Kripto para borsası FTX'in iflasıyla 2022'de sarsılan kripto para piyasası, Fed'in sıkılaşma döngüsünün sonuna geldiğine dair beklentiler ve ABD'de ilk Bitcoin spot ETF'sinin onaylanacağı spekülasyonlarıyla bu yıl canlandı.

Düzenleyici kuruluşların baskıları ve geçen yıl FTX gibi büyük oyuncuların çöküşünün ardından bu yıl toparlanmaya başlayan kripto para piyasalarında dikkatler, gelecek yıl ABD Merkez Bankasının (Fed) para politikası ile spot Bitcoin ETF'sine (borsa yatırım fonu) ilişkin gelişmelerde olacak.

Kripto para borsası FTX'in iflasıyla 2022'de sarsılan kripto para piyasasında bu yıl toparlanma kaydedildi.

2022 yılı Bitcoin dahil tüm kripto para birimleri için çok zor geçerken, dünyanın en büyük kripto para birimi olan Bitcoin, 2022'de piyasa değerinin yaklaşık yüzde 65'ini kaybetti. Kripto yatırımcıları, Terra Luna'nın çöküşü, FTX düşüşü, makroekonomik koşullar ve Binance'ye yönelik suç duyurusu gibi bir dizi öngörülemeyen olayla karşı karşıya kalmıştı.

Bu yılın başlangıcında kripto dünyası iyileşme belirtileri gösterdiği için kripto para birimleri için güçlüydü. Kripto dünyası ekim, kasım ve aralık ayları itibarıyla muazzam bir toparlanma gösterdi.

Ekonomik görünüme yönelik belirsizliklerin devam etmesine ve düzenleyici kuruluşların kripto para piyasasına yönelik devam eden baskılarına rağmen en büyük kripto para birimi Bitcoin için 2023 nispeten iyi bir yıl oldu.

Analiz şirketi Coinmarketcap'in verilerine göre, bu yıla 16 bin 600 dolar seviyesinden başlayan Bitcoin'in fiyatı sene başından bu yana yaklaşık yüzde 160 değer kazandı ve yeniden 40 bin doların üzerinde işlem görmeye başladı.

Bitcoin'in kripto para piyasasındaki payı yüzde 50'nin üzerine çıkarken, genel olarak kripto para piyasasının değeri 2022'nin sonundaki 871 milyar dolar seviyesinden yaklaşık 1,7 trilyon dolara yükseldi.

Bitcoin'in yükselişi diğer en kripto paralar ve tokenler üzerinde de benzer bir etkiye sahip oldu.

Bitcoin, 2023'te değer kazanmasına rağmen Kasım 2021'deki 68 bin 990 dolar olan rekor seviyesinden hala çok uzakta (yüzde 38 aşağıda) duruyor.

Bitcoin'deki yükseliş çok sayıda bitcoin yatırımı bulunan yazılım firması MicroStrategy'in hisselerinin yaklaşık yüzde 325, Bitcoin madencisi Marathon Digital'in hisselerinin yaklaşık yüzde 670 ve kripto borsası Coinbase'nin hisselerinin yaklaşık yüzde 380 artmasını da sağladı.

Faiz artırımlarına son verileceği beklentileri kripto para piyasasına da umut oldu

Bitcoin'in 2021'de yükselişe geçerek 69 bin dolarla rekor seviyesini gördüğü kripto para piyasaları, merkez bankalarının yüksek enflasyon karşısında 2022'nin başlarında faiz oranlarını artırmaya başlamasıyla yatırımcıların daha iyi getiri arayışına girmesi ve kripto para birimleri gibi riskli varlıklardan kaçması sonucu olumsuz etkilenmeye başlamıştı.

Geçen yıl Rusya'nın Ukrayna'da başlattığı savaşla artan ekonomik belirsizlikler, agresif faiz artırımları ve son olarak FTX'in iflası nedeniyle darbe alan kripto para piyasaları, bu yılın başında ise kripto varlık kredi platformu Genesis Capital ile ABD'li bankalardan Silvergate Capital, Silikon Vadisi Bankası (SVB) ve Signature Bank'ın iflaslarından olumsuz etkilendi.

Fed başta olmak üzere büyük merkez bankalarının sıkılaştırma döngüsünün sonuna geldiğine dair bu yılın ikinci yarısından itibaren güçlenen beklentiler, kripto para piyasalarında bu yılki canlanmayı tetikledi.

Spot Bitcoin ETF'sine ilişkin gelişmeler yatırımcıların odağında

Kripto endüstrisi bu yıl piyasayı daha fazla yatırımcıya açacak spot Bitcoin ETF olasılığına da odaklanırken, henüz hiçbiri onaylanmamasına rağmen birçok firma spot Bitcoin ETF'si için başvuruda bulundu.

