Çarşamba, 18 Eylül, 2024
Düzenleme çerçevesinde şirketlerin, piyasadaki etkin rekabetin önemli ölçüde azaltılması sonucunu doğuracak şekilde birleşmeleri yasaklandı. Devralma konusunda da etkin rekabetin önemli ölçüde azaltılması sonucunu doğuracak işlemler hukuka aykırı sayılacak.
HABER: ŞEREF KILIÇLI
Avrupa Birliği (AB) mevzuatına uyum çerçevesinde Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’da önemli yapısal değişiklikler yapıldı. TBMM’de kabul edilen değişikliğe göre kanunun, ‘birleşme veya devralma’ bölümünde yer alan ‘hakim durum testi’ kaldırıldı. Yerine AB hukukunda uygulanan ‘etkin rekabetin önemli ölçüde azaltılması testi’ getirildi. Buna göre, bir ya da birden fazla teşebbüsün, başta hakim durum yaratılması ya da mevcut bir hakim durumun güçlendirilmesi olmak üzere, ülkenin bütünü veya bir kısmında herhangi bir mal veya hizmet piyasasındaki etkin rekabetin önemli ölçüde azaltılması sonucunu doğuracak şekilde birleşmeleri yasak olacak. Yine devralma konusunda da etkin rekabetin önemli ölçüde azaltılması sonucunu doğuracak işlemler hukuka aykırı ve yasak olacak. Miras yoluyla iktisap durumu ise hariç tutulacak.
DAVRANIŞSAL TEDBİRLER
Rekabet Kurulu, ihbar, şikayet ya da Ticaret Bakanlığı’nın talebi üzerine veya resen, kanunun ‘rekabeti sınırlayıcı anlaşma, uyumlu eylem ve kararlar’, ‘hakim durumun kötüye kullanılması’, ‘birleşme veya devralma’ maddelerinin ihlal edildiğini tespit ederse davranışsal veya yapısal tedbirler uygulayacak. Davranışsal tedbirler, ilgili teşebbüs veya teşebbüs birlikleri tarafından rekabetin tesisi için yerine getirilmesi ya da kaçınılması gereken davranışlar olarak vurgulanıyor.
YAPISAL TEDBİRLER DE VAR
Yapısal tedbirler ise teşebbüslerin belirli faaliyetlerini veya ortaklık paylarını ya da mal varlıklarını devretmeleri şeklinde ifade ediliyor. Düzenlemeye göre, davranışsal ve yapısal tedbirler, ihlalle orantılı ve ihlalin etkili biçimde sona erdirilmesi için gerekli olacak. Yapısal tedbirlere ancak daha önce getirilen davranışsal tedbirlerin sonuç vermediği hallerde başvurulacak. Davranışsal tedbirlerin sonuç vermediğinin nihai kararlarla tespit edilmesi halinde ilgili teşebbüs veya teşebbüs birliklerine yapısal tedbire uyması için en az 6 ay süre verilecek.
TAAHHÜT VE UZLAŞMA
Düzenlemeyle, Türk Rekabet Hukuku mevzuatına, AB mevzuatında yer alan taahhüt ve uzlaşma müesseseleri getirildi. Yürütülmekte olan bir ön araştırma ya da soruşturma sürecinde ortaya çıkan rekabet sorunlarının giderilmesine yönelik olarak ilgili teşebbüs ya da teşebbüs birliklerince taahhüt sunulabilecek. Kurul, söz konusu taahhütler yoluyla rekabet sorunlarının giderilebileceğine kanaat getirirse bu taahhütleri ilgili teşebbüs ya da teşebbüs birlikleri açısından bağlayıcı hale getirerek soruşturma açılmamasına veya açılmış soruşturmaya son verilmesine karar verebilecek. Rakipler arasında fiyat tespiti, bölge veya müşteri paylaşımı ya da arz miktarının kısıtlanması gibi açık ve ağır ihlallerle ilgili olarak taahhüt kabul edilmeyecek.
