Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), mayısta yıllık enflasyonun, hizmet ve temel mal gruplarında bir miktar düşerken, enerjide belirgin olmak üzere diğer gruplarda yükseldiğini bildirdi.

TCMB Mayıs Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu yayınlandı.

Rapora göre, yıllık tüketici enflasyonundaki baz etkisi kaynaklı belirgin artışa karşın, bu dönemde çekirdek B ve C göstergelerinin yıllık değişimlerinde ılımlı bir seyir izlendi.

Yıllık enflasyon, hizmet ve temel mal gruplarında bir miktar düşerken, enerjide belirgin olmak üzere diğer gruplarda yükseldi. Bir önceki yılın aynı döneminde doğal gazın ücretsiz kullanılması kaynaklı düşük baza ek olarak, cari ayda meskenlere yönelik doğal gazda ilk 25 metreküpün bedelsiz olarak kullandırılması uygulamasının sona ermesiyle, enerji grubunda yıllık enflasyon kayda değer şekilde hızlandı.

Bu uygulamanın sona ermesi mayıs ayı manşet enflasyonunu 0,64 puan yukarıya çekerken, söz konusu etki arındırıldığında aylık tüketici enflasyonu sınırlı bir iyileşme kaydetti.

Gıda grubunda aylık enflasyon mevsimsel etkilerle zayıflarken, bu gelişmede sebze kalemi öncülüğünde fiyatları gerileyen işlenmemiş gıda alt grubu belirleyici oldu. İşlenmiş gıdada aylık enflasyon bir önceki aya kıyasla arttı.

Hizmet grubunda yüksek aylık fiyat artış eğilimi sürdü, lokanta-otel, kira ve eğitim öne çıkan kalemler olmaya devam etti.

Temel mal grubunda mayıs ayında sezon geçişine bağlı olarak giyim ve ayakkabıda fiyatlar yükselirken, dayanıklı mal alt grubunda fiyat artışı yavaşladı.

Türk lirasındaki ılımlı seyri takiben üretici fiyatları aylık artışı önemli ölçüde zayıfladı, yıllık üretici enflasyonu ise düşük bazın da etkisi ile yükseldi. Bu görünüm altında, mevsimsellikten arındırılmış verilerle, B ve C göstergelerinin aylık artış oranlarında gözlenmekte olan zayıflama eğilimi mayıs ayında kesintiye uğradı.

AYLIK BAZDA ULAŞTIRMA HİZMETLERİ FİYATLARI GERİLEDİ

Yıllık tüketici enflasyonuna katkılar incelendiğinde, enerji, hizmet, temel mal, gıda ve alkol-tütün-altın gruplarının katkıları bir önceki aya kıyasla sırasıyla 3,45, 0,74, 0,66, 0,53 ve 0,27 puan arttı.

Fiyat artışları B endeksini oluşturan gruplardan temel mal ve hizmet gruplarında yataya yakın seyrederken, işlenmiş gıdada yükseliş kaydetti.

Hizmet fiyatları mayıs ayında yüzde 4,03 artarken, grup yıllık enflasyonu 1,06 puan düşüşle yüzde 95,93 oldu. Aylık bazda ulaştırma hizmetleri fiyatları geriledi, lokanta-otel, kira ve eğitim hizmetleri yüksek aylık fiyat artışları ile öne çıkan kalemler oldu.

Yıllık enflasyon kira dışındaki alt gruplarda geriledi. Lokanta-otel alt grubu aylık enflasyonunda bir önceki aya kıyasla gerçekleşen güçlenmeyi yemek hizmetleri sürüklerken, otel fiyatlarında da artış gözlendi.

Mayıs ayında kira alt grubunda aylık artış yüzde 5,46 ile belirgin olurken, yıllık enflasyon bu alt grupta yüzde 125,14'e ulaştı. Diğer hizmetler alt grubu fiyatları aylık yüzde 3,60 oranında yükseldi, bu alt gruptaki fiyat artışında, özel okul ücretleri kaynaklı olarak eğitim hizmetlerinin yanı sıra eğlence-kültür hizmetleri öne çıktı.

