Deprem bölgesine en önemli yardımın kalıcı konutlara katkıda bulunmak olacağını vurgulayan İTO Başkanı Şekib Avdagiç, “Bölgenin tekrar refaha kavuşması için konut seferberliğine İstanbul iş dünyası olarak tam destek veriyoruz” diye konuştu.

İstanbullu iş insanlarını konut seferberliğine katılmaya çağıran Avdagiç, şunları söyledi: “Bir daire yaklaşık 1.5 milyon liraya mal olacak. İsteyen bir ev/daire bedeli, dileyen bir oda bedeli, dileyen de bir metrekarelik inşaat bedeli bağışlayabilecek. Ne alt limit ne üst limit var.” 

İTO üyelerinin ve hayırseverlerin bağışlarını 1 Temmuz’a kadar yapabileceklerini hatırlatan Avdagiç, “Bir mahallenin, bir sitenin, bir bloğun ya da bir dairenin bedelini bağışlaması halinde bağışçının istediği isim, o mahalle ya da siteye verilebilecek” dedi.

HABER: SÜMEYRA YARIŞ TOPAL / ŞEREF KILIÇLI / BARIŞ CABACI

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, Oda’nın nisan ayı olağan Meclis Toplantısı’nda yaptığı konuşmada, depremin etkilediği 11 ile yönelik yapılacak en önemli yardımın kalıcı konutların bir yılda teslim edilmesine katkıda bulunmak olacağını vurguladı. Bölgenin tekrardan refaha kavuşması için TOBB’un öncülüğünde başlatılan kalıcı konut seferberliğine İstanbul iş dünyası olarak tam destek verdiklerini belirten Avdagiç, “İsteyen bir ev/daire bedeli, dileyen bir oda bedeli, dileyen de bir metrekarelik inşaat bedeli bağışlayabilecek. Yani her üyemiz, bütçesinin elverdiği oranda bir katkıda bulunabilecek. Ne alt limit ne üst limit var” dedi.

GELECEK KIŞA, SICAK YUVADA 

Avdagiç, İTO’nun temsil ettiği İstanbullu iş insanlarını ve hayırseverleri, TOBB’un başlattığı ‘El Verin Ev Yapalım Konut Seferberliği’ne katılmaya çağırdı. Bölge insanının ‘gelecek kışa, sıcak yuvada’ girmesi için İTO’nun tüm gücünü seferber ettiğini anlatan Avdagiç, “İstanbul Ticaret Odası olarak, nakdi yardımımızın en büyük bölümünü kalıcı konutların yapımı için ayırdık. Ama burada sadece İTO’nun imkanları yeterli olmayacaktır. İstanbul iş dünyasının, İstanbul Ticaret Odası camiasının imkanlarını da devreye sokmamız gerekiyor” dedi. 

BAĞIŞÇI İSMİNİ BELİRLEYEBİLECEK

TOBB ile görüşmelerde bir dairenin yaklaşık 1.5 milyon liraya mal olacağının bildirildiğini kaydeden Avdagiç, kampanyanın alt ya da üst limitinin olmadığının altını çizdi. Şekib Avdagiç, şöyle konuştu: “Dileyen üyelerimiz metrekare bedeli bağışıyla da bir evin yapımına katkı sağlayabilecek. Bir mahallenin, bir sitenin, bir bloğun ya da bir dairenin bedelini bağışlaması ve arzu etmesi halinde, o mahalle ya da siteye bağışçımızın istediği isim verilebilecek.” 

İTO üyelerinin bu amaçla yapacakları yardımların TOBB’un açtığı hesaplara yatırılacağını söyleyen Avdagiç, TOBB’un ve devletin gözetiminde gerçekleştirdikleri kampanyada üyelerin ve hayırseverlerin bağışlarını, 1 Temmuz 2023 tarihine kadar yapabileceklerini kaydetti. 

TÜM DAİRELER 3+1 OLACAK

“Türkiye oda ve borsalarından gelip TOBB’da toplanan bütçe de doğrudan konut yapımının finansmanında kullanılacak” diyen Başkan Avdagiç, sözlerini şöyle sürdürdü: “Biz inanıyoruz ki, bu bağış kampanyasının en önemli aktörü, TOBB’dan sonra İTO olacak. TOBB, konut hesabına 1 milyar lira yatırdı. Şimdi Türkiye’nin en büyük, dünyanın ilk 5 büyük odasından biri olarak bize de bir görev düşüyor: Bu yardım kampanyasına 1 milyar lirayı aratmayacak bir destekte bulunmak. Bu sebeple diyorum ki, depremzedelerin ‘gelecek kışa, sıcak yuvada’ olabilmeleri için siz de el verin, İstanbul’u hayır yarışında öncü edin.” 

