Artan İsrail-İran gerilimi sonrası riskli varlıklarda satışlar gözlendi. Bununla beraber küresel hisse senetlerinde göstergeler negatife dönerken, bugün analistler ABD'de açıklanacak veriye odaklandı.

Orta Doğu'daki çatışmaların durumu ve dünya genelinde enflasyonla mücadelenin resesyonla sonuçlanıp sonuçlanmayacağına ilişkin soru işaretleri risk iştahını törpülemeye devam ediyor.

Dün, İran Devrim Muhafızları Ordusu, İsrail'e balistik füze saldırısı başlattığını duyurmuştu.

İsrail'in karşılık vereceğine yönelik tehditleri ve İran'ın karşılık verilmesi durumunda daha şiddetli tepki verileceğine yönelik açıklamalarının ardından bölgede gerilim yüksek kalmaya devam ediyor.

Öte yandan, dün açıklanan verilere göre ABD'de JOLTS açık iş sayısı, ağustosta 8 milyon 40 bine çıkarak piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti.

Analistler, söz konusu verinin iş gücü piyasasında beklentilerin üzerinde bir soğuma olabileceği endişelerini beslediğini belirterek, cuma günü açıklanacak istihdam verilerinin yatırımcıların odağında kalmayı sürdürdüğünü söyledi.

Ülkede inşaat harcamaları ağustosta artış beklentisinin aksine yüzde 0,1 azalışla 2 trilyon 132 milyar dolara indi.

ABD'de Tedarik Yönetim Enstitüsünün (ISM) imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), eylülde 47,2 ile piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti. S&P Global'in imalat sanayi PMI verisi de yukarı yönlü revize edilerek 47,3 oldu. Endeksler, ülkede imalat sektöründeki daralmanın sürdüğüne işaret etti.

Orta Doğu'da tansiyonun yükselmesi, bazı savunma ve enerji şirketlerinin hisselerini pozitif etkilerken, çatışmalardan rezervasyonların zarar görebileceği endişeleriyle kruvaziyer şirketlerinin hisselerinde düşüş yaşandı.

F-35 savaş uçağının ana yüklenicisi ABD'li savunma şirketi Lockheed Martin'in hisseleri yüzde 4'e yakın, Northrop Grumman'ın hisseleri yüzde 3'ün üzerinde değer kazandı. Patriot füze sisteminin üreticisi RTX'in hisseleri yaklaşık yüzde 3, General Dynamics'in hisseleri yüzde 1 yükseldi.

Kruvaziyer şirketlerinden Carnival'ın hisseleri yüzde 2,5, Norwegian Cruise Line'ın hisseleri yüzde 3 ve Royal Caribbean Cruises'ın hisseleri yüzde 2,3 geriledi.

Para piyasalarındaki fiyatlamalarda yıl sonuna kadar Fed'in 75 baz puanlık indirim yapacağı beklentisi güçlü kalmaya devam ederken, kasımda yüzde 60 ihtimalle 25 baz puanlık bir faiz indirimi yapılacağı öngörülüyor.

Söz konusu gelişmelerle ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi şu sıralarda yüzde 3,75 seviyesinde bulunurken, dolar endeksi 101,2'den güne başladı.

Jeopolitik risklerin artması sonrasında altının ons fiyatı dün yüzde 1,1 değer kazanırken, şu sıralarda önceki kapanışın yüzde 0,3 altında 2.656 dolardan işlem görüyor.

Brent petrolün varil fiyatı da Orta Doğu'daki gerilimin etkisiyle dün yüzde 3,4 değer kazanmasının ardından, şu sıralarda önceki kapanışın yüzde 0,3 üzerinde 74,5 dolar seviyesinde bulunuyor.

Dün, Dow Jones endeksi yüzde 0,41, S&P 500 endeksi yüzde 0,93 ve Nasdaq endeksi yüzde 1,53 düştü. ABD'de endeks vadeli kontratlar da güne negatif bir seyirle başladı.