DAYANIKLI MAL FİYATLARININ AYLIK ARTIŞI YAVAŞLADI

Bu dönemde haberleşme hizmetlerinde aylık fiyat artışının yavaşladığı izlendi. Ulaştırma hizmetleri fiyatı ise karayolu ile şehirlerarası yolcu taşımacılığı ve vapur ile yolcu taşımacılığı fiyatlarındaki düşüşler neticesinde aylık bazda sınırlı bir oranda gerileyerek hizmetlerin diğer alt gruplarından ayrıldı.

Temel mal grubu yıllık enflasyonu 0,63 puan azalarak yüzde 56,51 oldu. Yıllık enflasyon diğer temel mallarda artarken, bunun dışında kalan alt gruplarda geriledi. Dayanıklı mal (altın hariç) fiyatları aylık artışı yüzde 1,89 ile yavaşlama gösterdi, alt grup yıllık enflasyonu 2,47 puan düşüşle yüzde 57,43'e indi.

Otomobil, mobilya ve beyaz eşya fiyatları mayıs ayında sırasıyla yüzde 2,99, 2,01 ve 0,91 oranlarında arttı. Beyaz eşya dışında kalan elektrikli ve elektriksiz aletlerin fiyatları ise bu dönemde yüzde 1,29 azaldı.

Giyim ve ayakkabı alt grubu fiyat artışında sezon geçişinin etkisi hissedilirken, diğer temel mallar alt grubunda aylık fiyat artışı yüzde 1,90 ile bir önceki aya kıyasla zayıfladı.

Enerji fiyatları mayıs ayında yüzde 4,91 oranında arttı, grup yıllık enflasyonu baz etkisiyle 46,85 puan artarak yüzde 89,68 oldu. Enerji grubu aylık fiyat artışında, ilk 25 metreküpü bedelsiz kullandıran uygulamanın sona ermesiyle doğal gaz fiyatlarındaki yüzde 28,89 oranındaki artış belirleyici oldu.

Bir önceki yılın aynı döneminde doğal gazın ücretsiz kullandırılması kaynaklı düşük baz, enerji grubu yıllık enflasyonunu güçlü bir şekilde yükselten temel unsur oldu. Mayıs ayında Türk lirası cinsi enerji fiyatlarındaki gelişmeleri takiben akaryakıt ve tüp gaz fiyatları sırasıyla yüzde 3,11 ve 1,45 oranlarında gerileyerek enerji grubu enflasyonundaki yükselişi sınırladı.

KIRMIZI ET FİYATLARINDA SÜREGELEN ARTIŞLAR YAVAŞLADI

Gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları mayıs ayında yüzde 1,69 oranında arttı, yıllık enflasyon 1,64 puan yükselerek yüzde 70,14 oldu. Yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada 1,32 puan düşerek yüzde 76,53 oranında gerçekleşirken, işlenmiş gıdada 4,31 puan artışla yüzde 64,50’ye yükseldi.

İşlenmemiş gıda fiyatları bu dönemde temelde mevsimsel etkilerle geriledi, bu gelişmeyi sebze ve yumurta fiyatlarındaki aylık düşüşler sürükledi. Bu grupta, kırmızı et fiyatlarında süregelen artışların yavaşladığı izlendi.

Diğer taraftan, bir süredir ılımlı seyreden işlenmiş gıda grubunda bu dönemde aylık enflasyon belirgin bir artış gösterdi. Bu gelişmede ekmek fiyatları, kırmızı et fiyatlarındaki birikimli artışların yansıdığı işlenmiş et ürünleri ile çiğ süt fiyat artışının etkilerinin izlendiği peynir ve diğer süt ürünleri öne çıktı.

Alkollü içecekler ve tütün grubunda fiyatlar üretici firma kaynaklı gelişmeleri takiben yüzde 4,74 oranında artarken, yıllık enflasyon 7,95 puan yükselişle yüzde 86,48 olarak gerçekleşti.

Yurt içi üretici fiyatları mayıs ayında yüzde 1,96 oranında arttı, yıllık enflasyon 2,02 puan yükselerek yüzde 57,68 oldu. Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, enerji fiyatları yüzde 3,32 oranındaki artış ile öne çıktı, ara malı ve sermaye malı başta olmak üzere kalan gruplarda aylık fiyat artışının daha ılımlı seyrettiği izlendi.