TOKİ modelinin esas alınacağı evlerin 105 metrekare büyüklüğünde ve 3+1 olarak inşa edileceğini belirten Avdagiç, “Her blokta 20 daire bulunacak ve inşaatın bitiminde depremzedelere kura ile teslim edilecek. Ayrıca bu bağışlar, vergiden düşülebilecek. Bu kampanya kapsamındaki ihaleler KDV’den muaf olacak” dedi.

GÜÇLÜ İVME DEVAM ETMELİ 

Ekonomiye ilişkin değerlendirmelerde de bulunan Avdagiç, mart ayında ihracatın 23.6 milyar dolarla tüm zamanların rekorunu kırdığına dikkati çekti. Avdagiç, “2022’de ilk kez 250 milyar dolar sınırını aşan toplam ihracatımız, mart sonunda son 12 ay itibariyle 256 milyar dolara ulaştı. Son aylarda ihracatta güçlü bir ivmenin görülmesi, oldukça sevindirici. Bu ivmenin sürmesi için hem yatırımlarımızı artırmaya hem ihracatçımızı güçlendirmeye kesinti vermeden devam etmemiz gerekiyor. İhracat pazarlarımızdaki daralan talepten döviz kuru gelişmelerine kadar ilgili her alanda teyakkuzda olmalı ve önlemlerimizi anında almalıyız” diye konuştu.

İTHALATTA YATAY SEYİR

Avdagiç, diğer önemli bir noktanın ise ithalat olduğunu belirterek, ithalatın azaltılması için yüksek teknolojiye dayalı üretken yatırımları önceleyip teşviklerin artırılması gerektiğini vurguladı. Avdagiç, şöyle konuştu: “Son aylarda ithalatımız da yükseldi. Mart ayı ithalatımız 322 milyar dolar oldu. Bu rakamın 6 milyar dolarını enerji ithalatı oluşturuyor. İş dünyası olarak arzumuz, dış ticarette rekorların ihracatla sınırlı kalması, ithalatta daha yatay bir seyre geçmemiz. Bunun için de yüksek teknolojiye dayalı üretken yatırımları önceleyip teşvikleri-mizi artırmalıyız. Yatırım ortamında meydana gelen eksiklik ve aksaklıkları anında iyileştirmeliyiz.” 

‘TOGG, TÜRK GİRİŞİMCİSİ İÇİN SARSILMAZ BİR ÖZGÜVENDİR’

İTO Başkanı Şekib Avdagiç, konuşmasında Togg, Milli Muharip Uçağı, TCG Anadolu ve Altay tankı üzerine görüşlerini de paylaştı. Avdagiç, şunları söyledi: “Togg, Türk genci ve Türk girişimcisi için sarsılmaz bir özgüvendir. Togg, dijital geleceğimiz için önemli bir kapıyı aralamadı, sonuna kadar açtı. Yine geçen ay Türkiye’nin ilk Milli Muharip Uçağı ilk kez pistte yol aldı. Türk mühendislerinin tasarımı ve bilgisiyle ortaya çıkan Milli Muharip Uçağı, sadece Türk Hava Kuvvetleri’nin gücünü değil, aynı zamanda teknolojide ulaştığımız noktayı da gösteriyor. Bu hafta başında ise dünyanın ilk SİHA uçak gemisi TCG Anadolu, resmen Türk Silahlı Kuvvetleri’ne teslim edildi. Son olarak sadece benim değil, bu Meclis’te bulunan herkesin göğsünü kabartacak bir proje daha başarıyla bitirildi. 2005-2013 yılları arasında İTO Başkanlığını yürüten Prof. Dr. Murat Yalçıntaş’ın başında bulunduğu milli tank projemiz Altay tankı tamamlandı. 23 Nisan’da düzenlenecek resmi törenle Türk Silahlı Kuvvetleri’ne teslim edilecek.”