Avrupa borsalarında, Orta Doğu'da çatışmalara ilişkin endişelerin artmasıyla dün İngiltere hariç satış ağırlıklı bir seyir izlendi.

Avrupa'nın bankacılık endeksi yüzde 2,84 düşüşle kayıplara öncülük etti. Teknoloji şirketlerinin hisseleri ortalama yüzde 0,65 gerilerken, otomotiv şirketlerinin hisseleri yüzde 1,17 değer kaybetti.

Makroekonomik veriler tarafında ise dün, düşen enerji fiyatları eylülde Avro Bölgesi'ndeki enflasyon oranını son üç yılın en düşük seviyesine indirdi. Bölgede mal ve hizmet fiyatları geçen yılın aynı ayına kıyasla ortalama sadece yüzde 1,8 arttı.

Avro Bölgesi'nde yıllık enflasyon, 3 yılı aşkın bir süredir ilk kez Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) orta vadede Avro Bölgesi ekonomisi için ideal olarak gördüğü yüzde 2 hedefinin altında kaldı.

Buna ek olarak, Avro Bölgesi'nde imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) eylül ayında 0,8 puan düşerek 45 puana inerken, Almanya'da imalat sanayi PMI 40,6 ile beklentilerin üzerinde gelmesine karşın zayıf kalmayı sürdürdü.

İngiltere'de imalat sektörü PMI verisi ise eylülde 51,5 ile beklentilere paralel şekilde büyümesini sürdürürken, iş dünyası güveni 9 ayın en düşük seviyesine indi.

Analistler, söz konusu verilerden alınan sinyallerin, ECB'nin para politikasını gevşetmeye devam edeceği ve ekimde politika faiz oranını tekrar düşüreceği yönündeki beklentileri artırdığını söyledi.

Dün, Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 0,58, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,81 ve İtalya'da FTSE MIB endeksi yüzde 1,04 düşerken, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,48 yükseldi. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar ise güne karışık bir seyirle başladı.

Asya piyasalarında yeni işlem gününde Hong Kong hariç negatif bir seyir hakim olurken, Çin'de tatil sebebiyle işlemler gerçekleşmiyor.

Orta Doğu'da artan gerilimin Asya piyasalarında da risk iştahını törpülemesine karşın, Çin'in açıkladığı ekonomik teşvik paketlerinin etkisiyle Hong Kong pozitif seyretmeye devam ediyor.

Öte yandan dün, Japonya'da iktidardaki Liberal Demokrat Parti'nin (LDP) yeni lideri İşiba Şigeru, Temsilciler Meclisi'nde düzenlenen olağanüstü oturumda ülkenin başbakanı seçildi.

İşiba'nın, görevini 27 Ekim'de düzenlenmesi planlanan erken genel seçimlere kadar yürütmesi bekleniyor.

Bugün açıklanan verilere göre, Japonya'da eylül ayına ilişkin tüketici güven endeksi 36,9 ile beklentilerin altında gerçekleşti.

Dolar/yen paritesi ise dün günü yüzde 0,1 azalışla 143,57 seviyesinde tamamlarken, şu sıralarda yüzde 0,2 artışla 143,9 seviyesinde bulunuyor.

Kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,8 ve Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,6 düşerken, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 5,8 yükseldi.

Dün, satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü önceki kapanışa göre yüzde 3,25 azalışla 9.351,22 puandan tamamladı.

Dolar/TL, dün yatay seyirle 34,1978'den kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında önceki kapanışın hemen üzerinde 34,2080 seviyesinden işlem görüyor.

Analistler, bugün yurt içinde finansal kesim dışındaki firmaların döviz varlık ve yükümlülükleri, yurt dışında ise Avro Bölgesi'nde işsizlik oranı ve ABD'de ADP Özel Sektör İstihdamı verilerinin takip edileceğini belirterek, BIST 100 endeksinde 9.300 ve 9.200 puanın destek, 9.500 ve 9.600 seviyelerinin direnç konumunda olduğunu kaydetti.

Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:

12.00 Avro Bölgesi, ağustos ayı işsizlik oranı

14.30 Türkiye, temmuz ayı finansal kesim dışındaki firmaların döviz varlık ve yükümlülükleri

15.15 ABD, eylül ayı ADP Özel Sektör İstihdamı

02 Ekim 2024 Çarşamba

DEİK Tacikistan İş Konseyi üyeleri, İstanbul Ticaret Odası’nı ziyaret etti. Konseyin Türkiye Tarafı Başkanı Cihangir Fikri Saatçioğlu başkanlığındaki heyeti, İTO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Mehmet Develioğlu ağırladı.

HABER:ADEM ORHUN

Toplantıda, iki ülke arasında önceki ay başlayan vize uygulamasının olumsuz yansımaları, fuarlar ve ticaret hacmini geliştirmeye yönelik yapılabilecekler hakkında görüş alışverişinde bulunuldu.

DEİK heyetinde Saatçioğlu’nun yanı sıra Konsey Üyeleri Bilal Çoban, Ömer Ali Öz ve İş Konseyi Koordinatör Yardımcısı Beyza Sinem Tokel de yer aldı. 

Toplantıda, son yıllarda hızla gelişen ticari ilişkilerin, vize uygulaması sebebiyle büyük oranda sekteye uğradığına dikkat çeken heyet başkanı, “Bu engelin kaldırılması için İTO’nun yapacağı girişimlerin faydalı olacağını ümit ediyoruz” şeklinde konuştu. Saatçioğlu ayrıca, Tacikistan’da Türk ihraç ürünleri fuarı düzenlenmesi konusunda İTO’dan destek beklediklerini dile getirdi. 

02 Ekim 2024 Çarşamba

Türkiye ile Çekya arasındaki 5.7 milyar dolar seviyesine ulaşan ticareti daha da geliştirmek için çalışmalar sürüyor. İTO’da düzenlenen Çekya’ya yönelik ticaret ve yatırım fırsatları webinarında, iki ülke arasında ticaretin karşılıklı dengeyle artırılmasının önemi vurgulandı.

HABER:OSMAN KUVVET

Çekya, Türkiye ile ticaretini artırmak istiyor. 

Bu kapsamda Çekya’daki iş fırsatları ve teşvikler, İstanbul Ticaret Odası tarafından düzenlenen webinarda ele alındı.

Türkiye Cumhuriyeti Prag Ticaret Müşaviri ve iş insanlarının katıldığı webinarın açılış konuşmasını yapan İTO Başkan Yardımcısı Mehmet Develioğlu, AB’ye tam üye olan Çekya’nın Gümrük Birliği çatısı altında ve coğrafi olarak yakın olmasının önemli bir avantaj oluşturduğunu belirtti.

TAHKİM AVANTAJI

Develioğlu, sözlerine şöyle devam etti: “Çekya ile geçtiğimiz yıl 5.7 milyar dolar ticaret hacmimiz oldu. Bu rakamı yükseltmek için çalışmalarımızı yürütüyoruz. 

Bununla beraber ticaret dengesinin her iki ülke yararına da olacak şekilde olması gerekir. 

Bu kapsamda iki yıl önce İstanbul Ticaret Odası Tahkim ve Arabuluculuk Merkezi (İTOTAM) ile Çek Ticaret Borsası Uluslararası Tahkim Merkezi (PRIAC) arasında imzaladığımız işbirliği anlaşması ile ticaret fırsatları daha hızlı ilerleyecek. İki ülke firmaları arasında yaşanan anlaşmazlıklar hem daha hızlı çözülecek hem de mahkeme sürecine göre maliyeti daha avantajlı olacak.”

