Türkiye’nin 2002-2022 döneminde kavrulmamış kahve ithalatı 29 kat, kavrulmuş kahve ithalatı ise 26 kat arttı. Çekirdek ithalatında en dikkate değer olay ise ithalatın kavrulmuştan kavrulmamışa yöneliyor olması.

Kahve ithalatıyla birlikte ihracat da artıyor. 2002-2022 döneminde kavrulmamış kahve ihracatı 40 kat, kavrulmuş kahve ihracatı ise 62 kat arttı. Gelişen kahve kavurucuları, ihracatla her geçen gün güçleniyor.

HABER. DR. H. ŞENAY ÇELİK

Tüm dünyada ‘Dünya Kahve Günü’ kutlanıyorken, kahveyi dünyaya tanıtan şehirde yaşayanlar olarak buna kayıtsız kalamazdık. Bu vesileyle meşhur tarihi kaydı tekrar hatırlayalım: Kahve ilk olarak Etiyopya’da keşfedildi, ilk kez Yemen’de içecek olarak içildi, dünyaya İstanbul üzerinden tanınarak yayıldı, kahvede inovasyonu İtalyanlar gerçekleştirdi, günümüzde ticaretini ise ana aktör olarak ABD’liler yapıyor. Hem de nasıl bir ticaret… Petrolden sonra en çok ticareti yapılan emtia olarak…

KAHVENİN GÜNÜ 1 EKİM

İçecek olarak dünyaya yayılma ve tanınma hikayesi İstanbul’dan başlayan kahvenin de bir günü var: 1 Ekim… 

Tüm dünya gibi Türkiye’de de son yıllarda 1 Ekim’de Dünya Kahve Günü etkinlikleri düzenleniyor. 1 Ekim ve takip eden günlerde kahvenin üretimi, tüketimi konusunda farkındalık çalışmaları yapılıyor. Biz de bu vesileyle Türkiye’deki kahve sektörüne 

mercek tuttuk.

TÜRKİYE’DE KAHVE ÜRETİMİ

İlk kez Etiyopya’da keşfedilen kahve çekirdeği, sonraki yıllarda güneye doğru yayıldı ve günümüzde ekvator kuşağında farklı ülkeler tarafından üretiliyor. ‘Kahve kuşağı’ olarak da tanımlanan üretici ülkeler, doğuda Endonezya’dan başlayıp ekvator kuşağındaki Afrika ülkelerini de içine alarak batıda Güney Amerika’ya kadar uzanıyor. Türkiye’de yıllar önce yapılan çekirdek üretimi denemeleri olumlu sonuçlanmazken, günümüzde Antalya Gazipaşa’da Yaşar Dağtekin adlı çiftçinin denemeleri olumlu sonuçlandı. İklim değişimine bağlı olarak söz konusu çekirdek üretiminin Akdeniz bölgesinde de ilerleyebileceği belirtiliyor. 

TÜRK KAHVESİ ÜRÜN DEĞİL!

Bu arada çokça karıştırılan bir konuyu da açıklığa kavuşturalım: Türk kahvesi bir kahve hazırlama yöntemidir, ürün değil!

Kahve çekirdeği ne kadar ince öğütülürse ondan Türk kahvesi hazırlanabilir. Dolayısıyla tercihe göre herhangi bir ülke çekirdeğinden de Türk kahvesi hazırlamak mümkün. Günümüzde piyasadaki Türk kahvesi tarzına uygun olarak ince öğütülüp paketlenen kahvelerin ekseriyeti ise Brezilya çekirdeği kökenli. 

ÇEKİRDEK İTHALATI ARTIYOR 

Dünya Kahve Günü vesilesiyle biz de Türkiye’nin kahve çekirdeği ithalatına ve de ihracatına yakından bakalım istedik. TÜİK verilerine göre, 2002 ve 2022 yılları arasındaki 20 yıllık dönemi baz aldık. Bu süre zarfında Türkiye nüfusu 65 milyondan 85 milyona yükselerek yüzde 30 seviyesinde bir artış kaydederken, kahve çekirdeği ithalatı ise 30 kata yakın ivme kaydetti. Kavrulmuş ve kavrulmamış çekirdeği birlikte aldığımızda, Türkiye’nin 2002’deki 13 milyon dolarlık ithalatı, 2022’de 374 milyon dolar seviyesine yükseldi. Dolayısıyla değer bakımından 20 yılda Türkiye kahve çekirdeği (yeşil ve kavrulmuş birlikte) ithalatı 28 kat artış kaydetti. Söz konusu dönemde kahve çekirdeği ithalatı dalgalı seyir gösterse de özellikle son yıllarda düzenli bir artış trendi dikkat çekiyor. İthalat, 2018’de 186.6 milyon dolar, 2019’da 194.7 milyon dolar, 2020’de 187.6 milyon dolar ve 2021’de 221.1 milyon dolar iken, 2022’de 374.1 milyon dolara çıktı. 