04 Haziran 2024 Salı

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, çocuk ve gençlerin sağlıklı gıdaya erişimi için yeni bir denetim süreci başlattıklarını söyledi.

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Dünya gazetesi tarafından Bakanlık binasında düzenlenen "Sürdürülebilir Tarım ve Su Kaynakları Yönetimi Zirvesi"nde tarım sektörünün sürdürülebilir yönetimi için birçok alanda çalışma yürüttüklerini söyledi.

Çalışmaların neden yapıldığının kavranması için dünyada son dönemde yaşanan gelişmelerin iyi analiz edilmesi gerektiğini dile getiren Yumaklı, şu ifadeleri kullandı: "Bu gelişmeler, sağlıklı şekilde tahlil edildiğinde elimizdeki kaynakların daha etkin ve daha verimli kullanılması zorunluluğu ortaya çıkıyor. Çünkü küresel ekonomik belirsizliklerin, jeopolitik gerginliklerin ve devrim niteliğindeki teknolojik değişim rüzgarlarının estiği bir dönemdeyiz. Gerek pandemi gerekse yakın ya da uzak coğrafyadaki savaşlar, herkese tarımın, daha da özelinde gıdanın ne kadar önemli olduğunu bir kez daha hatırlattı."

Dünya nüfusunun 1960'ta 3 milyar civarında olduğunu ifade eden Yumaklı, bu nüfusun gelecek 26 yıl içinde 10 milyara çıkmasının beklendiğine işaret etti.

Yumaklı, Türkiye nüfusunun ise 1960 yılında 27 milyon olduğunu, 2050'de ise 105 milyonu geçeceğini belirterek,"FAO verilerine göre bugünden yüzde 50 daha fazla suya ve yüzde 70 daha fazla gıdaya ihtiyaç olacak. Bakanlık olarak projeksiyonlarımızı ve vizyonumuzu hazırlarken bu gerçeklerden hareket ettik." diye konuştu.

TARIMSAL ÜRETİM ALANLARI KAYIT ALTINA ALINACAK

Yumaklı, bir karış toprağın dahi boş kalmaması için hiç durmadan çalıştıklarını söyledi.

Son dönemde, ülkenin tarımsal üretim potansiyelini daha da yukarılara taşımak için üretim planlamasını hayata geçirdiklerini anımsatan Yumaklı, sözleşmeli üretim için de mevzuat alt yapısını güçlendirdiklerini kaydetti.

Yumaklı, işlenmeyen tarım arazilerinin üretime kazandırılması için gerekli düzenlemelerin yapıldığını anlatarak, tüm tarımsal üretim alanlarının kayıt altına alınması çalışmalarına da devam ettiklerini bildirdi.

"EN AĞIR CEZALARI UYGULAYACAĞIMIZDAN KİMSENİN ŞÜPHESİ OLMASIN"

Yumaklı, vatandaşların güvenilir gıdaya ulaşmasının kendileri için büyük önem taşıdığını belirterek, şu değerlendirmede bulundu: "Yıl boyu süren denetimlerimizin yanında, ayrıca, belli dönemlerde yoğunlaştırılmış denetimler yapıyoruz. Buradan çocuklarımızın ve gençlerimizin sağlıklı gıdaya erişimi için yeni bir denetim süreci başlattığımızı açıklamak istiyorum. Türkiye genelindeki yaklaşık 23 bin okul, yurt, etüt merkezi gibi yerlerin yemekhane ve kantinlerinde, bu hafta başı itibarıyla, denetime başladık. 2 hafta sürecek olan denetimlerde 81 ilimizin tamamında 8 binden fazla arkadaşımızla denetimleri gerçekleştirmiş olacağız. Denetimlerde uygunsuzluk tespit ettiğimiz durumda işletmeler hakkında en ağır cezaları uygulayacağımızdan kimsenin şüphesi olmasın."

Yumaklı, 2 Ekim'den bu yana hileli ve sağlığı tehlikeye atan ürünleri internet sitesinde anlık olarak yayınladıklarını hatırlattı. Bu sistemi, vatandaşların doğru, hızlı, şeffaf bilgilenmesi adına hayata geçirdiklerini dile getiren Yumaklı, tüketicilerin bilinçlenmesinden memnun olduklarını söyledi.