Dünyanın en büyük varlık yönetim şirketi Blackrock ile VanEck, WisdomTree (WT.N), Fidelity, Bitwise, Grayscale Investmens ve Invesco, ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonuna (SEC) spot Bitcoin ETF'si için başvuru yapan firmalar arasında yer aldı.

Spot Bitcoin ETF'sinin onaylanacağına dair spekülasyonlar bu yıl kripto paralardaki yükselişi destekledi.

Analistler, kripto para piyasalarında bu yıl güzel bir toparlanma yaşandığını ancak bunun henüz başında olunduğunu belirtti.

Düzenleyicilerin baskıları sürüyor

ABD ve Avrupa'da düzenleyici kuruluşların kripto para piyasalarına yönelik baskıları da devam ederken, kripto endüstrisindeki büyük oyunculara bu yıl yöneltilen suçlamalar ve açılan davalar dikkati çekti.

Bunlardan öne çıkanı dünyanın en büyük kripto para borsası Binance'e ABD hükümeti tarafından yönlendirilen kara para aklama ve yaptırım yasalarını ihlal etme suçlamaları oldu.

ABD hükümeti, kasım ayında Binance'nin kara para aklamayı önleme ve yaptırım yasalarını ihlal ettiği gerekçesiyle 4,3 milyar dolar ceza ödeyeceğini bildirdi. Binance Üst Yöneticisi (CEO) Changpeng Zhao ise yapılan anlaşma kapsamında istifa etmeyi ve 50 milyon dolar para cezası ödemeyi kabul etti.

Kripto para borsası FTX'in kurucusu ve eski CEO'su Sam Bankman-Fried de dolandırıcılık ve kara para aklama iddiasıyla yargılandığı ceza davasında suçlu bulundu.

Öte yandan, SEC kayıt dışı faaliyet gösterdiği gerekçesiyle kripto para borsası Kraken'i dava ederken, iflas eden kripto para kredi kuruluşu Celsius Network'ün kurucusu ve eski CEO'su Alex Mashinsky dolandırıcılık suçlamasıyla gözaltına alındı.

AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, bu yıl kripto para piyasalarında öne çıkan gelişmeler şöyle:

3 Ocak:

ABD'de bankacılık düzenleme kuruluşları, kripto varlıklarla ilgili riskler konusunda dikkatli olunması için bankalara uyarıda bulundu. Fed, ABD Federal Mevduat Sigorta Kurumu (FDIC) ve Paranın Kontrolü Ofisi (OCC), kripto varlıkların risklerine ilişkin ortak açıklama yaptı.

18 Ocak:

ABD yönetimi, Hong Kong merkezli kripto para borsası Bitzlato'yu kara para aklamakla suçladı.

20 Ocak:

Kripto varlık kredi platformu Genesis Capital iflasa karşı korunma başvurusunda bulundu.

24 Ocak:

Avrupa Parlamentosu (AP) komitesi, bankaların risklere karşı ellerindeki kripto varlıkları tamamen karşılamaya yetecek kadar sermaye tutmaları şartını getirecek düzenlemeyi onayladı.

23 Şubat:

ABD'de bankacılık düzenleme kuruluşları, kripto varlıklarla ilgili likidite risklerine karşı dikkatli olunması için bankalara uyarıda bulundu.

27 Mart:

Kripto para borsası Binance ile şirketin kurucusu ve üst yöneticisi Changpeng Zhao, düzenleme ihlalleri gerekçesiyle ABD Emtia Vadeli İşlemler Komisyonu (CFTC) tarafından dava edildi.

11 Nisan:

Fed'in bankacılık krizi nedeniyle faiz artırım döngüsünü sonlandıracağı beklentisinin yatırımcıların riskli varlıklarda iştahını artıracağı öngörüsüyle kripto para birimi Bitcoin'in fiyatı, 30 bin doların üzerine çıktı.

20 Nisan:

Avrupa Parlamentosu (AP), Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde Bitcoin gibi kripto para hareketlerinin yakından takip edilmesini içeren yeni kuralları onayladı.

10 Mayıs:

AP, AB'nin ortak borçlarının geri ödenebilmesi ve çeşitli programların finansmanı için şirketler, mali işlemler ile kripto varlıklardan vergi alınmasını talep etti.

12 Mayıs:

Dünyanın en büyük kripto borsası Binance, ülkedeki regülasyonlar nedeniyle Kanada pazarından çekilme kararı aldığını duyurdu.

16 Mayıs:

AB, üye ülkelerde Bitcoin gibi çeşitli kripto para hareketlerinin yakından takip edilmesini içeren yeni kuralları kabul etti.