YÜKSEK TEKNOLOJİ ODAKLI YATIRIM

Şekib Avdagiç, Türkiye’nin ‘yüksek teknoloji odaklı yatırım’ çekebilmek için dünyadaki yarışta ön sırada yer almak mecburiyetinde olduğunu söyledi. Avdagiç, “Gerekli potansiyele sahibiz. Yeter ki, piyasalarımızı rakip ülkelerin bir adım önüne taşıma gayreti içinde olalım. Bu amaçla da 5 yıllık, 10 yıllık tutarlı ve kararlı politikalarla yüksek teknoloji odaklı üretimi ve ihracatı kurgulayalım” dedi.

EYT’LİLER İÇİN KGF PAKETİ

Başkan Avdagiç, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin ocak ayı başında Kredi Garanti Fonu destekleri kapsamında EYT Destek Paketi’ni açıkladığını hatırlatarak, şöyle devam etti: “Sayın Bakan o zaman Kredi Garanti Fonu destekleri kapsamında EYT Destek Paketi’ni açıklamıştı. O zaman 25 milyar liralık kefalet limitini haiz paketi devreye sokacaklarını ve işverenin kıdem tazminatı yükünü hafifleteceklerini ifade etmişti. Şimdi EYT yürürlüğe girdi. Son rakamlar 1 milyon 700 binden fazla kişinin bu haktan yararlandığını ortaya koyuyor. Bu, oldukça yüksek bir oran. Yeni emeklilerimizin tazminatlarının ödenmesi, işverenler açısından önemli bir sorun olarak duruyor. Bu desteğin ivedi ve etkin bir şekilde uygulanmasının iş dünyamız için çok önemli olduğunu bir kez daha hatırlatmak istedik.” 

MECLİS’TEN YANSIMALAR

Dünyanın kurtuluşu için adalet gerekli

İstanbul Ticaret Odası Meclis Başkanı Dr. Erhan Erken, depremin yanı sıra Türkiye’nin diğer önemli bir gündem maddesinin yaklaşan seçimler olduğunu söyledi. Oda’nın nisan ayı Meclis Toplantısı’nda konuşan Dr. Erken, ‘siyaset’ konusunda birkaç genel hususa dikkat çekmek istediğini kaydetti. 

Adil hükümdarlar, tecrübeli devlet adamları, bilgi ve hikmet sahiplerinin siyaseti; ‘daha erdemli bir topluma erişme sanatı’ olarak gördüğünü hatırlatan Dr. Erken, “Tarihimizde devrin ilim adamları tarafından ‘siyasetnâme’ adıyla bilinen metinler kaleme alınmıştır” diye konuştu.  

Bu konularla ilgili 2018 yılında yayınlanan kitabı hatırlatan Dr. Erken, “Siyasetnameleri Yeniden Okumak adlı kitapta, bizim tarihimizdeki 45 siyasetname inceleniyor. Onlarda dikkatimizi çeken en önemli noktalardan biri, politika ve yönetimin hiçbir zaman ahlaktan ayrı düşünülmediği. Bu kitaplarda öne çıkan konu da erdemlilik olmuştur. Kınalızade Ali Efendi erdemi ‘eşyayı layıkı ne ise öyle bilmek, ef’ali (yani fiilleri, eylemleri) layıkı ne ise öyle kılmaktır’ diye tanımlamıştır” dedi. 

Meclis Başkanı Dr. Erken, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Siyasetnamelerde liderlerin ve siyasi yöneticilerin sahip olması gereken özellikler, genelde şu temel başlıklarla anlatılmıştır: Akıl, bilgi, güzel ahlak (edep), cesaret, doğruluk, siyaset ve adalet. Buradan anlıyoruz ki, doğru siyaseti seçmek için akla, siyaseti doğru yapmak için bilgiye, yapılan siyasetin halk tarafından kabul edilmesi için ahlak ölçülerine uymak gerekir.” 

