HABER: ŞEREF KILIÇLI
İlk olarak 1900’lerin başında ABD’de Broadway yapımlarına finansal destekte bulunan varlıklı iş adamları için kullanılmaya başlanan ‘melek yatırımcılık’ günümüzde yenilikçi yatırımların en önemli kaynaklarından biri haline geldi. 1981’de New Hampshire Üniversitesi’nden finans profesörü İngiliz William E. Wetzel tarafından iktisat literatürüne aktarılan melek yatırımcılık; henüz başlangıç aşamasında olan yenilikçi ve inovatif yeni bir girişimin büyümesi ve gelişmesi için sağlanan sermaye, bilgi birikimi, tecrübe ile network katkısını ifade ediyor.
GLOBAL BÜYÜKLÜK
OECD verilerine dayandırılan bir araştırmaya göre, Avrupa’da erken dönem yatırımlarının yüzde 90’dan fazlası melek yatırımcıların sermayeleri ile karşılanıyor. Melek yatırım piyasasının büyüklüğü Avrupa’da 9.8 milyar Euro’yu, ABD ve Kanada’da ise 26 milyar doları aşmış durumda. 2020 yılında dünyadaki erken dönem yatırım piyasası büyüklüğünün 50 milyar doları aşması beklenirken, 50 milyar dolarlık melek yatırım piyasasının, sonraki 5-7 yıl içinde yaklaşık 250 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaşması öngörülüyor. ABD’de 300 bin civarında melek yatırımcı var ve bunların dahil olduğu 400’den fazla aktif melek yatırımcı ağı bulunuyor. Türkiye’deki rakamlara baktığımızda, 2018 yılı verileriyle, 14.6 milyon dolar melek yatırım gerçekleşmiş. Girişim sermayeleri dahil toplam yatırım ise 58.6 milyon dolar olmuş.
471 LİSANSLI MELEK YATIRIMCI
Türkiye, İngiltere ile beraber melek yatırımcılık konusunda mevzuata sahip iki ülkeden biri konumunda. Uluslararası literatürde ‘melek yatırımcı’ tabiri ile kullanılan terim, yönetmeliğe ‘Bireysel Katılım Yatırımcısı’ olarak alınmış. Sözkonusu, ‘Bireysel Katılım Sermayesi Yönetmeliği’ 15.02.2013 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak aynı tarih itibariyle yürürlüğe girdi. 2013 yılının Haziran ayında Bireysel Katılım Sermayesi Sistemi üzerinden ilk yatırım gerçekleştirildi. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından bugüne kadar 471 melek yatırımcıya lisans verilmiş. Lisanslı melek yatırımcılar 35 girişimcilik projesinde, 2018 sonu verileriyle, 11.9 milyon TL yatırımda bulunmuş. Ayrıca akredite edilmiş ağlarda lisansı olmadan faaliyet gösteren 424 melek yatırımcı bulunuyor. Yönetmeliğin 5’inci maddesi uyarınca, BKY olarak faaliyette bulunan gerçek kişilerin vergi desteğinden ve diğer avantajlardan yararlanabilmesi için BKY lisansına sahip olması gerekiyor.
BTM’DEN ÇAĞRI
İstanbul Ticaret Odası da, melek yatırımcıların startup projeleri için önemine dikkat çeken çalışmalar yapıyor. İTO iştariki olan Bilgiyi Ticarileştirme Merkezi (BTM), birçok girişimin global başarı kazanmasını sağlayan ‘melek yatırımcılık’ hakkında önemli bir toplantı gerçekleştirdi. Katma değeri olan hayalleri ticari hayata kazandırdıklarını belirten BTM Direktörü İbrahim Elbaşı, “Startup’ları yatırımcılarla buluşturuyoruz. Unicorn ile hedef gösteriyoruz. İTO’nun 81 meslek komitesi ile işbirliği yapıyoruz. BTM çok fonksiyonlu bir merkez haline geldi” dedi. İstanbul’un ve Türkiye’nin geleceğinin yeni teknolojiler ekseninde startup’lar ile şekilleneceğini de vurgulayan İbrahim Elbaşı, melek yatırımcılardan üretilecek katma değere destek olmasını beklediklerini söyledi. Toplantıda, Şirket Ortağım Melek Yatırım Ağı Başkanı Mehmet Buldurgan, Yatırımcı-Mentor Ömer Erkmen ve İstanbul Startup Angels Kurucu Ortağı Gülsüm Çıracı sunum yaptı.
