Türkiye otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarında geçen yıl ithal araçların satışlardan aldığı pay yüzde 56,18, yerli üretim araçların payı da yüzde 43,81 oldu.

Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği'ne (ODMD) göre, Türkiye otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarı, geçen yıl 2021'e kıyasla yüzde 6,2 büyüyerek 783 bin 283 adet olarak belirlendi.

Söz konusu dönemde, otomobil satışları, yüzde 5,5 artarak 592 bin 660 ve hafif ticari araç satışları yüzde 8,6 artışla 190 bin 623 adet seviyesinde kaydedildi.

YERLİ ARAÇLARIN SATIŞLARDAKİ PAYI YÜZDE 43,81 OLDU

Geçen yılki toplam 783 bin 283 adetlik pazarda, Fiat, Renault, Ford, Toyota, Hyundai, Karsan ve Isuzu markalarının öncülüğünde yerli üretim araç satışı 343 bin 228 oldu. İthal araç satışı ise 440 bin 55 olarak belirlendi.

Son 5 yıla bakıldığında ithal araçların satışlardan aldığı pay, Türkiye'de üretilen araçların pazardan aldığı paydan yüksek gerçekleşti. Uzmanlar, bunun ana sebebi olarak, yerli üretim yapan markaların ürettikleri araçların yaklaşık yüzde 80'ini ihraç etmesinden kaynaklandığını belirtiyor.

SON 5 YILDA YERLİ-İTHAL DAĞILIMI

ODMD verilerine göre, yerli üretim araçların toplam satıştaki payı 2021'de yüzde 43,89 iken, bu oran 2022 sonunda 43,81'e geriledi. Söz konusu dönemde ithal araçların toplam satıştaki payı ise yüzde 56,10'dan 56,18'e çıktı.

2020'de yerli üretim araçların toplam satışlardaki payı yüzde 45,72, ithalin payı ise yüzde 54,27 olmuştu. 2019'da yerli üretimin payı yüzde 43,01 ve ithalin payı yüzde 56,98 olarak kayıtlara geçmişti. 2018'de ise satışlarda yerli üretimin payı yüzde 37,12 ve ithal araçların payı yüzde 62,87 olarak belirlenmişti.

YERLİ SATIŞLARDA ÖNE ÇIKAN MARKALAR

Otomobil ve hafif ticari araç pazarında geçen yıl gerçekleştirdiği 146 bin 435 adetlik satışın 143 bin 598'i Türkiye'de ürettiği araçlardan oluşan Fiat, adet bazında yerli satış sıralamasında başı çekti.

Fiat'ı, 99 bin 639 toplam satışın 70 bin 493'ü yerli üretim olan Renault ve 77 bin 435 toplam satışın 67 bin 691'i yerli üretim olan Ford takip etti.

Toyota, 49 bin 937'lik toplam satış içerisinde 32 bin 509 yerli satışla dördüncü, Hyundai de 45 bin 176 toplam satış içerisinde 28 bin 43 adetlik satışla beşinci oldu.

İTHAL SATIŞLARDA İLK 5 MARKA

Alman otomotiv üreticisi Volkswagen, Türkiye otomotiv pazarında geçen yıl gerçekleştirdiği 60 bin 341 adetle ithal satış listesinin ilk sırasında yer aldı.

Volkswagen'i, 36 bin 725 adetlik satışla Opel, 36 bin satışla Dacia ve 32 bin 666 satışla Peugeot izledi.

Renault, 29 bin 146 satışla dördüncü ve Citroen de 28 bin 831 beşinci sırada konumlandı.

Geçen yıl markaların otomobil ve hafif ticari araç satışları şöyle:

20 Ocak 2023 Cuma

Sigorta acenteleri, haksız rekabete karşı birlikte çözüm arıyor. Sektör temsilcileri, ekran paylaşımının önüne geçmek amacıyla parmak iziyle giriş için de çalışma yürütüyor.

OSMAN KUVVET

İstanbul Ticaret Odası Sigortacılık Meslek Komitesi, sektörün önde gelen STK’larıyla sektör sorunları istişare toplantısı gerçekleştirdi. Açılış konuşmasını İTO Yönetim Kurulu Üyesi Giyasettin Eyyüpkoca’nın yaptığı toplantıya, İTO Meclis ve Komite Üyeleri ile sektörel dernekler katıldı. 

200 BİN İSTİHDAM

İTO Yönetim Kurulu Üyesi Giyasettin Eyyüpkoca, 21 bine yakın acente, uluslararası nitelikte hizmet veren 68 sigorta şirketi, 200 bin istihdam ve 15 milyar dolarlık büyüklüğüyle sigortacılık sektörünün ekonominin önemli bir parçası olduğunu dile getirdi. Eyyüpkoca, sektörlerin sorunlarını ve çözüm önerilerini ilgili mercilere aktarmak üzere çalışmalarını sürdürdüklerini belirterek, şunları söyledi: “Sigortacılık Meslek Komitemiz, en çok ve en etkili çalışan komitelerden biri.