UZLAŞMADA CEZAYA YÜZDE 25 İNDİRİM
Yeni düzenlemede uzlaşma usulünün nasıl uygulanacağı da belirlendi. Rekabet Kurulu, soruşturmaya başlanmasından sonra ilgililerin talebi üzerine veya resen, uzlaşma usulünü başlatabilecek. Kurul, hakkında soruşturma başlatılan ve ihlalin varlığı ile kapsamını kabul eden teşebbüs veya teşebbüs birlikleri ile soruşturma raporunun tebliğine kadar uzlaşabilecek. Rekabet Kurulu, bu çerçevede, hakkında soruşturma açılan taraflara, ihlalin varlığını ve kapsamını kabul ettikleri bir uzlaşma metni sunmaları için kesin bir süre verecek. Verilen süre geçirildikten sonra yapılan bildirimler dikkate alınmayacak. İhlal tespitinin ve idari para cezasının yer aldığı bir nihai kararla soruşturma sonlandırılacak. Uzlaşma usulü sonucunda idari para cezasında yüzde 25’e kadar indirim uygulanabilecek. Sürecin uzlaşma ile neticelenmesi halinde idari para cezası ve uzlaşma metninde yer alan hususlar uzlaşmanın taraflarınca dava konusu yapılamayacak.
TEKRAR SORUŞTURMA AÇMA YETKİSİ
Değişiklik kanununda, tekrar soruşturma açılabilmesi hükümleri de yer aldı. Rekabet Kurulu, bir karar verdikten sonra kararın alınmasına temel teşkil eden herhangi bir unsurda esaslı değişiklik olması, ilgili teşebbüs veya teşebbüs birliklerinin verdikleri taahhütlere aykırı davranmaları, kararın taraflarca sunulan eksik, yanlış veya yanıltıcı bilgiye dayanılarak verilmiş olması halinde tekrar soruşturma açabilecek.
‘DE MİNİMİS’ UYGULAMASI YETKİSİ
Yeni düzenlemede, ‘soruşturma konusu yapmayabilme’ (de minimis) yetkisi de belirlendi. Rekabet Kurulu, pazar payı ve ciro gibi ölçütleri esas alarak rakipler arasında fiyat tespiti, bölge veya müşteri paylaşımı ve arz miktarının kısıtlanması gibi açık, ağır ihlaller hariç olmak üzere piyasada rekabeti kayda değer ölçüde kısıtlamayan anlaşma, uyumlu eylem ve teşebbüs birliği karar ve eylemlerini soruşturma konusu yapmayabilecek. Bu yetkiyle ise kurum kaynaklarının öncelikli olarak daha önemli ihlallere yönlendirilmesi amaçlanıyor.
YERİNDE İNCELEMENİN KAPSAMI GENİŞLEDİ
Düzenlemeyle, Rekabet Kurulu’nun ‘yerinde inceleme’ yetkisinin kapsamı da belirgin hale getirildi. Yerinde incelemeler için; “Defterlerini, fiziki ve elektronik ortam ile bilişim sistemlerinde tutulan her türlü verilerini ve belgelerini inceleyebilir, bunların kopyalarını ve fiziki örneklerini alabilir” düzenlemesi getirildi. Yerinde inceleme yetkisinin geniş kapsamlı olmasında, kartellerin ortaya çıkarılmasında hayatı öneme sahip olması gerekçesi savunuluyor. Yazılı savunma konusunda da hükümlere yer verildi. Kanunu ihlal ettiği belirlenenlere, yazılı savunmalarını 30 gün içinde Kurul’a göndermeleri tebliğ edilecek. Tarafların gönderecekleri savunmalarına karşı soruşturmayı yürütmekle görevlendirilenler, 15 gün içinde ek yazılı görüş bildirecek ve bu da tüm Kurul üyeleri ile ilgili taraflara bildirilecek. Taraflar 30 gün içinde bu görüşe cevap verebilecek. Haklı gerekçeler sunulması halinde bu süreler bir kereye mahsus olmak üzere ve en çok bir katına kadar uzatılabilecek.
REKABET KURUMU’NDAKİ SORUMLULUKLA İLGİLİ DÜZENLEMELER
Rekabet Kurumu’nun para, evrak ve her çeşit malları devlet malı hükmünde olacak. Düzenlemeye göre, kurul Başkan ve üyeleri ile kurum personeli, görevleri nedeniyle işledikleri ve kendilerine karşı işlenen suçlar bakımından kamu görevlisi sayılacak. Kurul başkan ve üyeleri ile kurum personelinin cezai ve hukuki sorumluluğuna ilişkin olarak Bankacılık Kanunu'nun cezaları düzenleyen maddesi kıyasen uygulanacak.
