Lübnan'da yerel para birimi liranın dolar karşısındaki tarihi değer kaybının ardından banknotlar ceplere sığmazken, en küçük esnaf dahi para sayma makinesi kullanmak zorunda kalıyor.

Ülkede 2019'dan beri süren ekonomik krizden dolayı Lübnan lirasındaki değer kaybının önüne geçilemiyor. Krizin başlarında 2020'de 1 dolar yaklaşık 1500 lira iken bugünlerde karaborsada 80 bin liranın üzerinde işlem görüyor.

Lübnan'da şu an tedavüldeki en yüksek değere sahip kâğıt para "100 bin" lira. Lübnanlılar krizden önce 100 dolar bozdurduğunda döviz ofisinden aldıkları 150 bin lira için sadece 2 banknot yeterliydi. Şimdiyse ellerine geçen banknot sayısı 80'i aşıyor.

Hâl böyle olunca birçok esnaf vakit kazanmak, yanlış hesap yapmamak için "para sayma makinesi" almaya başladı. Bugün mahalle arasındaki manavlarda bile para sayma makinesi görmek mümkün.

Para makinesi ihtiyacı gibi insanlar ev, iş yeri ve ofislerine bir de kasa almak zorunda kalıyor.

YOLLARDAKİ PANOLARDA "PARA SAYMA MAKİNESİ VE KASA" REKLAMLARI VAR

Lübnan'da ekonomik krizle beraber ciddi elektrik kesintileri de yaşanmaya başladı. Devlet elektriğinin kesilmesinin ardından güneş enerjisi ile şarj edilen pillere ilgi artmıştı.

Bir dönem ülkenin kent merkezlerinin yanı sıra şehirler arası kara yolları üzerindeki büyük panolarda bu pillerin reklamları yer alıyordu ancak bunun yerini şimdilerde "para sayma makineleri ve kasalar" aldı.

"EN ÇOK PARA SAYMA MAKİNESİ SATILIYOR"

Beyrut'un Korniş Mezra bölgesindeki dükkânında elektronik ürünler satan Muhammed Halla, para sayma makinesine artan talepten memnun.

Daha önce 6 ayda sadece bir tane para sayma makinesi satabildiklerini söyleyen Lübnanlı esnaf, "Dükkânımızda birçok elektronik ürün var ancak şu an en çok para sayma makinesi satılıyor. Şu sıralar ayda 4 tane satıyorum." dedi.

Lübnan'da parayı saymanın ve korumanın çok farklı bir boyut kazandığını dile getiren Halla, "Bu makinelere neredeyse herkesin artık ihtiyacı var. Evde, işte, ofiste kullanılıyor. Şu an para saymak kasa önünde büyük vakit kaybı." diye konuştu.

"LİRA ARTIK ELLE SAYILACAK DURUMDA DEĞİL"

Beyrut'un Hamra bölgesinde bir kebapçıda kasada görev yapan Ahmet Zekeriya da günün önemli kısmını müşterilerden gelen parayı saymakla geçirdiğini söyledi.

Krizden önce müşteriden aldığı parayı, banknot adedinin az olmasından dolayı çok rahat bir şekilde elle sayabildiğini belirten Zekeriya, "Ancak şimdi birkaç dürüm ve içecek alırsa hemen parayı makine ile saymamız gerekiyor çünkü yetişemiyoruz. Lira artık elle sayılacak durumda değil." dedi.

PARALAR EVDE KÜÇÜK BİR ÇEKMECE VEYA ÇANTAYA DAHİ SIĞMIYOR

Para kasası satın almak için bir mağazaya gelen Beyrutlu Ahmed Sabah da liranın artan hacminden dolayı artık parayı evdeki küçük bir çekmece, çanta veya gözde saklayamadıklarını ifade etti.

Sabah, "Eğer şu an evde 500 dolarınız varsa bu parayı saklamak veya korumak için kesinlikle bir kasaya ihtiyacınız var. Daha önce 500 doları bozdurunca cebinize rahatlıkla sığıyordu ve saklaması da oldukça kolaydı. Hacim olarak yer kaplamıyordu. Ancak durum çok değişti. Bu yüzden herkes kasaya yöneldi. Herkesin evinde artık bir kasası olmak zorunda." dedi.

FİYATLAR DOLAR ANCAK ÖDEME LİRAYLA

Lübnan'da 2020'den beri ithal edilen tüm ürünlerin fiyatı dolar üzerinden belirleniyor. Liranın dolar karşısındaki sürekli değer kaybı nedeniyle özellikle market işletmecileri ve diğer esnaf neredeyse her gün fiyat etiketlerini değiştirmek zorunda kalıyordu.

Lübnan Ekonomi Bakanlığı ithal edilen ürünlerin fiyatının 1 Mart'tan itibaren lira yerine dolar olarak yazılmasına karar verdi.

Başta marketler olmak üzere neredeyse ülkedeki tüm sektörlerde ürünlerin fiyatları dolar üzerinden hesaplanırken faturası o günkü kur üzerinden liraya dönüştürülüp müşterinin önüne konuluyor.