Bakan Yumaklı, yayınlanan uygunsuzlukların bütün bir sektörü töhmet altında bırakmasının doğru olmadığının da altını çizdi.

"TARIM ORMAN ŞURAMIZI 2025 YILI NİSAN AYINDA GERÇEKLEŞTİRMEYİ PLANLIYORUZ"

Yumaklı, su ve sulama yatırımlarını, gıda arz güvenliğinin önemli bir parçası olarak gördüklerini de belirterek, son 22 yılda 10 binden fazla su ve sulama tesisi için 2,4 trilyon liradan fazla kaynağın kullanıldığını söyledi.

Türkiye'nin coğrafi konumundan kaynaklanan avantajlarına da değinen Yumaklı, New York'tan Tokyo'ya kadar 16 farklı saat dilimindeki pazarlara aynı gün ulaşma imkanının olduğunu söyledi.

Kıtalar arası kara, hava, deniz bağlantı ve enerji yollarının Türkiye'yi güvenli bir yatırım limanı haline getirdiğini ifade eden Yumaklı, şunları kaydetti: "Ülkemizin bu potansiyelini, sektörün tüm paydaşlarının katılımıyla ortak bir fikir birliği içerisinde açığa çıkarmamız gerekiyor. Bu manada, bizler de, Bakanlığımızın geleceğe yönelik politikalarında güçlü bir referans kaynağı oluşturmak için Tarım ve Orman Şuramızı toplamaya karar verdik. Buradan ilk kez bunun da duyurusunu yapmış olalım. Ülkemizde ilk Tarım Şurası 1997, ikincisi 2004 yılında, üçüncü 2019 yılında gerçekleştirilmişti. 4. Tarım Orman Şuramızı da inşallah 2025 yılı nisan ayında gerçekleştirmeyi planlıyoruz."

Yumaklı, şura sürecinde, tarım ve ormancılık alanında, gelecek 10 yıllarda sektörü nelerin beklediğinin tartışılmasını ve bu anlamda yeni stratejiler geliştirilmesini amaçladıklarını sözlerine ekledi.

18 Ekim 2024 Cuma

Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri personeline gelecek yıl 3,5 trilyon lira nakdi ödeme planlanıyor.

2025 yılı bütçesinden derlediği bilgiye göre, kurumlara ayrılan 14 trilyon 731 milyar 14 milyon 332 bin liralık bütçenin yüzde 23,6'sı personel giderleri için kullanılacak.

Bu kapsamda Milli Eğitim Bakanlığı, personel giderleri için 1 trilyon 30 milyar 744 milyon lira ile bütçeden en fazla payı aldı. Sağlık Bakanlığı personeli için ise 566 milyar 841 milyon liranın üzerinde ödenek aktarılacak. Emniyet Genel Müdürlüğü 302 milyar 167 milyon lirayla üçüncü sırada bulunurken, Milli Savunma Bakanlığına 273 milyar 553 milyon lira ayrıldı.

Gelecek yıl Jandarma Genel Komutanlığı personel giderleri 193 milyar 701 milyon lira, Adalet Bakanlığı personel giderleri 170 milyar 804 milyon lira, Diyanet İşleri Başkanlığı personel giderleri 110 milyar 56 milyon lira olarak belirlendi.

Tarım ve Orman Bakanlığı personel giderleri için 58 milyar 970 milyon lira, İçişleri Bakanlığı personel giderleri için 55 milyar 756 milyon lira ve Aile ve Sosyal Hizmetleri Bakanlığı personel giderleri için 53 milyar 280 milyon lira ayrıldı.

ÖZEL BÜTÇELİ İDARELER

Özel bütçeli kurumların personeline gelecek yıl 436 milyar 748 milyon lira ödeme öngörülüyor. Buraya dahil olan yüksek öğretim kurumları personeli için 318 milyar 32 milyon lira aktarılacak.

Özel bütçeli kurumlardan personel ödemesi için en yüksek kaynak 27,2 milyar lirayla Karayolları Genel Müdürlüğüne verilecek. Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğüne de 26,7 milyar lira ayrıldı. Orman Genel Müdürlüğü personeli için ise 23,1 milyar lira verilecek.