22 Haziran 2020 Pazartesi
Altın fiyatları, para piyasaları için 2024 yılının en kritik haftasına rekor kırarak girdi. Fed toplantısı öncesi ons altın 2600 dolar psikolojik bandına yakınsarken buradan esen rüzgarla altın gram fiyatı da 2800 TL'nin üzerinde fiyatlanarak rekor tazeledi.
Altın gram fiyatı faiz kararlarının konuşulacağı haftaya hareketli girdi. Fed, 4 yılı aşkın süredir ilk kez faiz indirimi yapmaya hazırlanıyor. Bu durum para piyasalarında likiditenin artacağı beklentisini artırdı. Ekonomistler Fed'in güvercin tona hızlı bir giriş yapması durumunda altın fiyatları başta olmak üzere emtia piyasalarında yukarı yönlü bir hareketlenme bekliyor. Analistler beklenenden daha şahin bir Fed olması durumunda ise varlık fiyatlarında bir süre daha baskılanma hissedilebileceğini dillendiriyor.
GRAM ALTIN YIL BAŞINDAN BU YANA YÜZDE 44'ÜN ÜZERİNDE GETİRİ SAĞLADI
Enflasyondan korunma aracı olarak öne çıkan altın fiyatları 2024 yılında yukarı yönlü hareketler sergiledi. Özellikle Orta Doğu'da yaşanan gerginlikler ve Fed'in para politikasına göre hareket eden ons altın yatırımcısına yaklaşık yüzde 25 getiri sağlarken, buradan esen rüzgarla gram altın ise yatırımcısına yüzde 44'ün üzerinde kazanç getirdi.
ALTIN FİYATLARI 2024'ÜN EN KRİTİK HAFTASINA REKORLA GİRDİ
Ons altın para piyasalarında en kritik haftaya rekorla girmesinin ardından 'Bekle gör' moduna geçti. Ons tarafındaki haber akışıyla yön bulan gram altın fiyatları ise hafta başında 2800 TL'nin üzerine tırmanarak Fed faiz kararı öncesinde rekor tazeledi ve ABD Merkez Bankası'nın kararını beklemeye geçti.
Ons altın Fed faiz kararı öncesinde 2600 psikolojik bandının hemen altında fiyatlanırken, gram altın TL fiyatı ise 2800 TL'nin biraz üzerinde konumlandı.
ALTIN FİYATLARI DÜŞECEK Mİ YÜKSELECEK Mİ? FED FAİZ KARARI NASIL ETKİ EDER?
Ekonomistler Fed'den bu akşam 25 veya 50 baz puanlık bir faiz indirimi bekliyor. Piyasalarda güçlü beklenti 50 baz puanlık bir indirim olacağı yönünde oldu.
Fed'in beklenenden daha güvercin olması durumunda yani gelecek dönemin para politikası konusunda faiz indirim seti ve varlık alım davranışlarında daha cesur olunacağı yönünde mesaj vermesi durumunda; altın başta olmak üzere emtia fiyatları yukarı yönlü hareketler yaşayabilir.
Tam tersi durumda Fed'in resesyon beklentilerini zayıf bulup şahin tutumunu bir süre daha devam ettireceği mesajlarını verirse bu durum altın fiyatları için yeni rekor beklentilerini bir süre erteletebilir.
ALTIN FİYATLARI BUGÜN NE KADAR? İŞTE CANLI RAKAMLAR
Fed faiz kararı öncesi altın fiyatları ne kadar oldu? 18 Eylül canlı altın fiyatları:
ONS ALTIN
ALIŞ(USD) 2.569,52 SATIŞ(USD) 2.569,79
GRAM ALTIN
ALIŞ(TL) 2.816,74 SATIŞ(TL) 2.817,12
22 AYAR BİLEZİK
ALIŞ(TL) 2.604,92SATIŞ(TL) 2.619,65
CUMHURİYET ALTINI
ALIŞ(TL) 18.571,00 SATIŞ(TL) 18.701,00
18 Eylül 2024 Çarşamba
Türkiye'de faaliyet gösteren firmaların son 5 yılda bankalardan kullandığı 21,7 trilyon liralık kredinin, yüzde 66’sı uzun vadeli kaynaklardan oluştu.
Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliğiyle yapılan "Sektör Bilançoları 2023" araştırma sonuçlarından derlediği bilgiye göre, ülkede 2023 itibarıyla 1 milyon 62 bin 328 firma faaliyet gösteriyor.