AKLIN GEREĞİ 

“Hükümdarın doğru ve samimi olması, iyi bir siyaset göstermesi ise adaleti sağlar” diyen Dr. Erken, şöyle devam etti: “Adalet aklın gereğidir. Yusuf Has Hâcip dermiş ki adalet; beyle yani yönetici ile halk arasında uyumu sağlar. Yöneticinin edepli olabilmesi için gerekli olan şart, onun bilgi sahibi olması yani işinin gereği olan bilgiyle donanmış olmasıdır. Aynı zamanda kendi nefsi arzularına uyup her istediğini de yapmamasıdır. Aristotales’in adalet dairesinden hareketle Kınalızade’nin Ahlâk-ı Alâî adlı kitabında detaylı bir adalet dairesi tarifi vardır. Günümüz anlayışıyla şöyle çevirebiliriz: Dünyanın kurtuluşu için adalet gereklidir. Dünya bir bahçedir ki, onun duvarı devlet mekanizmasıdır. Devletin nizamını sağlayan hukuktur. Hukuk ancak siyasi bir sistem ile işler hale gelir. Siyasi sistemin bekası için askeri ve güvenlik gücü çok önemlidir. Bu sistemi kurmak için illa ciddi bir gelir kaynağı gerekir. Bu gelir kaynağını sağlayan halktır. Halkı siyasi sisteme bağlı hale getirecek yegâne güç ise adalettir.”

“Seçim sırasında ahlâk üzerine oturan bir siyasetin oluşması için üzerimize düşeni yapmamız gerekiyor” diyen Dr. Erken, konuşmasını “Bu yıl Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı ile Ramazan Bayramı’nı birlikte kutlayacağız. Yani çifte bayram mutluluğu yaşayacağız” şeklinde tamamladı. 

DEPREM BÖLGESİ İÇİN SEFERBER OLDUK

Dr. Kayıhan Özdemir Turan-Lojistik Hizmetleri Meslek Komitesi: Depremden sonraki süreçte komite olarak hızlı bir şekilde hareket ettik, kriz masası oluşturduk. Kapımızı çalan herkese yardımcı olduk. Deprem bölgesine yardım sevkiyatı konusunda Ro-Ro gemisi dahil çalışma yaptık. 1000’e yakın TIR’ı bölgeye ücretsiz gönderdik. Ayrıca intermodal taşımacılığı da kullandık. Evden eve nakliyeciler sektörü mensuplarımız da ücretsiz taşımalar yaptı. Bölgede ev eşyalarının taşınmasında asansörlü taşımacılık dahil destek verdik. Elimizdeki tüm imkânları deprem bölgesi için seferber ettik.

İHTİYAÇ DUYULAN DÜZENLEMELER YAPILMALI

Mustafa Hakan Özelmacıklı-Gayrimenkul Hizmetleri Meslek Komitesi: Sektörümüz haksız rekabet ve belirsizlik ortamında faaliyet gösteren bir sektör durumunda. Hâlbuki gayrimenkul finansal bir enstrümandır. Finansal ürün güven sağlamazsa kabul görmez. Güvenin tesis edilebilmesi için sektör paydaşlarının kısa, orta ve uzun vadeli ihtiyaçlarının belirlenip çözüm önerileri geliştirmesi ve üretici- tüketici zincirinde hakkaniyete uygun düzenlemelerin yapılması gerekiyor. Ayrıca sektörün ulusal ve uluslararası yatırım pastasından hakkı olan payı alabilmesi için ihtiyaç duyulan düzenlemeler yapılmalı. 

İŞLETMELER SİGORTA AFFINDAN YARARLANMALI

Noman Sağ-Mali Müşavirlik Meslek Komitesi: TBMM’de kabul edilen kanunun ardından sigorta affıyla ilgili bir süreç var. İşletmeler bu süreçten istifade etmeli. Vergi dairelerinde binlerce şirket kaydının re’sen terkin edilmesi konusunda sorunlar var. Çözüm sağlanmalı. Bağış ve yardımlar konusunda AFAD’ın domine ettiği bir durum var. Diğer yerlere verilen yardımlar vergi matrahından düşülemiyor. Yapılan yardım valilik tutanağıyla tespit edilmişse bunlar da vergi matrahında gösterilebilmeli. 

ÜRÜN FİYATLARINDA DÜZENLEME GEREKİYOR

Veysi Cengiz Balçık-İlaç ve Tıbbi Cihaz Meslek Komitesi: İlaç sektöründe çok önemli sınavlar verdik. Hem Covid hem deprem döneminde çok güzel bir organizasyonla sınavımızı başardık. Tıbbi cihaz ve ilaç konusunda hiçbir mağduriyet yaşanmadı. Önemli yardımlar yolladık. Ancak problemlerimiz hâlâ duruyor. Ürün fiyatlarında düzenleme olmaması sebebiyle bazı hastanelerde ürün bulunamıyor. Ürün tedarikinde sorun yaşanıyor. Bu konuda Oda’nın desteklerini bekliyoruz.