YENİ BİR SEKTÖR DOĞDU

• Yeşil çekirdek ithalatı: Türkiye’nin 2002-2022 döneminde kavrulmamış kahve ithalatı 29 kat, kavrulmuş kahve ithalatı ise 26 kat arttı. Çekirdek ithalatında en dikkate değer olay, ithalatın kavrulmuştan kavrulmamışa yöneliyor olması. Tablodan da görüleceği gibi kavrulmamış çekirdek ithalatında artış oranı daha fazla…
• Butik kavurucular gelişiyor: Özellikle Covid sonrası kahve kavurucuları adı altında yeni bir kategorinin oluştuğu gözlemleniyor. Zorunlu kapanma döneminde kafelerini açamayanlar, kavurmacılığa ve internet üzerinden satışa yönelerek yeni bir kategorinin de temelini attı. Daha önceleri sayılı endüstriyel kavuruculara ilaveten butik kavurucuların hızla arttığı gözlemleniyor. Her geçen gün sayıları ve kavurma hacimleri artan butik kavurucularla sektörde nitelikli çekirdek-nitelikli kahve akımı güçleniyor. Genç neslin artan talebi de bu akıma güç katıyor.
• Kaynak ülkeler: Kahve kavurmacılarının artışıyla birlikte ithalatta yeşil çekirdek artış trendinin süreceği belirtiliyor. Böylelikle işçilik ve katma değer Türkiye’de kalıyor. Peki, Türkiye’nin kahvede kaynak ülkeleri hangileri? 2022 yılında en çok kahve satın alınan ülkeler 232.7 milyon dolarla Brezilya, 25.8 milyon dolarla Hollanda, 24.9 milyon dolarla Hindistan, 10.8 milyon dolarla Kolombiya, 10.8 milyon dolarla İtalya, 6.7 milyon dolarla Bulgaristan, 5.7 milyon dolarla Uganda olarak sıralanıyor.

İŞLEYEREK SATIYORUZ

İhracat da artıyor: Türkiye’nin kahve ithalatıyla birlikte ihracatı da artıyor. 2002-2022 döneminde kavrulmamış kahve ihracatı 40 kat, kavrulmuş kahve ihracatı ise 62 kat arttı. Kavrulmuş-işlenmiş kahve ihracatındaki artış, ülke ekonomisi açısından olumlu bulunuyor.

3 kategoride ihracat: Türkiye’nin kahve ihracatı temel olarak 3 kategoride gerçekleşiyor. Birinci kategoride, ithal edilen çekirdek ikinci ülkelere ihraç ediliyor. İkincisinde yeşil çekirdek kavrularak dış alıcılara tedarik ediliyor. Üçüncüsünde ise işlenip paketlenerek ihracat gerçekleştiriliyor. Türk kahvesine uygun ürünler bu kategoride değerlendiriliyor. 

En çok ihracat yapılan ülkeler: 2022 yılında en çok kahve satılan ülkeler şöyle sıralanıyor:

• 4.9 milyon dolarla Belarus 
• 4 milyon dolarla Rusya 
• 2.4 milyon dolarla ABD 
• 2.1 milyon dolarla Suudi Arabistan 
• 1.7 milyon dolarla Hollanda

02 Ekim 2023 Pazartesi

Bankacılık sektörünün kredi hacmi, 13 Eylül haftasında 64 milyar 584 milyon lira artarak 14 trilyon 687 milyar 686 milyon liraya çıktı.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (BDDK) haftalık bültenine göre, sektörün kredi hacmi 13 Eylül itibarıyla 64 milyar 584 milyon lira arttı.

Söz konusu dönemde kredi hacmi 14 trilyon 623 milyar 103 milyon liradan 14 trilyon 687 milyar 686 milyon liraya çıktı.

Bankacılık sektöründe toplam mevduat ise bankalar arası dahil, geçen hafta 309 milyar 415 milyon lira artarak 17 trilyon 613 milyar 411 milyon liraya yükseldi.