Ülkede faaliyet gösteren firmaların kullandıkları kısa ve uzun vadeli banka kredilerinin toplamı son yıllarda düzenli olarak arttı. Bu firmaların 2019'da kullandıkları banka kredileri toplamı 2 trilyon lira iken, bu tutar Kovid-19 salgınının başladığı 2020'de 2,6 trilyon liraya yükseldi.
Takip eden yıllarda da düzenli artışına devam eden banka kredileri, 2021'de 3,8 trilyon liraya, 2022'de 5,7 trilyon liraya ve 2023'te de 7,5 trilyon liraya çıktı.
Böylece firmaların 5 yılda kullandığı kredilerin toplamı 21,7 trilyon liraya ulaştı. Kullanılan banka kredilerinin vadelerine bakıldığında, uzun vadeli olanların kısa vadeli kredilerin yaklaşık 2 katına kadar ulaşması dikkati çekti. Kredilerin 14 trilyon 373 milyar lirası uzun vadeli, 7 trilyon 375 milyar lirası ise kısa vadeli kredilerden oluştu. Böylece uzun vadeli krediler toplam kredilerin yüzde 66’sına denk geldi.
Bu dönemde sadece "tarım, ormancılık ve balıkçılık" ile "toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı" sektörlerinde yer alan firmaların kısa vadeli banka kredilerinin, uzun vadelilerden daha fazla olduğu görüldü.
Kullanılan kredilerin sektörel dağılımına bakıldığında, en fazla banka kredisi kullanan firmaların imalat sektöründe yer aldığı kayıtlara geçti. Bu sektördeki firmalar 5 yılda 6,4 trilyon lira kredi kullandı. Bunların 3,2 trilyon lirası kısa vadeli, 3,2 trilyon lirası ise uzun vadeli kredilerden oluştu.
İmalatın ardından en fazla kredi kullanan sektör 3,5 trilyon lira ile "toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı" oldu. Bu sektörde kullanılan kredilerin 1,3 trilyon lirası uzun vadeli, 2,2 trilyon lirası kısa vadeli olarak hesaplandı.
En fazla kredi kullanan üçüncü sektör ise 2,9 trilyon lira ile elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı olarak kayıtlara geçti. Bu sektörün kullandığı kredilerin 2,7 trilyon lirası uzun vadeli, 276 milyar lirası kısa vadeli oldu.
Öte yandan, bu dönemde kullandığı banka kredisi en az olan sektörler 7,2 milyar lira ile "diğer hizmet faaliyetleri", 33,2 milyar lira ile "kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor" ve 41,2 milyar lira ile "eğitim" olarak sıralandı.
2019-2023 yıllarında sektörlerin bilançolarında yer alan uzun ve kısa vadeli banka kredileri şöyle:
Sektörler (bin lira)/ yıllar | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | Ara toplam | Toplam | |
Tarım, ormancılık ve balıkçılık | uv | 4.728.803 | 7.170.969 | 10.024.292 | 15.513.065 | 18.581.342 | 56.018.471 | 133.441.411 |
kv | 6.397.361 | 8.171.409 | 12.853.578 | 21.776.861 | 28.223.732 | 77.422.940 | ||
Madencilik ve taş ocakçılığı | uv | 28.252.608 | 34.746.803 | 46.544.191 | 56.043.498 | 23.446.146 | 189.033.245 | 264.834.426 |
kv | 6.630.936 | 8.519.215 | 10.191.329 | 23.281.602 | 27.178.100 | 75.801.182 | ||
İmalat | uv | 321.009.818 | 433.093.549 | 596.612.199 | 853.223.620 | 1.014.239.256 | 3.218.178.442 | 6.422.260.863 |
kv | 251.801.070 | 301.100.462 | 491.367.575 | 972.421.841 | 1.187.391.473 | 3.204.082.422 | ||
Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı | uv | 220.063.655 | 273.814.258 | 450.395.306 | 686.571.798 | 1.017.145.891 | 2.647.990.909 | 2.923.910.686 |