BÜYÜK VERGİ AVANTAJI
İstanbul Startup Angels Kurucu Ortağı Gülsüm Çıracı melek yatırımcılığı teşvik etmek için 2013 yılında yürürlüğe giren ‘Bireysel Katılım Sermayesi’ yönetmeliği hakkında bilgi verdi. Çıracı, ‘Bireysel Katılım Yatırımcısı (BKY) Lisansı’ alabilmek için ‘yüksek gelir veya servete sahip yatırımcı ya da tecrübeli yatırımcı’ kategorilerinden birinde belirlenmiş kriterlere sahip olunması gerektiğini kaydetti. Gülsüm Çıracı, yönetmeliğin, son iki yıl için 200 bin TL üzeri geliri olanı yüksek gelir sahibi, menkul-gayrimenkul toplam 1 milyon TL üzeri serveti olanı yüksek servet sahibi kabul ettiğini söyledi. Tecrübe sahibi kategorisinde ise BKY ağı üyesi olma, finans sektörü yöneticisi olma, büyük şirket yöneticisi olma, kuluçka merkezi yatırımcısı olma kriterlerinden birinin yeterli olduğunu kaydetti. Gülsüm Çıracı, BKY lisanslı yatırımcıya, genel olarak yüzde 75 vergi avantajı sağlandığını söyledi. Çıracı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK veya KOSGEB Ar-Ge Yenilikçilik desteği (son 5 yıl içinde) varsa vergi avantajının yüzde 100’e çıktığı bilgisini de verdi.
‘ABD’Yİ MELEK YATIRIMCILAR UÇURDU’
Melek yatırımcıların yenilikçi girişimlere sadece finans desteği vermediğini belirten Şirket Ortağım Melek Yatırım Ağı Başkanı Mehmet Buldurgan, “Melek yatırımcı, bilgi ve tecrübesiyle de destek veriyor, işin büyümesini sağlıyor. ABD’yi girişimcilikte ve yatırımda uçuran melek yatırımcılardır. ABD’de 2018 verilerine göre, 26 milyar dolar yatırım yaptılar. ABD istihdam verileri ve unicorn’larına baktığımızda, yeni istihdamın yüzde 80’ini 5 yıllık şirketler oluşturmuş” dedi. Buldurgan, melek yatırımcılık konusunda, ‘sadece yazılım projelerine verilen destek’ gibi bir yanlış algı olduğunu da kaydederek, geniş kapsamda yenilikçi inovatif şirketlerin büyütüldüğüne dikkat çekti. Buldurgan, melek yatırımcıların ilk şartını, ‘açıklık, şeffaflık, dürüstlük’ olarak açıkladı.
‘TÜRKİYE’DE 186 BİN MELEK YATIRIMCI POTANSİYELİ VAR’
Türkiye’nin yeni teknolojilere dünyada en hızlı uyum gösteren ülkeler arasında olduğunu, bunun girişimcilik açısından büyük bir avantaj olduğunu belirten Yatırımcı Ömer Erkmen, “Teknolojiye hızlı uyum sağlamada dünyada ilk beşteyiz. 2010 yılında bir arkadaşımın tavsiyesiyle melek yatırımcı oldum. Bugün herhangi bir şirkete ortak olan kendini melek yatırımcı kabul edebilir fakat melek yatırımcı şirkete hakim ortak olamaz. Melek yatırımcı sabırlıdır, 6 ay sonra ‘Param ne oldu’ diyen değildir. Türkiye’de ‘Para yok’ klişesi var. Yatırımcı ise ‘Girişim yok’ diyor. Oysa ki, Türkiye’de bankalarda 186 bin kişinin 1 milyon TL üstü mevduatı var ve ortalaması da 7 milyon TL. Bu çok önemli bir değerdir” dedi. Yeni nesil melek yatırımcıların hızlı büyüyen ve ölçeklenebilen projelere yatırım yaptığını kaydeden Ömer Erkmen, girişimcilere “İlginizi kaybetmeyin, global düşünün, mevcut pazara kopya yapma düşüncesiyle girmeyin” tavsiyelerinde bulundu.
VERGİ DESTEĞİ ŞARTLARI
“Bireysel Katılım Sermayesi” yönetmeliğine göre, melek yatırımcının vergi desteği alabilmesi için şu kurallara uyması gerekiyor:
YATIRIM İÇİN DE KRİTERLER VAR
22 Nisan 2019 Pazartesi
Ticaret Bakanlığı Basın Müşaviri Fatih Uysan, Türkiye Cumhuriyeti'nin, hükümeti ve halkıyla topyekun Filistin'in yanında olduğunu belirterek, "Türkiye'nin gümrük sistemi kısmen 9 Nisan 2024'ten, tamamıyla 2 Mayıs 2024'ten beri ihracat ve ithalatta İsrail'e kapalıdır” dedi.
Basın Müşaviri Uysan, sosyal medya hesabı X'ten, Ticaret Bakanlığının, "İsrail'le ticaretin 3. ülkeler üzerinden sürdüğü" iddialarını yalanladığı açıklamasına atıfta bulunarak, konuya ilişkin paylaşım yaptı.