09 Mart 2023 Perşembe

Çin’in, Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) yatırımı 2023’te yüzde 16 artarak 1.3 milyar dolara ulaştı. Bu rakam, Asya ülkelerinin Arap ülkelerinde yaptığı yatırımın yüzde 60’ına karşılık geliyor.

NECMİ UYSAL

Çin ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasında artan ekonomik ilişkilere paralel olarak Çin’in BAE’deki yatırımları 2023 yılında yüzde 16 artış ile 1.3 milyar dolara yükseldi. 

TOPLAM YATIRIMIN YÜZDE 60’I

Bu rakam tüm Asya ülkelerinin Arap ülkelerinde yaptıkları toplam yatırımın yüzde 60’ına karşılık geliyor.

BAE’NİN ÇİN’DEKİ YATIRIMLARI YÜZDE 120 ARTTI

Diğer taraftan Birleşik Arap Emirlikleri’nin Çin’deki yatırımları ise geçtiğimiz yıl yüzde 120 artış gösterirken, Arap ülkelerinin Çin’de yaptıkları yatırımların yüzde 90’ına karşılı geliyor. 

PETROLE BAĞIMLILIKTAN KURTULMA ÇABASI

Birleşik Arap Emirlikleri de Suudi Arabistan’ın yaptığı gibi ekonomisini petrole bağımlılıktan kurtarıp çeşitlendirmeye çalışıyor. 

Bu kapsamda Çin ile BAE arasındaki karşılıklı ekonomik ilişkiler artış gösterme eğiliminde. 

EN BÜYÜK İHRACAT PAZARI

Nitekim BAE, Çin’in Arap ülkeleri arasındaki en büyük ikinci ticaret ortağı olurken, aynı zamanda en büyük ihracat pazarı konumunda. 

Diğer taraftan BAE, 2023 yılında doğrudan yabancı yatırım pazarında aktif proje bakımından 1.277 proje ve 23 milyar dolarlık yatırım ile dünyada üçüncü sırada bulunuyor.

Geçtiğimiz yıl körfez yatırım fonu ise Çin’de 2.3 milyar dolarlık yatırım gerçekleştirdi.

17 Mayıs 2024 Cuma

Merkezi Fransa'nın Strazburg kentinde bulunan Avrupa Konseyi, yapay zekayla ilgili ilk uluslararası sözleşmeyi kabul etti.

Kuruluşunun 75. yılını kutlayan Avrupa Konseyine 46 üye devletin dışişleri bakanları, yıllık toplantıları kapsamında Strazburg'da bir araya geldi.

Avrupa Konseyinden yapılan açıklamaya göre, üye ülkelerin dışişleri bakanları, Konsey'in çevre, göç, insan kaçakçılığı ve gazetecilerin korunması dahil farklı alanlarda gelecekte izleyeceği yolu belirledi.

Bakanlar, yapay zekaya ilişkin ilk uluslararası sözleşmeyi kabul etti. Sözleşmenin imza faslı eylülde Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta başlayacak.

Hukuki bağlayıcılığı olan sözleşme, yapay zekaya başvurulurken uluslararası insan hakları, demokrasi ve hukuk devletine yönelik hukuki düzenlemelere uyulduğunu garanti altına almayı amaçlıyor.

Sözleşmeye üye devletlerin, yapay zeka sistemlerinin kullanımı sırasında insan hakları düzenlemeleriyle aykırı riskleri belirlemeye, ölçmeye ve önlemeye yönelik önlemler alması gerekecek.

Üye devletlerden ayrıca, yapay zeka sistemlerinin eşitlik ilkesine, ayrımcılık yasağına uymasını ve özel hayatı korumasını sağlaması isteniyor.

Bu arada, Ukrayna'nın desteklerini ifade eden bakanlar, toplantıda bu ülke için "Hasar Kaydı" mekanizmasının önemini de kaydetti.

Söz konusu mekanizma kapsamında Rusya-Ukrayna Savaşı bağlamında Ukrayna topraklarında oluşan hasarların tazminat taleplerine ilişkin kanıt ve bilgiler toplanıyor.

Bakanlar, Ukraynalı çocukların korunması ve "kaçırılan Ukraynalı" çocukların geri getirilmesi için atılan adımları memnuniyetle karşıladıklarını belirtti.

Toplantıda, 2025'te gençlik bakanlarını bir araya getiren bir konferans düzenlenmesi kararlaştırıldı.

BAKANLAR KOMİTESİ BAŞKANLIĞINI LİTVANYA DEVRALDI

Toplantı kapsamında Liechtenstein, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Başkanlığı görevini Litvanya'ya devretti.

Litvanya Başbakanı İngrida Simonyte, ülkesinin Bakanlar Komitesi Başkanlığı dönemindeki öncelikleri hakkında bilgi verdi.

Buna göre, Litvanya'nın öncelikli görevleri arasında Rusya-Ukrayna Savaşı bağlamında Ukrayna'yı desteklemek, Reykjavik Zirvesi'nde alınan kararları uygulamak, otoriterliğe karşı Konsey'in değerlerini korumak, demokrasiyi, insan haklarını ve üye devletlerde hukuk devletini savunmak yer alacak.

17 Mayıs 2024 Cuma