HURDA İTHALATI KOLAYLAŞSIN

Ali Bakaner-Demir Dışı Metaller Meslek Komitesi: Başta bakır ve alüminyum olmak üzere yüzde 80-90 oranında dışarıya bağımlıyız. Dışardan alıp işliyor, katma değerle ihracat yapıyoruz. Daha önceden hurdadan dönüştürmek ayıplı mal üretmekle eşdeğer sayılıyordu. Şu anda hurdadan dönüşüm teşvik ediliyor. Ancak ülkemizde hurda yetersiz olduğu için bu malzemeyi ithal ediyoruz. Hurda ithalatı ise iyi niyetli yaklaşımlarla engelleniyor. Oysa ki, biz alıp dönüştürüp satarak ihracata destek oluyoruz. Hurda ithalatı kolaylaştırılmalı. Merkez Bankası kurlarının bize de açılmasını istiyoruz. 

AÇIK DEPOLAMA ALANI SORUNU ÇÖZÜLMELİ

Ertuğrul Yılmaz-İnşaat Malzemeleri Meslek Komitesi: Açık depolama alanları İstanbul’da 500’ün üzerinde farklı alana dağıldı. Sektör ve ilçe belediyeleri arasında bu konuda sıkıntılar oluşuyor. Gürültü ve görüntü kirliliği, insan sağlığı, trafik gibi sebeplerle çevre sakinlerinin de şikayeti söz konusu. Çözüm önerimiz; sektör İstanbul’un iki noktasında kümelenmeli. Bu alanlar ana arterlere yakın olmalı. Asya ve Avrupa yakasında uygun iki lokasyon talep ediyoruz. 

ENERJİ ENFLASYONU DA ETKİLİYOR

Bülent Şen-Enerji Meslek Komitesi: Yenilenebilir enerji kaynaklarında Türkiye’nin önü çok açık. Bu alanda 56 bin 393 megavat toplam kurulu gücüyle Avrupa’da 5., dünyada 12. sırada. Globalde, Temmuz 2022’ye kadar enerjide inanılmaz fiyatlar vardı. Şu anda geriye gittiğini görüyoruz. Tabii bu düşüş enflasyona da etki ediyor. Yenilenebilir enerji kaynaklarında depolama da önemli. Nitekim bu konuda mevzuat düzenlemesi de geldi. EPDK’ya 4 bin 369 adet ve toplamda 221 bin megavat kurulu gücünde başvuru yapıldı. Sektörün 270 milyar doları aşan yatırım talebi var.  

YAPILAR ENERJİ TASARRUFLU OLMALI

Ahmet Gediz Tatar-Restorasyon ve İzolasyon Meslek Komitesi: Yapılarda yalıtımın önemi, su ve neme karşı alınması gereken tedbirler ve mevcut su yönetmeliğini tamamlayacak bir çalışma yürütüyoruz. Bu çalışma, su, nem ve ısı ile mücadelede teknik kuralların ve standartların belirlenmesine yardımcı olacak. Daha fazla enerji tasarrufu ile yapıların inşa edilmesine öncülük yapmak istiyoruz. Yapılarda yalıtım ve izolasyonun önemini anlatan bir animasyon hazırlamayı düşünüyoruz. Ülkemizde en acil çözülmesi gereken konuların başında gelen nitelikli eleman konusunda da bir projemiz var. Projemiz şimdiye kadar yapılan çalışmaları tamamlayıcı bir sistem üretecek. 

KADEMELİ SİSTEMDEN RAHATSIZIZ

Vedat Urak-Döküm ve Metal İşleme Meslek Komitesi: Döküm sektöründe doğalgazda kademeli sistemden rahatsız oluyoruz. Daha fazla üretim için daha fazla enerji harcamamız gerekiyor ama daha fazla üretim yapınca ceza gibi daha fazla ödeme yapıyoruz. Bu da bizim ithalatımızın daha fazla olmasına, ihracatımızın azalmasına neden oluyor. Kademeli sistemin yok olmasını, hatta tam tersi şekilde yapılmasını istiyoruz. İmalat tarafında da nitelikli eleman sıkıntısı had safhada. Hamilik projesinden KOBİ’lerin de faydalanmasını istiyoruz.