İTO Yönetim Kurulu olarak sektörün gelişimine katkı verecebileceğimiz konularda destek oluyoruz. Bundan sonraki süreçte de yanınızda olduğumuzu bilmenizi isteriz.”

İTO Sigortacılık Meslek Komitesi Başkanı ve İTO Meclis Üyesi Mehmet Özgür Yılmaz da komite olarak yaptıkları çalışmaları anlattı. Yılmaz, “Bu çalışmalardan biri de ekran paylaşımının önüne geçmek. Acentelerin ekrana parmak iziyle giriş yapma zorunluluğu üzerine çalışmalarımız devam ediyor” dedi.

HAKSIZ REKABET

TOBB Sigorta Acenteleri İcra Komitesi Başkanı ve İTO Meclis Üyesi Levent Korkut ise önceki yıllarda sigortacılık eğitimi konusundaki çalışmalarını hatırlatarak, “Sektörümüz, iş sorunu olmayan bir sektör. Ancak eğitimli işgücü açığımız var. Eğitimlere katılım az, üyelerimize duyuralım” dedi.

Haksız rekabet konusunda çok şikayet olduğuna dikkat çeken Korkut, “Bu konuyla alakalı bize belgelendirip gönderirseniz, gerekli adımları atarız” dedi.

Toplantıya katılan STK temsilcileri, sektörün düşük komisyon oranları yanında sağlık sigortasında da poliçe ücretlerinin ve risklerin arttığını belirterek, “Bankaların kredili ürünlerde tüketicilere sigorta satışı sektörümüzü olumsuz etkiliyor” diye konuştu.  

SEKTÖR DERNEKLERİ BİR ARADA

Toplantıya; Sigorta Acenteleri Derneği (SAB), Tekli Sigorta Acenteleri Derneği (TEKSADER), İstanbul Sigorta Acenteleri Derneği (İSAD), Acentem Sigorta Aracıları Derneği (ASİAD), Anadolu Yakası Sigorta Acenteleri Derneği (ANSADER), Sigorta ve Reasürans Brokerleri Derneği (SBD), Sigorta Aracıları ve Acenteleri Derneği (SAAD), Avrasya Sigorta Acenteleri Derneği (AVSAD), Oto Dışı Sigorta Eksperler Derneği (ODSED) yöneticileri katıldı.

RAKAMLARLA SİGORTACILIK

• Aktif şirket sayısı: 70
• Aktif toplam: 781 milyar lira.
• Prim üretimi 235 milyar lira.
• BES 400 milyar lira.
• Yıllık yüzde 123 artış.
• Fon büyüklüğü: 148 milyar lira (BES dahil).
• Ödenen tazminat 88 milyar lira.
• Yıllık yüzde 87 artış.

20 Mayıs 2024 Pazartesi

Üretim ve tüketim artışı her türlü atık miktarını da artırıyor. Dünyada en hızlı artan atıklar ise elektronik atıklar.

2010 yılından bu yana elektronik atık miktarı iki katına çıktı. Üstelik 62 milyon ton olan e-atık miktarının 2030’a kadar yıllık 82 milyon ton olacağı tahmin ediliyor. Sürdürülebilir kalkınma için bu atıkların yerinde ayrıştırılması ve dönüştürülmesi gerekiyor. Bu dönüşümü gerçekleştiren ülkelerin elektrik, su ve diğer kaynakların tüketimi de azalacak. 

DOÇ. DR. AYÇA DOĞANER

Ülkeler, daha fazla büyümek için üretim yarışına girerken, tüketiciler ve kurumlar gittikçe dijitalleşiyor. Buna paralel olarak da elektronikleşme artıyor. Artık birçok insanın birden fazla elektronik cihazı var. Bilgisayarların ve telefonların yanı sıra elektronik ev eşyaları, elektrikli bisikletler ve e-scooter’lar günlük yaşamın normalleri haline geldi. Bunların yanı sıra elektronik cihaz listesi, sağlık monitörleri, çevresel sensörler, mobilya ve giysilere gömülü elektroniklerle giderek büyüyor. Elektronikleşme ve tüketim hızı arttıkça, değişim ve yenileme de artıyor. Bu durumda elektronik atık (e-atık) giderek büyüyen bir problem haline geliyor. 

62 MİLYON TON

Dünya genelinde e-atık üretimi, 2010 yılından bu yana iki katına çıktı. 2010’da yıllık 22.8 milyon ton olan elektronik atık miktarı, 2022’de 62 milyon tona ulaştı. Uzmanlar, e-atık üretiminin 2030 yılına kadar yıllık 82 milyon tona ulaşacağını tahmin ediyor. 