Cumhuriyet Halk Partisinin başkan yardımcısının, "İsrail İstatistik Kurumu"nun verilerine işaret ederek İsrail ile ticaretin sürdüğüne ilişkin açıklamalarını şaşkınlık ve üzüntüyle izlediklerini bildiren Uysan, şu değerlendirmelerde bulundu: "İsrail zulmü altında Filistin, Gazze ve Batı Şeria'da 41 bin kişinin şehit olduğu, Lübnan'da daha iki gün önce onlarca kişinin can verdiği ve binlerce kişinin yaralandığı bir dönemde Sayın Cumhurbaşkanımız, hükümetimiz ve Türk halkı cansiperane bir şekilde Filistin halkı ile birlikte mücadele ederken, dünyada İsrail ile tüm ticareti durdurmuş tek ülke Türkiye iken, yapılan bu mesnetsiz ve İsrail makamları ile işbirliği yaparak yalan ve çarpıtma amaçlı açıklamaların, Filistin davası ve Filistinlilerin menfaatleri ile hiçbir alakası bulunmamaktadır.
Sadece İsrail'in menfaatlerine hizmet ediyorlar. Bu açıklamaların en acı ve utanılacak tarafı, söz konusu açıklamalarda Türkiye Cumhuriyeti'nin resmi gümrük ve dış ticaret sistemleri ve Türkiye İstatistik Kurumunun şeffaf ve gerçek veri ve istatistikleri dururken İsrail servislerinin ve kurumlarının dezenformasyon amaçlı verilerinin kaynak gösterilmesidir. Başlı başına bu bile, bu açıklamayı gerçekleştiren siyasi ve bir kısım medya zevatın Filistinlileri ağzına dahi almazken Türkiye'yi ve hükümeti yıpratmak hedefiyle İsrail'in çıkarlarına hizmet ettiğini, kimlerden bilgi ve yönlendirme aldığını açıkça ortaya koymaktadır. Tek dertleri, dünyada Filistin için en çok uğraşan, İsrail soykırımı karşısında onurlu ve haysiyetli bir duruş ve politika izleyen ve Filistinli tüm yetkililerin devamlı teşekkür ettiği Türkiye'nin ve hükümetinin mazlum Filistin için verdiği büyük çabalarına zarar vermektir. Zaten İsrail makamlarının sosyal medya paylaşımlarında onları överek atıf yaptığına zaman zaman şahit olduk."
Uysan, Türkiye Cumhuriyeti'nin, hükümeti ve halkıyla topyekun Filistin'in yanında olduğunu vurguladı.
"Türkiye'nin gümrük sistemi kısmen 9 Nisan 2024'te, tamamıyla 2 Mayıs 2024'ten beri ihracat ve ithalatta İsrail'e kapalıdır." ifadesini kullanan Uysan, şunları bildirdi: "Açıkladığımız gibi, sadece Filistin Ulusal Ekonomi Bakanlığının uygunluk verdiği, Filistinlilere ulaştırılan ve Filistinli mazlumların ihtiyacı olan ürünler, bu uygunluk sonrası varış yeri Filistin olmak şartıyla sevk edilebilmektedir. Hal böyleyken bu yalan ve iftira korosunun amacı, Türkiye'nin tüm dünya ülkelerine yaptığı ihracatı bile sabote etmek, İsrail çıkarlarına hizmet etmek ve Filistinli mazlumların ihtiyacı olan ürünleri dahi temin etme süreçlerine zarar vermektir. Bu konuda Ticaret Bakanlığımız, gerekli açıklamayı iki gün önce yapmıştır."
20 Eylül 2024 Cuma
Borsa İstanbul'da işlem gören hisse senetleri haftalık bazda ortalama yüzde 2,22, dolar/TL yüzde 0,56, avro/TL yüzde 1,17 ve altının gram fiyatı yüzde 1,92 artış kaydetti.
BIST 100 endeksi, en düşük 9.567,10 ve en yüksek 10.008,72 puanı gördükten sonra haftayı, önceki hafta kapanışına göre yüzde 2,22 değer kazanarak 9.900,25 puandan tamamladı.
Kapalıçarşı'da işlem gören 24 ayar külçe altının gram satış fiyatı bu hafta yüzde 1,92 artışla 2 bin 866 liraya, Cumhuriyet altınının satış fiyatı da yüzde 3,33 yükselişle 19 bin 124 liraya çıktı.
Geçen hafta sonu 4 bin 650 lira olan çeyrek altının satış fiyatı yüzde 3,23 artarak 4 bin 800 liraya yükseldi.
Bu hafta ABD doları yüzde 0,56 değer kazanarak 34,1150 liraya, avro da yüzde 1,17 artışla 38,0680 liraya çıktı.
Yatırım fonları bu hafta yüzde 1,89 ve emeklilik fonları yüzde 2,36 değer kazandı.
Kategorilerine göre bakıldığında ise yatırım fonları içinde en çok kazandıran yüzde 4,40 ile "hisse senedi" fonları oldu.
20 Eylül 2024 Cuma
20 Eylül 2024 Cuma
20 Eylül 2024 Cuma
20 Eylül 2024 Cuma
20 Eylül 2024 Cuma
20 Eylül 2024 Cuma
20°C