SORUMLULUK KİRACIYA AİT OLMALI

Hidayet Yıldırım-Taşıt Kiralama ve İlgili Hizmetler Meslek Komitesi: Araç kiralama sektöründe geçtiğimiz yıl 70 bin araç alımıyla 37 milyar lira yatırım yapıldı. Aktif büyüklük88 milyar liraya, toplam araç sayısı 245 bine yükseldi. Kiralık araçların çalınmasıyla ilgili sorun var. Kiralık araç bildirim sisteminde bir kişinin aynı dönemde kaç araç kiraladığını gösteren bir bölüm olmalı. Bu yöntem kiralanan araçların çalınması sorununun çözümüne katkı sağlayacaktır. Bu konuda kanuni düzenleme de yapılmalı. Kiralama döneminde sorumluluk kiracıya ait olmalı. 

DEPREM İÇİN ORTAK KURUL OLMALI

Metin Ağırman-Mimarlık ve Mühendislik Meslek Komitesi: Binaların depreme dayanıklılık kontrolüyle ilgili yoğun bir talep oluştu. Ancak laboratuvarların sayısı az. Ayrıca teknik eleman sayısı da yetersiz. İTO, toplumsal meselelere dikkat ediyor, teşekkür ediyorum. İTO, üyelerinin işyerleri dahil olmak üzere bu konuda çalışma yapmalı. İBB, İTO, ilçe belediyeleri, Çevre, İklim ve Şehircilik Bakanlığı deprem için bir araya gelmeli, ortak kurul olmalı. Depremle ilgili rezerv alanlarımızı bilmek zorundayız. Ancak bu konuda halen bir adım atılmadı.  

ALDATICI İŞLEMLER MEVZUATTA OLMALI

Serdar Keskin-Gümrük Müşavirliği Meslek Komitesi: 5607 Sayılı Kanun’da aldatıcı işlemlerin ne olduğu belli değil. Bu, gümrük müşavirinin inisiyatifine kalmış. Bunun önüne geçilmesi için girişimde bulunduk. Dış ticaret erbabının avukat gibi temsilcisiyiz. Aldatıcı işlemlerin neler olduğunun mevzuatta olması gerekiyor. TAREKS yönetimleri konusu var. Alınan kararlar 15 gün, 1 ay bekliyor. Çünkü personel yetersiz. Hatta araçları yok. Bir gümrükte bir mal beklediği vakit içeride enflasyon artıyor.  

AYAKKABICILIK İÇİN FEDAKARLIK YAPILMALI

Sait Vakkas Salıcı-Ayakkabı ve Ayakkabı Yan Sanayi Meslek Komitesi: Belirsizliklerle mücadele ediyoruz. Tüketicilerin endişeleri var. Satın alma gücünde azalma var. Hükümetin tüketiciyi korumak için neler yapabileceğini görmek zorundayız. Neredeyse 70’li yıllara dönüyoruz. Online satışların şikâyetleri çok fazla oluyor. Ücretsiz gönderi ve iade politikalarının değişmesi gerekiyor. Küçük bir sorunda iade sistemi ortadan kalkmalı. Ayakkabı ithalatı ilk üç ayda yüzde 120 arttı. Bu da bizi olumsuz etkiledi. Ayakta kalmak için gereken tedbirleri almaları konusunda sektör temsilcilerine tavsiyelerde bulunduk. Ayakkabı sektörü gerekli fedakarlıkları yapıp indirim gerçekleştirdi. Çin’den ithalat yapan büyük zincir mağazaların da bu fedakarlığı yapmasını istiyoruz.

17 Nisan 2023 Pazartesi

Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, mayıs ayını yüzde 3,53 artışla 10.400,48 puandan tamamlarken, yılbaşından bu yana yüzde 39,23 değer kazanarak dünyada öne çıkan endeksleri geride bıraktı.

Dünya genelinde enflasyonla mücadele kapsamında atılan adımların yavaş yavaş da olsa olumlu sonuçları makroekonomik veriler üzerinde kendini göstermeye devam ederken, ABD Merkez Bankasının (Fed) faiz indirimi konusunda aceleci davranmayacağına ilişkin endişeler varlığını korumayı sürdürüyor.

ABD'de yoğunlaşan bilanço döneminde, özellikle teknoloji ve yapay zeka alanında faaliyet gösteren şirketlerin beklentilerden iyi performans göstermesi pay piyasalarını yukarı yönlü destekliyor, Fed'in ne zaman faiz indirimine başlayacağına yönelik belirsizlik ise risk iştahını törpüleyen ana etken olarak öne çıkıyor.