Elektronik atık üretiminde başı çeken ülke ise Çin Halk Cumhuriyeti. Çin, 2022 yılında 12 milyon tondan fazla e-atık üretti. Diğer taraftan verilerin daha sağlıklı elde edilebildiği Avrupa ülkelerinde kişi başına üretimin kaç kilogram olduğu dahi hesaplanıyor. Kişi başına elektronik atık üretiminde dünyada ilk beş ülkenin dördü Avrupa’da yer alıyor. Bunlardan Norveç, yılda kişi başına 26.8 kg e-atıkla başı çekiyor. 

ATIK YÖNETİMİ

Bu arada ekonomilerde oluşan değişiklikler ve çevresel hassasiyetin artmasıyla ‘geri dönüşüm’ önemli bir trend, hatta model haline geldi. Bu modelde ‘azalt-yeniden kullan-geri dönüştür’ ilkeleri benimseniyor. Yeniden kullanım için de elektronik atıkların toplanması, ayrıştırılması ve işlenmesi gerekiyor. 

Her yıl milyonlarca elektrikli ve elektronik cihaz, ürünler bozuldukça veya modası geçtikçe çöpe atılıyor. Atılan bu cihazlar, uygun şekilde işlenmedikleri, bertaraf edilmedikleri ve geri dönüştürülmedikleri takdirde çevre ve insan sağlığı için bir tehdit haline geliyor. Elektronik atık miktarı her yıl artarken, atık yönetimi yetersiz kalıyor. Elektronik atık üretiminin 2030 yılına kadar 80 milyon tona ulaşacağı dikkate alındığında, iyileştirilmiş geri dönüşüm ve geri kazanım altyapısına daha çok ihtiyaç duyulacak.

DÖNÜŞÜM ORANLARI

Öte yandan, 2022 yılında Avrupa’da kişi başına düşen e-atık miktarı 17.6 kg, Okyanusya’da 16.1 kg ve Amerika’da 14.1 kg oldu. Avrupa, belgelenmiş toplama ve geriş dönüşüm konusunda, en yüksek orana sahip. Avrupa’da kişi başına bu miktar 2022 yılında 7.5 kg olarak hesaplandı. Verilere göre Avrupa’da elektronik atığın yüzde 42.8’i dönüştürülüyor. Bu konuda karnesi en zayıf bölge ise Afrika ülkeleri. Afrika’da resmi belgelere göre e-atıkların sadece yüzde 1’inden daha azı toplanıp geri dönüştürülüyor.

2022 yılında dünya genelinde üretilen e-atıkların sadece yüzde 22.3’ü, yani yaklaşık 14 milyon tonunun toplandığı ve uygun şekilde geri dönüştürüldüğü biliniyor. Geri kalan milyonlarca ton e-atığın akıbeti bilinmiyor. Bu atıkların büyük bir kısmının düzenli depolama sahalarına gittiği tahmin ediliyor.

DÜNYANIN PROBLEMİ

E-atıklar altın, paladyum, gümüş, demir, bakır ve nadir toprak mineralleri de dahil olmak üzere büyük miktarlarda değerli hammadde içeriyor. Hedeflenen dönüşüm gerçekleştiğinde bu maddeleri tekrar kazanmanın yanı sıra enerji, su ve kaynak tüketimi de azalacak. Ayrıca süreçler iyileşecek, üretim ve tüketimden kaynaklanan sera gazı salımı azalacak.

Elektronik atık probleminin her yıl büyüyeceği öngörülse de dünyada sadece 81 ülkenin elektronik atık mevzuatı veya politikası bulunuyor. Dolayısıyla elektronik atıkların toplanması ve geri dönüşüm oranlarının artırılması, önümüzdeki 10 yılın en büyük problemlerinden biri olacak. 

TÜRKİYE’DE E-ATIK MEVZUATI VE UYGULAMALAR

Gelişmiş ülkelerde elektronik atıklar ayrı ayrı toplanıp, diğer atıklardan farklı şekilde bertaraf ediliyor. Türkiye’de ise henüz yeni yeni oluşan ayrı toplama sistemi gelişmeye devam ediyor. 

Özellikle elektronik atıkların diğer atıklarla beraber çöpe gitmemesi ve daha kolay ayrıştırılması için depozito sistemlerinin uygulanması ve buna benzer yöntemlerin geliştirilmesi öneriliyor.

Türkiye’de ‘2012 yılında Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği’ yayımlanmıştı. Mevzuatta, piyasadaki eski ürünleri toplama, geri dönüşmesini sağlama ve bu yolla geri kazandırma zorunluluğu getirilmişti. Halihazırda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından şirketlere verilen yetkilerle elektronik atıkların ayrıştırılması sağlanmaya çalışılıyor. 

20 Mayıs 2024 Pazartesi