TÜKETİCİ KREDİLERİNİN TUTARI 1 TRİLYON 817,4 MİLYAR LİRA OLDU

Tüketici kredilerinin tutarı, 13 Eylül itibarıyla 16 milyar 866 milyon lira artışla 1 trilyon 817 milyar 399 milyon liraya çıktı. Söz konusu tutarın 461 milyar 352 milyon lirası konut, 80 milyar 790 milyon lirası taşıt ve 1 trilyon 275 milyar 257 milyon lirası ihtiyaç kredilerinden oluştu.

Bu dönemde taksitli ticari kredilerin tutarı, 5 milyar 781 milyon lira artarak 1 trilyon 857 milyar 38 milyon lira oldu.

Bankaların bireysel kredi kartı alacakları ise yüzde 2,3 artışla 1 trilyon 623 milyar 959 milyon liraya yükseldi. Bireysel kredi kartı alacaklarının 554 milyar 761 milyon lirasını taksitli, 1 trilyon 69 milyar 198 milyon lirasını taksitsiz borçlar oluşturdu.

YASAL ÖZ KAYNAKLAR ARTTI

Bankacılık sektöründe takipteki alacaklar, 13 Eylül itibarıyla önceki haftaya göre 2 milyar 28 milyon lira artışla 259 milyar 255 milyon liraya çıktı. Takipteki alacakların 193 milyar 842 milyon lirasına özel karşılık ayrıldı.

Aynı dönemde bankacılık sisteminin yasal öz kaynakları, 7 milyar lira yükselerek 3 trilyon 145 milyar 402 milyon lira oldu.

KKM bakiyesi ise geçen hafta yüzde 0,7 ve 10 milyar 441 milyon liralık azalışla 1 trilyon 564 milyar 311,6 milyon liraya düştü.

Böylece KKM büyüklüğü, toplam mevduatın yüzde 8,9'una geriledi.

19 Eylül 2024 Perşembe

Etiketler : banka kredi mevduat

Sektörün toplam mevduatı 18 trilyon 80.9 milyar lira, kredi hacmi ise 14 trilyon 201.1 milyar lira oldu.

Bankacılık sektörünün toplam mevduatı, 13 Eylül ile biten haftada önceki haftaya göre 271,2 milyar lira artarak 18 trilyon 80,9 milyar liraya yükseldi.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), haftalık para ve banka istatistiklerini açıkladı.

Buna göre, bankacılık sektörünün toplam mevduatı (bankalar arası dahil) 13 Eylül ile biten haftada 271 milyar 245 milyon 693 bin lira artışla 18 trilyon 80 milyar 927 milyon 399 bin liraya çıktı.

Aynı dönemde bankalardaki TL cinsi mevduat yüzde 3,53 yükselişle 10 trilyon 785 milyar 757 milyon 97 bin lira, yabancı para (YP) cinsinden mevduat ise yüzde 1,13 azalışla 6 trilyon 507 milyar 814 milyon 798 bin lira oldu.

Bankalarda bulunan toplam YP mevduatı, geçen hafta 201 milyar 644 milyon dolar düzeyinde gerçekleşirken, bu tutarın 170 milyar 236 milyon doları yurt içinde yerleşik kişilerin hesaplarında toplandı.

Yurt içi yerleşiklerin toplam YP mevduatında, parite etkisinden arındırılmış veriler göz önünde bulundurulduğunda 13 Eylül itibarıyla 2 milyar 671 milyon dolarlık azalış görüldü.

TAKSİTLİ TİCARİ KREDİ MİKTARI ARTTI

Mevduat bankalarındaki tüketici kredileri, geçen hafta yüzde 0,96 artarak 1 trilyon 726 milyar 765 milyon 66 bin lira oldu.

Aynı dönemde taksitli ticari krediler yüzde 0,32 yükselişle 1 trilyon 701 milyar 915 milyon 488 bin liraya, kredi kartları bakiyesi ise yüzde 1,94 artışla 2 trilyon 101 milyar 895 milyon 504 bin liraya çıktı.

Mevduat bankalarındaki tüketici kredilerinin 415 milyar 389 milyon 198 bin lirası konut, 62 milyar 193 milyon 711 bin lirası taşıt ve 1 trilyon 249 milyar 182 milyon 157 bin lirası diğer kredilerden oluştu.

Bankacılık sektörünün TCMB dahil toplam kredi hacmi de 13 Eylül ile biten haftada 65 milyar 340 milyon 139 bin lira artarak 14 trilyon 201 milyar 72 milyon 556 bin liraya yükseldi.

Toplam kredi hacmi, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 40,89 artış kaydetti.

19 Eylül 2024 Perşembe

Etiketler : banka mevduat kredi