Analistler, para piyasalarındaki fiyatlamaların Fed'in faiz indirimine gitme ihtimalinin yılın son çeyreğine ötelendiğine işaret ettiğini vurgulayarak, diğer önemli merkez bankalarının Fed'den önce faiz indirimlerine başlamasına kesin gözüyle bakıldığını anımsattı.

Özellikle, Avrupa Merkez Bankasının (ECB) ilk faiz indiriminin ardından nasıl adımlar atacağına yönelik belirsizliğin devam ettiğini aktaran analistler, söz konusu bankanın gevşeme hızının, doların diğer önemli para birimleri karşısındaki değerini etkileyebileceğini dile getirdi.

Analistler, olası bir "güçlü dolar" senaryosunda, pay piyasalarında oynaklığın artabileceğini ifade ederek, bu yüzden Fed'in faiz indirim zamanlamasının yatırımcıların odağında kalmayı sürdürdüğüne dikkati çekti.

BIST 100'DEN DOLAR BAZLI SON 9 YILIN EN YÜKSEK AYLIK KAPANIŞI

Bu yıl teknoloji şirketleri öncülüğünde New York borsasında başlayan ralli, Avrupa ve Asya pay piyasalarına da taşınırken, BIST 100 endeksi dünya genelinde önemli endeksleri geride bırakan performansına ara vermeden devam ediyor.

Yılbaşından bu yana ABD’de New York Borsası’nda Nasdaq endeksi yüzde 11,48, S&P 500 endeksi yüzde 10,64, Dow Jones ise yüzde 2,64 yükselirken, Avrupa tarafında Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 10,42, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 7,01, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 5,96, İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 13,64 artış kaydetti.

Bu dönemde, Asya’da da Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 15,04, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 3,76, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 6,06 ve Hindistan’da Sensex endeksi yüzde 2,38 yükselirken, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,72 geriledi.

Aynı dönemde, BIST 100 endeksi yüzde 39,23 artışla 10.400,48 puana çıkarak önemli dünya endekslerini geride bıraktı, aynı zamanda aylık kapanış rekoru kırdı. Endeks gördüğü en yüksek seviyeyi de 11.088,01 puana taşıdı.

BIST 100 endeksi, yılbaşından bu yana dolar bazlı da yüzde 27,41 artış kaydederek 322,94 puan olurken, 2015’in şubat ayından itibaren en yüksek aylık kapanışını gerçekleştirdi.

Sektör endeksleri detaylı incelendiğinde, 2024’ün başından bu yana bankacılık endeksinin yüzde 72,79, holding endeksinin yüzde 45,88 artış kaydettiği göze çarpıyor.

Bu yıl tüm sektör endeksleri yatırımcısını sevindirirken, en çok kazandıran yüzde 90,30 ile sigorta oldu. Ana endekslere bakıldığında ise mali endeksin yüzde 51,93’lük yükselişi dikkati çekti.

Bu süreç hisse bazlı incelendiğinde de BIST 100 endeksine dahil hisselerden 80’inin değer kazandığı, 20’sinin düşüş kaydettiği gözlemlendi. Ocak-mayıs döneminde en çok işlem gören hisse senetleri Türk Hava Yolları, Ereğli Demir Çelik, Türkiye İş Bankası ©, Yapı ve Kredi Bankası ile Akbank oldu.

Yılbaşından itibaren en fazla yükseliş kaydeden hisseler arasında yüzde 124 ile Tav Havalimanları, yüzde 93 ile Garanti BBVA, yüzde 91 ile Anadolu Sigorta ilk üç sırada yer alırken, Qua Granite yüzde 41, Hektaş yüzde 27, Europower Enerji yüzde 27 ile en çok değer kaybeden şirketler oldu.

Öte yandan, bu yıl BIST 100 endeksinde, günlük ortalama 108,1 milyar liralık işlem hacmi oluşurken, geçen yıl ise gün başına ortalama işlem hacmi 97,8 milyar lira olmuştu.

Geçen yıl, 224,9 milyar dolar ile 24 Ağustos’ta hacim rekoru kıran endeks, bu yıl 21 Mayıs’ta 215,5 milyar dolar ile tüm zamanların en yüksek ikinci hacimli gününü kaydetti.