5 Haziran:

SEC, kripto para borsası Binance'in kuruluşları ile şirketin kurucusu Changpeng Zhao'ya 13 suçlamayla dava açtı. SEC'ten yapılan açıklamada, söz konusu suçlamaların arasında kayıt dışı borsaların ve takas acentelerinin işletilmesi, Binance.US platformunda alım satım kontrolleri ve gözetiminin yanlış beyan edilmesi ile menkul kıymetlerin kayıt dışı arzı ve satışının yer aldığı kaydedildi.

6 Haziran:

SEC, kripto para borsası Coinbase'e kural ihlalleri gerekçesiyle dava açtı.

7 Haziran:

SEC, dava açtığı kripto para borsası Binance'in ABD'deki varlıklarının dondurulması talebinde bulundu.

8 Haziran:

İngiltere Mali Davranış Otoritesi (FCA), Ekim 2023’ten itibaren kripto ürünlerinde alım satım kurallarının sıkılaştıracağını bildirdi.

9 Haziran:

Kripto para borsası Binance'in ABD iştiraki, SEC'in varlıklarını dondurmasını istemesinin ardından dolar mevduatlarını askıya alacağını duyurdu.

16 Haziran:

Dünyanın en büyük varlık yöneticilerinden BlackRock, Bitcoin spot ETF'si için başvuruda bulundu.

13 Temmuz:

İflas eden kripto para kredi kuruluşu Celsius Network'ün kurucusu ve eski CEO'su Alex Mashinsky, dolandırıcılık suçlamasıyla gözaltına alındı.

ABD'de yargıç, Ripple Labs'in kripto para birimi XRP'yi satarak federal menkul kıymetler yasasını ihlal etmediğine karar verdi. Böylece ABD'de ilk kez bir yargıç, belirli dijital varlık satışlarının menkul kıymetler yasalarının dışında kaldığını kabul ederek bir kripto para şirketi lehine karar aldı.

29 Ağustos:

ABD'de federal mahkeme, SEC'in kripto varlık yönetimi şirketi Grayscale'in spot Bitcoin borsa yatırım fonu (ETF) başvurusunu reddetme kararını bozdu.

ABD'de federal temyiz mahkemesi, SEC'in Grayscale'in spot Bitcoin ETF başvurusunu reddetmesinin hatalı olduğuna hükmetti.

7 Eylül:

Uluslararası Para Fonu (IMF) ile küresel mali düzenleyiciler, kripto varlıkların makroekonomik ve finansal istikrara zarar vermesini engelleyecek önlemlere ilişkin yol haritası belirledi.

27 Eylül:

Dünyanın en büyük kripto borsası Binance’in, varlıklarını satarak Rusya pazarından çıkma kararı aldığı bildirildi.

19 Ekim:

ABD'de kripto para şirketleri Gemini, Genesis ve Digital Currency Group'a (DCG) 230 binden fazla yatırımcıyı 1 milyar dolardan fazla dolandırdıkları iddiasıyla dava açıldı.

SEC, Ripple Labs'in menkul kıymetler yasasını ihlal ettiği iddiasıyla açtığı davada şirketin 2 yöneticisine yönelik suçlamalarını geri çekti.

2 Kasım:

Kripto para borsası FTX'in kurucusu ve eski CEO'su Sam Bankman-Fried, dolandırıcılık ve kara para aklama iddiasıyla yargılandığı ceza davasında jüri tarafından "suçlu" bulundu.

20 Kasım:

SEC, kayıt dışı faaliyet gösterdiği gerekçesiyle kripto para borsası Kraken'i dava etti.

21 Kasım:

ABD hükümeti, dünyanın en büyük kripto para borsası Binance'nin, kara para aklamayı önleme ve yaptırım yasalarını ihlal ettiği gerekçesiyle 4,3 milyar dolar ceza ödeyeceğini bildirdi. Binance CEO'su Changpeng Zhao, anlaşma kapsamında istifa etmeyi ve 50 milyon dolar para cezası ödemeyi kabul etti.

4 Aralık:

Bitcoin'in fiyatı, Fed'in sıkılaştırma döngüsünün sonuna geldiğine dair beklentiler ve ABD düzenleyicilerinin Bitcoin borsasında işlem gören bir fonu yakında onaylayacağı beklentisiyle 41 bin doların üzerine çıktı.

28 Aralık 2023 Perşembe

Çin’in, Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) yatırımı 2023’te yüzde 16 artarak 1.3 milyar dolara ulaştı. Bu rakam, Asya ülkelerinin Arap ülkelerinde yaptığı yatırımın yüzde 60’ına karşılık geliyor.

NECMİ UYSAL

Çin ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasında artan ekonomik ilişkilere paralel olarak Çin’in BAE’deki yatırımları 2023 yılında yüzde 16 artış ile 1.3 milyar dolara yükseldi. 