kv | 23.596.783 | 24.682.793 | 44.939.687 | 98.544.092 | 84.156.423 | 275.919.777 | ||
Su temini; kanalizasyon, atık yönetimi ve iyileştirme faaliyetleri | uv | 2.086.593 | 3.858.105 | 4.741.637 | 7.496.468 | 8.875.922 | 27.058.726 | 43.827.276 |
kv | 1.293.769 | 2.121.609 | 2.942.660 | 4.734.179 | 5.676.333 | 16.768.550 | ||
İnşaat | uv | 167.583.349 | 213.233.595 | 299.544.390 | 381.201.737 | 460.654.336 | 1.522.217.406 | 1.996.109.215 |
kv | 58.331.717 | 67.926.748 | 70.682.444 | 112.105.964 | 164.844.936 | 473.891.808 | ||
Toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı | uv | 155 945 964 | 209 746 264 | 227 013 897 | 324 281 842 | 419 961 489 | 1.336.949.457 | 3.516.941.380 |
kv | 169 027 609 | 208 861 374 | 301 789 255 | 615 909 983 | 884 403 702 | 2.179.991.923 | ||
Ulaştırma ve depolama | uv | 196 448 453 | 262 816 928 | 434 287 337 | 549 243 574 | 780 030 185 | 2.222.826.476 | 2.519.711.577 |
kv | 23 965 211 | 37 636 133 | 51 887 642 | 73 577 067 | 109 819 048 | 296.885.102 | ||
Konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri | uv | 76 234 037 | 103 409 588 | 161 482 901 | 187 327 494 | 249 189 282 | 777.643.301 | 935.308.012 |
kv | 14 530 619 | 19 596 201 | 24 152 365 | 37 860 036 | 61 525 489 | 157.664.711 | ||
Bilgi ve iletişim | uv | 24 794 373 | 24 570 745 | 34 128 993 | 46 986 273 | 53 673 298 | 184.153.681 | 258.214.810 |
kv | 7 362 760 | 11 535 948 | 8 439 213 | 19 876 401 | 26 846 807 | 74.061.129 | ||
Gayrimenkul faaliyetleri | uv | 81 397 853 | 96 688 254 | 170 434 917 | 217 353 976 | 311 977 176 | 877.852.177 | 979.702.258 |
kv | 6 896 441 | 19 050 216 | 19 161 326 | 32 365 710 | 24 376 388 | 101.850.081 | ||
Mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler | uv | 104 962 585 | 125 877 137 | 220 744 110 | 197 466 334 | 276 341 503 | 925.391.669 | 1.147.193.667 |
kv | 27 836 738 | 31 247 609 | 34 268 223 | 45 078 793 | 83 370 634 | 221.801.998 | ||
İdari ve destek hizmet faaliyetleri | uv | 24 287 401 | 31 127 379 | 40 114 923 | 58 335 746 | 89 393 940 | 243.259.389 | 395.820.415 |
kv | 13 172 242 | 20 271 599 | 24 144 524 | 39 206 569 | 55 766 092 | 152.561.026 | ||
Eğitim | uv | 5 132 093 | 5 766 305 | 3 630 259 | 4 225 462 | 5 687 618 | 24.441.736 | 41.163.137 |
kv | 1 656 663 | 2 544 899 | 3 319 058 | 4 410 759 | 4 790 021 | 16.721.401 | ||
İnsan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri | uv | 11 279 510 | 14 795 897 | 15 270 926 | 21 196 516 | 25 445 866 | 87.988.715 | 128.998.539 |
kv | 3 672 637 | 4 401 812 | 5 798 152 | 11 314 234 | 15 822 991 | 41.009.824 | ||
Kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor | uv | 1 779 435 | 10 099 218 | 2 926 370 | 4 329 692 | 9 244 201 | 28.378.916 | 33.159.958 |
kv | 659 386 | 1 588 896 | 496 107 | 704 548 | 1 332 105 | 4.781.041 | ||
Diğer hizmet faaliyetleri | uv | 424 236 | 548 093 | 647 818 | 871 432 | 1 161 029 | 3.652.607 | 7.218.653 |
kv | 369 326 | 448 985 | 492 522 | 911 998 | 1 343 215 | 3.566.046 | ||
Toplam | 2.043.612.035 | 2.621.068.993 | 3.825.470.124 | 5.725.749.162 | 7.531.915.967 | 21.747.816.282 | 21.747.816.282 |
18 Eylül 2024 Çarşamba
18 Eylül 2024 Çarşamba
18 Eylül 2024 Çarşamba
18 Eylül 2024 Çarşamba
18 Eylül 2024 Çarşamba
18 Eylül 2024 Çarşamba