TÜRKİYE’NİN 5 YILLIK CDS’İ 261 BAZ PUANA GERİLEDİ

Analistler söz konusu seyirde, ekonomi yönetiminin enflasyonla mücadele kapsamında attığı adımların etkili olduğunu vurgulayarak, ortodoks ekonomi politikalarına dönüşün ardından yerli ve uluslararası yatırımcılar arasında güvenin iyileşmesiyle birlikte TL varlıklara artan ilginin devam ettiğini kaydetti.

Uluslararası kurum ve kuruluşların da Türkiye ekonomisi için açıkladığı olumlu raporlara dikkati çeken analistler, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarının Türkiye'nin kredi notunu yükselttiğini anımsattı.

Standard & Poor's (S&P), geçen hafta Türkiye'nin kredi notunu "B"den "B+"ya yükseltirken, kuruluş yaptığı değerlendirmede, Türkiye'de yerel seçimlerin ardından dış dengelenmenin de etkisiyle para, maliye ve gelirler politikası arasındaki koordinasyonun iyileşeceğinin düşünüldüğünü belirterek, gelecek 2 yıl içinde portföy girişlerinin artacağını, cari açığın daralacağını, enflasyon ve dolarizasyonda düşüşün öngörüldüğünü bildirmişti.

Fitch Ratings de mart başında Türkiye'nin kredi notunu "B"den "B+"ya yükseltmiş, not görünümünü "durağan"dan "pozitif"e çıkarmıştı. Moody's de bu yılın başında Türkiye'nin kredi notunu "B3" olarak teyit ederek not görünümünü "durağan"dan "pozitif"e çevirmişti.

Analistler, gelecek dönemde enflasyonda kalıcı yavaşlamanın sağlanabilmesi ve cari açıkta düşüşün gerçekleşmesi durumunda Moody's'in 19 Temmuz'da açıklaması beklenen Türkiye değerlendirmesinde, not artışı gelebileceğine yönelik beklentilerin sıcaklığını koruduğunu söyledi.

Söz konusu gelişmelerle Türkiye'nin 5 yıllık kredi risk primi (CDS) de düşüş eğilimine devam ederken, cuma günü 261 baz puanla Şubat 2020'den bu yana en düşük seviyeye indi.

02 Haziran 2024 Pazar

İstanbul'da, mayısta fiyatı önceki aya göre en çok artan ürün köprü geçiş ücreti, en çok düşen ürün ise sivri biber oldu.

İstanbul Ticaret Odası (İTO), mayıs ayında kentte perakende fiyatı en fazla artan ve azalan ürünlerle değişim oranlarını açıkladı.

Buna göre, İTO'nun İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi'nde yer alan 242 ürünün 147'sinin perakende fiyatı artarken, 21 ürünün fiyatı düştü, 74 ürünün fiyatı ise değişmedi.

Mayıs ayında ulaştırma ve haberleşme harcamaları grubunda yer alan köprü geçiş ücreti yüzde 60 ile fiyatı en fazla artış gösteren ürün oldu.

Fiyatında artış yaşanan diğer ürünlerin bazıları, kültür eğitim ve eğlence harcamaları grubundan yüzde 43,75 ile bilimsel ve edebi kitap, yüzde 37,12 ile şehir şebeke suyu, giyim harcamaları grubundan yüzde 29,62 ile kadın iç çamaşırı, gıda harcamaları yaş kuru sebze ve meyveler alt grubundan yüzde 26,68 ile limon, ev eşyası harcamaları grubundan yüzde 23,92 ile ütü, giyim harcamaları grubundan yüzde 16,18 ile erkek iç çamaşırı, gıda harcamaları grubundan yüzde 15,90 ile kabak, yüzde 13,71 ile çikolata ve ev eşyası harcamaları grubundan yüzde 13,20 ile çamaşır suyu olarak belirlendi.

SİVRİ BİBER FİYATI YÜZDE 44,57 GERİLEDİ

Mayıs ayında gıda harcamaları yaş kuru sebze ve meyveler alt grubunda yer alan sivri biberin fiyatı yüzde 44,57 azalarak fiyatı en fazla düşen ürün oldu.

Fiyatında azalış izlenen diğer ürünler, gıda harcamaları grubundan yüzde 28,37 ile erik, yüzde 25,17 ile taze fasulye, yüzde 24,73 ile domates, yüzde 23,04 ile bezelye, yüzde 9,36 ile kıvırcık salata ve yüzde 9,02 ile yeşil soğan olarak kayıtlara geçti.

02 Haziran 2024 Pazar