TOPLAM YATIRIMIN YÜZDE 60’I

Bu rakam tüm Asya ülkelerinin Arap ülkelerinde yaptıkları toplam yatırımın yüzde 60’ına karşılık geliyor.

BAE’NİN ÇİN’DEKİ YATIRIMLARI YÜZDE 120 ARTTI

Diğer taraftan Birleşik Arap Emirlikleri’nin Çin’deki yatırımları ise geçtiğimiz yıl yüzde 120 artış gösterirken, Arap ülkelerinin Çin’de yaptıkları yatırımların yüzde 90’ına karşılı geliyor. 

PETROLE BAĞIMLILIKTAN KURTULMA ÇABASI

Birleşik Arap Emirlikleri de Suudi Arabistan’ın yaptığı gibi ekonomisini petrole bağımlılıktan kurtarıp çeşitlendirmeye çalışıyor. 

Bu kapsamda Çin ile BAE arasındaki karşılıklı ekonomik ilişkiler artış gösterme eğiliminde. 

EN BÜYÜK İHRACAT PAZARI

Nitekim BAE, Çin’in Arap ülkeleri arasındaki en büyük ikinci ticaret ortağı olurken, aynı zamanda en büyük ihracat pazarı konumunda. 

Diğer taraftan BAE, 2023 yılında doğrudan yabancı yatırım pazarında aktif proje bakımından 1.277 proje ve 23 milyar dolarlık yatırım ile dünyada üçüncü sırada bulunuyor.

Geçtiğimiz yıl körfez yatırım fonu ise Çin’de 2.3 milyar dolarlık yatırım gerçekleştirdi.

17 Mayıs 2024 Cuma

Merkezi Fransa'nın Strazburg kentinde bulunan Avrupa Konseyi, yapay zekayla ilgili ilk uluslararası sözleşmeyi kabul etti.

Kuruluşunun 75. yılını kutlayan Avrupa Konseyine 46 üye devletin dışişleri bakanları, yıllık toplantıları kapsamında Strazburg'da bir araya geldi.

Avrupa Konseyinden yapılan açıklamaya göre, üye ülkelerin dışişleri bakanları, Konsey'in çevre, göç, insan kaçakçılığı ve gazetecilerin korunması dahil farklı alanlarda gelecekte izleyeceği yolu belirledi.

Bakanlar, yapay zekaya ilişkin ilk uluslararası sözleşmeyi kabul etti. Sözleşmenin imza faslı eylülde Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta başlayacak.

Hukuki bağlayıcılığı olan sözleşme, yapay zekaya başvurulurken uluslararası insan hakları, demokrasi ve hukuk devletine yönelik hukuki düzenlemelere uyulduğunu garanti altına almayı amaçlıyor.

Sözleşmeye üye devletlerin, yapay zeka sistemlerinin kullanımı sırasında insan hakları düzenlemeleriyle aykırı riskleri belirlemeye, ölçmeye ve önlemeye yönelik önlemler alması gerekecek.

Üye devletlerden ayrıca, yapay zeka sistemlerinin eşitlik ilkesine, ayrımcılık yasağına uymasını ve özel hayatı korumasını sağlaması isteniyor.

Bu arada, Ukrayna'nın desteklerini ifade eden bakanlar, toplantıda bu ülke için "Hasar Kaydı" mekanizmasının önemini de kaydetti.

Söz konusu mekanizma kapsamında Rusya-Ukrayna Savaşı bağlamında Ukrayna topraklarında oluşan hasarların tazminat taleplerine ilişkin kanıt ve bilgiler toplanıyor.

Bakanlar, Ukraynalı çocukların korunması ve "kaçırılan Ukraynalı" çocukların geri getirilmesi için atılan adımları memnuniyetle karşıladıklarını belirtti.

Toplantıda, 2025'te gençlik bakanlarını bir araya getiren bir konferans düzenlenmesi kararlaştırıldı.

BAKANLAR KOMİTESİ BAŞKANLIĞINI LİTVANYA DEVRALDI

Toplantı kapsamında Liechtenstein, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Başkanlığı görevini Litvanya'ya devretti.

Litvanya Başbakanı İngrida Simonyte, ülkesinin Bakanlar Komitesi Başkanlığı dönemindeki öncelikleri hakkında bilgi verdi.

Buna göre, Litvanya'nın öncelikli görevleri arasında Rusya-Ukrayna Savaşı bağlamında Ukrayna'yı desteklemek, Reykjavik Zirvesi'nde alınan kararları uygulamak, otoriterliğe karşı Konsey'in değerlerini korumak, demokrasiyi, insan haklarını ve üye devletlerde hukuk devletini savunmak yer alacak.

17 Mayıs 2024 Cuma