Düzenleyici ve denetleyici kurumların personeli için 10 milyar 45 milyon lira ödeme öngörülürken, bu kategoride 2,3 milyar lirayla Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) ilk, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) 2,1 milyar lirayla ikinci sırayı aldı.

Ödeneklerin ekonomik sınıflandırılmasına göre, bütçeden personel giderleri için toplam 3,5 trilyon lira, sosyal güvenlik devlet primi gideri için ise 435 milyar lira ayrıldı.

2025 bütçesinde kurumlar için öngörülen personel giderleri şöyle:

KURUMLAR       Personel Giderleri           Sos. Güv. Devlet Primi Gideri

Türkiye Büyük Millet Meclisi       11.053.550,000  1.337.502,000

Cumhurbaşkanlığı           2.784.216,000    163.119,000

Anayasa Mahkemesi      443.413,000        45.592,000

Yargıtay               2.566.341,000    290.932,000

Danıştay              1.846.200,000    193.506,000

Hakimler ve Savcılar Kurulu         901.380,000        84.163,000

Sayıştay               2.334.045,000    259.260,000

Adalet Bakanlığı                170.804.203,000               19.356.118,000

Millî Savunma Bakanlığı 273.553.471,000               32.266.666,000

İçişleri Bakanlığı                55.756.297,000  11.017.387,000

Dışişleri Bakanlığı             16.752.212,000  1.373.716,000

Hazine ve Maliye Bakanlığı          23.051.411,000  2.558.431,000

Millî Eğitim Bakanlığı      1.030.744.599,000           131.441.299,000

Sağlık Bakanlığı 566.841.948,000               67.251.196,000

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı    3.321.325,000    517.644,000

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı             53.280.882,000  8.825.531,000

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı            1.124.850,000    142.999,000

Kültür ve Turizm Bakanlığı            14.588.536,000  1.826.209,000

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı      3.538.352,000    433.820,000

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı       15.571.414,000  2.071.366,000

Ticaret Bakanlığı               17.272.974,000  2.003.300,000

Gençlik ve Spor Bakanlığı              2.771.887,000    398.164,000

Tarım ve Orman Bakanlığı            58.970.677,000  7.671.413,000

Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği 224.474,000        28.678,000

Millî İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı            15.842.855,000  1.049.835,000

Jandarma Genel Komutanlığı      193.701.811,000               17.922.126,000

Sahil Güvenlik Komutanlığı          8.633.684,000    898.685,000

Emniyet Genel Müdürlüğü          302.167.835,000               38.183.832,000

Diyanet İşleri Başkanlığı 110.056.770,000               13.893.319,000

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı  6.315.559,000    741.731,000

Gelir İdaresi Başkanlığı   32.491.789,000  4.056.863,000

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü        8.670.357,000    1.353.664,000

Meteoroloji Genel Müdürlüğü  2.124.203,000    323.138,000

Göç İdaresi Başkanlığı    10.300.404,000  1.993.900,000

Avrupa Birliği Başkanlığı                421.202,000        53.032,000

Devlet Arşivleri Başkanlığı            825.611,000        122.394,000

İletişim Başkanlığı            1.062.210,000    106.552,000

Millî Saraylar İdaresi Başkanlığı  1.917.226,000    305.463,000

Strateji ve Bütçe Başkanlığı          918.746,000        107.266,000

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı       3.070.614,000    374.693,000

İklim Değişikliği Başkanlığı            107.935,000        12.491,000

Genel Bütçeli Kurumlar (I Sayılı Cetvel)  3.028.727.468,000            373.056.995,000

Özel Bütçeli Kurumlar (II Sayılı Cetvel)   436.748.143,000               60.473.535,000

Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar (III Sayılı Cetvel)     10.045.306,000  1.460.554,000

I+II+III Sayılı Cetvel'deki Kurumlar Toplamı           3.475.520.917,000            434.991.084,000

Özel Bütçelere DDK'lara Hazine Yardımı 0             0

Gelirden Ayrılan Paylar  0             0

Merkezi Yönetim Bütçesi Toplamı            3.475.520.917,000            434.991.084,000

18 Ekim 2024 Cuma