80 TÜRK FİRMASI

Ticaret Bakanlığı verilerine göre, Çekyalı firmalar Türkiye’de ağırlıklı olarak enerji sektöründe yatırım yapıyor. Türkiye’de 30’a yakın Çekya sermayeli şirketin toplam yatırım tutarı yaklaşık 2.5 milyar dolar.

Çekya’da faaliyet gösteren 80 civarındaki Türk firmanın ise yatırım miktarı yaklaşık 150 milyon dolar. Bu rakamları artırmak için düzenlenen webinarda, Türkiye Cumhuriyeti Prag Ticaret Müşaviri Berat Demirci Cörüt bir sunum gerçekleştirdi.

İŞSİZLİK YÜZDE 2.6

Cörüt yaptığı sunumda, Çekya’da yatırım için işgücü planlaması yapmak gerektiğine dikkat çekti.

İşsizlik oranının da yüzde 2.6 ile yine AB’deki en düşük orana sahip olduğunu vurgulayan Cörüt, “Dolayısıyla bu durum işgücü bulmada zorluk yaşatıyor.

Ancak çalışanlar firmalarda uzun süre istihdam ediliyor” dedi.

Teşviklerde yatırımın katma değer oranının, inovasyon düzeyinin, yeşil ve dijital dönüşümün etkili olduğunu belirten Cörüt, sözlerini şöyle sürdürdü: “Çekya, özellikle demir-çelik ve otomotivde güçlü bir ülke. 

Ayrıca Çekya, Doğu ve Batı Avrupa’yı birleştiren bir bölgede yer aldığı için yatırımcı açısından büyük avantaj sağlıyor.”

Çekya’da faaliyet yürüten iş insanı Gökhan Güngör de ülkeye dair tecrübelerini aktardı. 

İş için en cazip alanlar

Otomotiv: Çekya, dünyanın en eski üç otomobil firmasının üretim tesisine ev sahipliği yapıyor.

Ayrıca Orta Avrupa’nın ilk otomobili bu ülkede üretildi.

Otomotiv yan sanayi üretimi de ülkede oldukça iyi durumda ve pazar payı sürekli artıyor. 

Nanoteknoloji: Çekya, nanoteknoloji alanında küresel bir merkez olarak görülüyor.

Bu sektörde 200’e yakın şirket faaliyet yürütüyor. 

Uzay-havacılık teknolojileri & savunma: Havacılıkta üretimden montaja kadar tüm alanlarda gözle görülür bir ilerleme kaydedildi.

Bilgi teknolojileri ve yazılım geliştirme: Çekya, bilgi teknolojileri sektöründe Avrupa’nın önde gelen ülkelerinden biri.

İş insanlarına tüyolar

Önce pazar fizibilitesi yapın.

Ardından resmi şirket kurun.

Muhasebe, vergi ve yasal 

konulara hakim olun.

Yerel işçi çalıştırmak daha kolay.

Nakliye ve depo işlemlerini sıkı takip edin.

AB fonlarına ve teşviklerine başvurun.

Resmi ve özel ihalelere katılın.

Tedarikçi olmak için gerekli sertifikaları alın.

Yanınızda mutlaka Çekçe bilen birini bulundurun.

Yenilikçi/yeşil ürün ve satış sonrası hizmete öncelik verin.

Teşvikleri değerlendirin

Bölgesel teşvikler

Çalışanların eğitimi için hibe

İstihdam sağlamak için hibe

Varlık edinimi için hibe

Çekya’nın ihracatında başlıca ürün grupları

Motorlu taşıtlar

Elektrikli makina ve cihazlar

Makinalar ve kazanlar

Demir ve çelik

Plastik ve mamulleri

Mobilya (otomobil ağırlıklı)

Optik, fotoğraf, ölçü aletleri

Mineral yakıtlar

Oyuncak, spor ve oyun malzemeleri

02 Ekim 2024 Çarşamba