapora göre, veri merkezlerinin enerji tüketimi uzun yıllar durağan devam ederken, üretken yapay zeka araçlarındaki hızlı artışla beraber veri merkezlerinin enerji talebinin 2030 yılına kadar yüzde 160 artması bekleniyor.

Rapora göre, dünya çapındaki veri merkezleri, şu anda toplam enerjinin yaklaşık yüzde 2'sini tüketiyor ancak bu oranın 2030'a kadar yüzde 3-4'e yükseleceği tahmin ediliyor.

Son 10 yılda ABD'deki enerji talebinde neredeyse hiç büyüme gerçekleşmezken, 2022-2030 dönemi baz alındığında, veri merkezleri ve diğer ihtiyaçlarla beraber bu talebin yaklaşın yüzde 2,4 artması bekleniyor.

Enerji tüketiminde yapay zeka araçları sebebiyle yaşanması beklenen büyük artış nedeniyle aralarında Google, Microsoft ve Amazon gibi şirketlerin de bulunduğu teknoloji devleri de enerji yatırımlarını hızlandırdı.

Bu kapsamda, teknoloji devi Google, yapay zeka veri merkezlerinin enerji ihtiyacını karşılamak için küçük nükleer reaktörler kullanacağını açıkladı. Şirket, bunun için Kairos Power isimli bir firmayla anlaşma imzaladı.

Konu ile ilgili açıklama yapan Google'ın enerji ve iklimden sorumlu yöneticisi Michael Terrell, yapay zeka teknolojilerini devamlılığı için yeni elektrik kaynaklarına ihtiyaç duyduklarını belirtti. Anlaşmaya göre, ilk reaktörün 2030'a kadar, diğerlerinin ise 2035'e kadar kullanıma girmesi öngörülüyor.

ChatGPT'nin sahibi OpenAI şirketinde ortaklığı bulunan Microsoft da enerji yatırımlarına devam ediyor. Şirket, eylül ayında Three Mile Island enerji santralinde operasyonları tekrar başlatmak için bir anlaşma imzaladı.

Amazon ise martta Pennsylvania eyaletinde nükleer enerji ile desteklenen bir veri merkezi satın alacağını duyurdu.

BİR YAPAY ZEKA SORGUSU 10 GOOGLE ARAMASI KADAR ENERJİ HARCIYOR

Uluslararası Enerji Ajansı verilerine göre de yapay zeka uygulamaları ile yapılan sorgulamalar çok fazla enerji tüketiyor. Buna göre, bir ChatGPT sorgulaması 2,9 vatsaat elektrik tüketirken, bir Google araması ise 0,3 vatsaat saat elektrik tüketimine neden oluyor.

Bu da yapay zeka sorgularının Google aramalarından yaklaşık 10 kat daha fazla enerji tükettiği anlamına geliyor.

YAPAY ZEKA İLE BİR GÖRÜNTÜ ÜRETMEK BİR TELEFONU ŞARJ ETMEK KADAR ENERJİ HARCIYOR

Görüntü üreten yapay zekaların tükettiği enerji miktarı da yine tartışmalara sebep oluyor. Son dönemde popüler hale gelen görüntü merkezli yapay zekalar, ürettikleri her görüntüde önemli oranda enerji tüketiyor.

Teknoloji sitesi The Verge'de yer alan bilgilere göre, ortalama bir akıllı telefon şarj olmak için 0,012 kilovatsaat enerji tüketiyor.

Üretken yapay zekayı kullanarak sadece bir adet görüntü elde etmek bir telefonun şarj olması kadar enerji harcıyor.

17 Ekim 2024 Perşembe